правьдьникъ
Old Church Slavonic
Etymology
правьда (pravĭda) + -ьникъ (-ĭnikŭ)
Noun
правьдьникъ • (pravĭdĭnikŭ) m
- righteous, just person
- from Peter the Monk's Homily:
- Правьдьници же не могѫтъ ꙁабꙑти правьдꙑ ти творити неправьдѫ.
- Pravĭdĭnici že ne mogǫtŭ zabyti pravĭdy ti tvoriti nepravĭdǫ.
- (please add an English translation of this quotation)
- from Peter the Monk's Homily:
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | правьдьникъ pravĭdĭnikŭ |
правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьници pravĭdĭnici |
| genitive | правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьникоу pravĭdĭniku |
правьдьникъ pravĭdĭnikŭ |
| dative | правьдьникоу, правьдьникови pravĭdĭniku, pravĭdĭnikovi |
правьдьникома pravĭdĭnikoma |
правьдьникомъ pravĭdĭnikomŭ |
| accusative | правьдьникъ, правьдьника pravĭdĭnikŭ, pravĭdĭnika |
правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьникꙑ pravĭdĭniky |
| instrumental | правьдьникомъ pravĭdĭnikomŭ |
правьдьникома pravĭdĭnikoma |
правьдьникꙑ pravĭdĭniky |
| locative | правьдьницѣ pravĭdĭnicě |
правьдьникоу pravĭdĭniku |
правьдьницѣхъ pravĭdĭnicěxŭ |
| vocative | правьдьниче pravĭdĭniče |
правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьници pravĭdĭnici |
Antonyms
- неправьдьникъ (nepravĭdĭnikŭ)
Old East Slavic
Alternative forms
- правьдникъ (pravĭdnikŭ)
Etymology
From правьда (pravĭda, “truth”) + -ьникъ (-ĭnikŭ). Akin to Old Church Slavonic правьдьникъ (pravĭdĭnikŭ).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈprɑʋɪdɪnikʊ/→/ˈpraʋʲɪdʲɪnʲikʊ/→/ˈpraʋʲɛdʲnʲik/
- Hyphenation: пра‧вь‧дь‧ни‧къ
Noun
правьдьникъ (pravĭdĭnikŭ) m (related adjective правьдьничь)
- righteous person
- 1076, Sviatoslav's izbornik[1], page 3:
- правьвьдьникоу [sic] же книгꙑ ѧ.
- pravĭvĭdĭniku [sic] že knigy ję.
- and books are those to a righteoueous [sic] person.
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | правьдьникъ pravĭdĭnikŭ |
правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьници pravĭdĭnici |
| genitive | правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьнику pravĭdĭniku |
правьдьникъ pravĭdĭnikŭ |
| dative | правьдьнику pravĭdĭniku |
правьдьникома pravĭdĭnikoma |
правьдьникомъ pravĭdĭnikomŭ |
| accusative | правьдьникъ pravĭdĭnikŭ |
правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьникꙑ pravĭdĭniky |
| instrumental | правьдьникъмь pravĭdĭnikŭmĭ |
правьдьникома pravĭdĭnikoma |
правьдьникꙑ pravĭdĭniky |
| locative | правьдьницѣ pravĭdĭnicě |
правьдьнику pravĭdĭniku |
правьдьницѣхъ pravĭdĭnicěxŭ |
| vocative | правьдьниче pravĭdĭniče |
правьдьника pravĭdĭnika |
правьдьници pravĭdĭnici |
Descendants
- Old Ruthenian: пра́ведникъ (právednik)
- Belarusian: пра́веднік (právjednik)
- Carpathian Rusyn: пра́ведник (právednyk)
- Ukrainian: пра́ведник (právednyk)
- Russian: пра́ведник (právednik)
References
- Sreznevsky, Izmail I. (1902) “правьдьникъ”, in Матеріалы для Словаря древне-русскаго языка по письменнымъ памятникамъ [Materials for the Dictionary of the Old East Slavic Language Based on Written Monuments][2] (in Russian), volume 2 (Л – П), Saint Petersburg: Department of Russian Language and Literature of the Imperial Academy of Sciences, column 1360