надзвычайны
Belarusian
Etymology
Inherited from Old Ruthenian надзвычайный (nadzvyčajnyj). By surface analysis, над- (nad-) + звы́чай (zvýčaj) + -ны (-ny). Cognate with Polish nadzwyczajny and Ukrainian надзвича́йний (nadzvyčájnyj).
Pronunciation
- IPA(key): [nad͡zvɨˈt͡ʂajnɨ]
Audio: (file) - Rhymes: -ajnɨ
- Hyphenation: над‧звы‧чай‧ны
Adjective
надзвыча́йны • (nadzvyčájny)
- extraordinary
- Antonym: звыча́йны (zvyčájny)
- надзвыча́йнае стано́вішча ― nadzvyčájnaje stanóvišča ― state of emergency
- 1928 [1928], Arthur Conan Doyle, translated by Кастусь Гарабурда, Глыбіня Маракота, Minsk: ДВБ, translation of The Maracot Deep, page 58:
- Вось тут і здарыўся надзвычайны выпадак, які, відаць, паставіў у непаразуменьне нашых дзіўных новых падарожнікаў ня менш, чым нас саміх.
- Vosʹ tut i zdaryŭsja nadzvyčajny vypadak, jaki, vidacʹ, pastaviŭ u njeparazumjenʹnje našyx dziŭnyx nóvyx padaróžnikaŭ nja mjenš, čym nas samix.
- [original: And now a most surprising incident occurred, which was clearly as astonishing to these strange new companions of ours as to ourselves.]
- And now a most extraordinary incident occurred, which was apparently as astonishing to these strange new companions of ours as to ourselves.
- 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 583:
- — Якая дзівосная жанчына! — усклікнуў містэр Тутс у надзвычайным захапленні.
- — Jakaja dzivósnaja žančyna! — uskliknuŭ mister Tuts u nadzvyčajnym zaxapljenni.
- [original: "She’s a most extraordinary woman!" exclaimed Mr. Toots, in rapturous admiration.]
- "What a wonderful woman!" exclaimed Mr. Toots in extraordinary admiration.
Declension
Declension of надзвыча́йны (hard)
| masculine | neuter | feminine | plural | ||
|---|---|---|---|---|---|
| nominative | надзвыча́йны nadzvyčájny |
надзвыча́йнае nadzvyčájnaje |
надзвыча́йная nadzvyčájnaja |
надзвыча́йныя nadzvyčájnyja | |
| genitive | надзвыча́йнага nadzvyčájnaha |
надзвыча́йнай nadzvyčájnaj |
надзвыча́йных nadzvyčájnyx | ||
| dative | надзвыча́йнаму nadzvyčájnamu |
надзвыча́йнай nadzvyčájnaj |
надзвыча́йным nadzvyčájnym | ||
| accusative | animate | надзвыча́йнага nadzvyčájnaha |
надзвыча́йнае nadzvyčájnaje |
надзвыча́йную nadzvyčájnuju |
надзвыча́йных nadzvyčájnyx |
| inanimate | надзвыча́йны nadzvyčájny |
надзвыча́йныя nadzvyčájnyja | |||
| instrumental | надзвыча́йным nadzvyčájnym |
надзвыча́йнай, надзвыча́йнаю nadzvyčájnaj, nadzvyčájnaju |
надзвыча́йнымі nadzvyčájnymi | ||
| locative | надзвыча́йным nadzvyčájnym |
надзвыча́йнай nadzvyčájnaj |
надзвыча́йных nadzvyčájnyx | ||
References
- Bulyka, A. M., editor (1999), “надзвычайный”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 18 (местце – надзовати), Minsk: Belaruskaia navuka, →ISBN, page 374
- “надзвычайны”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)
- “надзвычайны” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org