чьсти
Old Church Slavonic
Alternative forms
- чисти (čisti)
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *čisti.
Verb
чьсти • (čĭsti) pf
- to read
- Luke 10:26, from Codex Assemanius, 3102600-3102610:
- о́нъ же рече къ немꙋ · въ законѣ чьто пісано е́стъ · како чьтеші ·
- ónŭ že reče kŭ nemu · vŭ zakoně čĭto pisano éstŭ · kako čĭteši ·
- He replied: What is written in the Law? How do you read it?
- Luke 10:26, from Codex Assemanius, 3102600-3102610:
- to count
- to honour
- Ретъко, editor (1025±50?), “чьте”, in Codex Suprasliensis[1] (in Old Church Slavonic), page (leaf) 268, line 11:
- и҅ видѣвъшоу е҅линъскѫѭ̑ о҅бь҆дръжѧщѫѭ̑ прѣль҆сть · начѧ о̑учити градъскꙑѩ҆ мѫжѧ глагол҄ѧ · ꙗ҅ко бози не сѫтъ ѩ҅же вꙑ мните и҅ имате и҅ чь҆те нъ коумири не могѫщии҆ вамъ помощи ·
- hi viděvŭšhu elinŭskǫjhǫ̑ obĭdrŭžęštǫjǫ̑ prělĭstĭ · načę ȏučiti gradŭskyję mǫžę glagolʹję · jhako bozi ne sǫtŭ jhęže vy mnithe i imathe i čĭte nŭ kumiri ne mogǫštii vamŭ pomošti ·
- (please add an English translation of this quotation)
- Ретъко, editor (1025±50?), “чьте”, in Codex Suprasliensis[1] (in Old Church Slavonic), page (leaf) 268, line 11:
Conjugation
| singular | dual | plural | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| азъ (azŭ) | тꙑ (ty) | тъ (tŭ) | вѣ (vě) | ва (va) | та (ta) | мꙑ (my) | вꙑ (vy) | ти (ti) | |||||||||
| чьтѫ (čĭtǫ) | чьтеши (čĭteši) | чьтетъ (čĭtetŭ) | чьтевѣ (čĭtevě) | чьтета (čĭteta) | чьтете (čĭtete) | чьтемъ (čĭtemŭ) | чьтете (čĭtete) | чьтѫтъ (čĭtǫtŭ) | |||||||||
Derived terms
Related terms
References
- Бояджиев, Андрей (2016) Старобългарска читанка[2], София
- “чьсти”, in GORAZD (overall work in Czech, English, and Russian), http://gorazd.org, 2016—2025
Old East Slavic
Etymology
From Proto-Slavic *čьsti, *čisti. Cognates include Old Church Slavonic чьсти (čĭsti).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈt͡ɕɪsti/→/ˈt͡ɕɪstʲi/→/ˈt͡ɕɛstʲi/
- Hyphenation: чь‧сти
Verb
чьсти (čĭsti) impf
- (transitive) to read
- 1076, Sviatoslav's izbornik[3], page 2:
- ѥгда чьтеши книгꙑ· не тъштисѧ бърꙁо иштисти до дроугыꙗ главиꙁнꙑ·
- jegda čĭteši knigy· ne tŭštisę bŭrzo ištisti do drugyja glavizny·
- when you read books, don't strive to quickly read on to the following chapter.
Conjugation
Conjugation of чьсти (type I verb)
| Singular | Dual | Plural | ||
|---|---|---|---|---|
| Present | 1st | чьтѫ čĭtǫ |
чьтевѣ čĭtevě |
чьтемъ čĭtemŭ |
| 2nd | чьтеши čĭteši |
чьтета čĭteta |
чьтете čĭtete | |
| 3rd | чьтеть čĭtetĭ |
чьтета čĭteta |
чьтѫть čĭtǫtĭ | |
| Aorist | 1st | чьтохъ čĭtoxŭ |
чьтоховѣ čĭtoxově |
чьтохомъ čĭtoxomŭ |
| 2nd | чьте čĭte |
чьтоста čĭtosta |
чьтосте čĭtoste | |
| 3rd | чьте čĭte |
чьтоста čĭtosta |
чьтоша čĭtoša | |
| Imperfect | 1st | чьтѧхъ čĭtęxŭ |
чьтѧховѣ čĭtęxově |
чьтѧхомъ čĭtęxomŭ |
| 2nd | чьтѧше čĭtęše |
чьтѧста čĭtęsta |
чьтѧсте čĭtęste | |
| 3rd | чьтѧше čĭtęše |
чьтѧста čĭtęsta |
чьтѧхѫ, чьтѧхѫть čĭtęxǫ, čĭtęxǫtĭ | |
| Imperative | чьти čĭti |
чьтѣта čĭtěta |
чьтѣте čĭtěte | |
| Cohortative | — — |
чьтѣвѣ čĭtěvě |
чьтѣмъ čĭtěmŭ | |
| Present Active Participle | Present Passive Participle | Past Active Participle | Past Passive Participle | |
| чьта čĭta |
чьтомъ čĭtomŭ |
чьтъ čĭtŭ |
чьтенъ čĭtenŭ | |
| L-Participle | Infinitive | Supine | ||
| чьтлъ čĭtlŭ |
чьсти čĭsti |
чьстъ čĭstŭ | ||
Synonyms
Descendants
References
- Sreznevsky, Izmail I. (1893–1912) “чисти”, in Матеріалы для Словаря древне-русскаго языка по письменнымъ памятникамъ [Materials for the Dictionary of the Old East Slavic Language Based on Written Monuments][4] (in Russian), volume, Saint Petersburg: Department of Russian Language and Literature of the Imperial Academy of Sciences