վանդեմ
Old Armenian
Alternative forms
- վանգեմ (vangem) — misspelling
Etymology
The origin is uncertain. Often connected with Proto-Germanic *wundō (“wound”) and derived from Proto-Indo-European, but the anlaut is irregular. An Iranian origin is suspected: compare վանեմ (vanem).
Verb
վանդեմ • (vandem)
- (transitive) to drive away, destroy
- second half of 5th century or 6th century, Girkʿ Pitoyicʿ [Book of Chries] :[1]
- […] եւ զայլս այլովք հանդերձ կուր առաջի ամենեցուն արկանելով՝ վանդէին գրէթէ մինչեւ իսպառ իսկ։
- […] ew zayls aylovkʻ handerj kur aṙaǰi amenecʻun arkanelov, vandēin grētʻē minčʻew ispaṙ isk.
- […] եւ զայլս այլովք հանդերձ կուր առաջի ամենեցուն արկանելով՝ վանդէին գրէթէ մինչեւ իսպառ իսկ։
- (mediopassive, intransitive) to catch a disease
Conjugation
active
| infinitive | վանդել (vandel) | participle | վանդեցեալ, վանդեալ (vandecʻeal, vandeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | վանդեց- (vandecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | վանդեմ (vandem) | վանդես (vandes) | վանդէ (vandē) | վանդեմք (vandemkʻ) | վանդէք (vandēkʻ) | վանդեն (vanden) | |
| imperfect | վանդէի, վանդեի* (vandēi, vandei*) | վանդէիր, վանդեիր* (vandēir, vandeir*) | վանդէր (vandēr) | վանդէաք, վանդեաք* (vandēakʻ, vandeakʻ*) | վանդէիք, վանդեիք* (vandēikʻ, vandeikʻ*) | վանդէին, վանդեին* (vandēin, vandein*) | |
| aorist | վանդեցի (vandecʻi) | վանդեցեր (vandecʻer) | վանդեաց (vandeacʻ) | վանդեցաք (vandecʻakʻ) | վանդեցէք, վանդեցիք (vandecʻēkʻ, vandecʻikʻ) | վանդեցին (vandecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | վանդիցեմ (vandicʻem) | վանդիցես (vandicʻes) | վանդիցէ (vandicʻē) | վանդիցեմք (vandicʻemkʻ) | վանդիցէք (vandicʻēkʻ) | վանդիցեն (vandicʻen) | |
| aorist | վանդեցից (vandecʻicʻ) | վանդեսցես (vandescʻes) | վանդեսցէ (vandescʻē) | վանդեսցուք (vandescʻukʻ) | վանդեսջիք (vandesǰikʻ) | վանդեսցեն (vandescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | վանդեա՛ (vandeá) | — | — | վանդեցէ՛ք (vandecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | վանդեսջի՛ր (vandesǰír) | — | — | վանդեսջի՛ք (vandesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ վանդեր (mí vander) | — | — | մի՛ վանդէք (mí vandēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | վանդել, վանդիլ* (vandel, vandil*) | participle | վանդեցեալ, վանդեալ (vandecʻeal, vandeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | վանդեց- (vandecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | վանդիմ (vandim) | վանդիս (vandis) | վանդի (vandi) | վանդիմք (vandimkʻ) | վանդիք (vandikʻ) | վանդին (vandin) | |
| imperfect | վանդէի (vandēi) | վանդէիր (vandēir) | վանդէր, վանդիւր (vandēr, vandiwr) | վանդէաք (vandēakʻ) | վանդէիք (vandēikʻ) | վանդէին (vandēin) | |
| aorist | վանդեցայ (vandecʻay) | վանդեցար (vandecʻar) | վանդեցաւ (vandecʻaw) | վանդեցաք (vandecʻakʻ) | վանդեցայք (vandecʻaykʻ) | վանդեցան (vandecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | վանդիցիմ (vandicʻim) | վանդիցիս (vandicʻis) | վանդիցի (vandicʻi) | վանդիցիմք (vandicʻimkʻ) | վանդիցիք (vandicʻikʻ) | վանդիցին (vandicʻin) | |
| aorist | վանդեցայց (vandecʻaycʻ) | վանդեսցիս (vandescʻis) | վանդեսցի (vandescʻi) | վանդեսցուք (vandescʻukʻ) | վանդեսջիք (vandesǰikʻ) | վանդեսցին (vandescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | վանդեա՛ց (vandeácʻ) | — | — | վանդեցարո՛ւք (vandecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | վանդեսջի՛ր (vandesǰír) | — | — | վանդեսջի՛ք (vandesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ վանդիր (mí vandir) | — | — | մի՛ վանդիք (mí vandikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- անվանդ (anvand)
- հինաւանդ (hinawand)
- հիւնաւանդութիւն (hiwnawandutʻiwn)
- վանդումն (vandumn)
References
- Muradyan, Gohar (1993) Girkʻ pitoyicʻ [Book of Chreia], Yerevan: Academy Press, critical text with introduction and commentary, page 215
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “վանդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 304b
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “վանդեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “վանդ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 703b
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 592
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “վանդեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Mallory, J. P., Adams, D. Q., editors (1997), Encyclopedia of Indo-European culture, London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, page 549a
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, page 1108
- Scheftelowitz, J. (1905) “Zur altarmenischen lautgeschichte”, in Beiträge zur kunde der indogermanischen Sprachen (in German), volume 29, pages 21, 43, 62
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.