ӯруӈкве

Northern Mansi

Etymology

From Proto-Ugric *warɜ- (to guard, wait).[1]Cognates include Hungarian vár.

Verb

ӯруӈкве (ūruňkve)(Sosva)

  1. to wait
  2. to guard

Declension

Conjugation of ӯруӈкве (ūruňkve)
1st person sg. 2nd person sg. 3rd person sg. 1st person dual 2nd person dual 3rd person dual 1st person pl. 2nd person pl. 3rd person pl.
Indica­tive
Active
Pre­sent Indef. ӯре̄гум (ūrēgum) ӯре̄гын (ūrēgyn) ӯри (ūri) ӯрыме̄н (ūrymēn) ӯрегы̄н (ūregȳn) ӯре̄г (ūrēg) ӯре̄в (ūrēv) ӯрегы̄н (ūregȳn) ӯре̄гыт (ūrēgyt)
Def. Sg. ӯрилум (ūrilum) ӯрилын (ūrilyn) ӯритэ (ūritè) ӯриламе̄н (ūrilamēn) ӯрилы̄н (ūrilȳn) ӯритэ̄н (ūritè̄n) ӯрилув (ūriluv) ӯрилы̄н (ūrilȳn) ӯрияныл (ūriânyl)
Dual ӯриягум (ūriâgum) ӯриягын (ūriâgyn) ӯрияге (ūriâge) ӯриягме̄н (ūriâgmēn) ӯриягы̄н (ūriâgȳn) ӯрияге̄н (ūriâgēn) ӯриягув (ūriâguv) ӯриягы̄н (ūriâgȳn) ӯрияга̄ныл (ūriâgānyl)
Pl. ӯриянум (ūriânum) ӯриян (ūriân) or
ӯриянын (ūriânyn)
ӯриянэ (ūriânè) ӯриянме̄н (ūriânmēn) ӯриян (ūriân) or
ӯрияны̄н (ūriânȳn)
ӯриянанэ̄н (ūriânanè̄n) or
ӯриянэ̄н (ūriânè̄n)
ӯриянув (ūriânuv) ӯриян (ūriân) or
ӯрияны̄н (ūriânȳn)
ӯрияна̄ныл (ūriânānyl) or
ӯрия̄ныл (ūriâ̄nyl)
Past Indef. ӯрысум (ūrysum) ӯрысын (ūrysyn) ӯрыс (ūrys) ӯрысаме̄н (ūrysamēn) ӯрысы̄н (ūrysȳn) ӯрысы̄г (ūrysȳg) ӯрысув (ūrysuv) ӯрысы̄н (ūrysȳn) ӯрысыт (ūrysyt)
Def. Sg. ӯрислум (ūrislum) ӯрислн (ūrisln) ӯристэ (ūristè) ӯрисламе̄н (ūrislamēn) ӯрислы̄н (ūrislȳn) ӯристэ̄н (ūristè̄n) ӯрислув (ūrisluv) ӯрислы̄н (ūrislȳn) ӯрса̄ныл (ūrsānyl)
Dual ӯрсагум (ūrsagum) ӯрсагн (ūrsagn) ӯрсаге (ūrsage) ӯрсагаме̄н (ūrsagamēn) ӯрсагы̄н (ūrsagȳn) ӯрсаге̄н (ūrsagēn) ӯрсагув (ūrsaguv) ӯрсагы̄н (ūrsagȳn) ӯрсага̄ныл (ūrsagānyl)
Pl. ӯрсанум (ūrsanum) ӯрсан (ūrsan) ӯрса̄нэ (ūrsānè) ӯрсанаме̄н (ūrsanamēn) ӯрсаны̄н (ūrsanȳn) ӯрсанэ̄н (ūrsanè̄n) ӯрсанув (ūrsanuv) ӯрсаны̄н (ūrsanȳn) ӯрсана̄ныл (ūrsanānyl)
Future 1
Mira­tive
Active
Pre­sent Indef. ӯрнем (ūrnem) ӯрнэн (ūrnèn) ӯрнотэ (ūrnotè) ӯрнэме̄н (ūrnèmēn) ӯрнон (ūrnon) ӯрнэтон (ūrnèton) ӯрнов (ūrnov) ӯрнон (ūrnon) ӯрноныл (ūrnonyl)
Def. Sg. ӯрнолум (ūrnolum) ӯрнолн (ūrnoln) ӯрнотэ (ūrnotè) ӯрнэламе̄н (ūrnèlamēn) ӯрнэлон (ūrnèlon) ӯрнэтон (ūrnèton) ӯрнэлув (ūrnèluv) ӯрнэлон (ūrnèlon) ӯрноныл (ūrnonyl)
Dual ӯрногум (ūrnogum) ӯрногын (ūrnogyn) or
ӯрнон (ūrnon)
ӯрноге (ūrnoge) ӯрнэгаме̄н (ūrnègamēn) or
ӯрнэгагме̄н (ūrnègagmēn)
ӯрнэгон (ūrnègon) or
ӯрнэгагон (ūrnègagon)
ӯрнэге̄н (ūrnègēn) or
ӯрнэгаге̄н (ūrnègagēn)
ӯрнэгув (ūrnèguv) or
ӯрнэгагув (ūrnègaguv)
ӯрнэгагон (ūrnègagon) or
ӯрнэгон (ūrnègon)
ӯрнэганыл (ūrnèganyl) or
ӯрнэгаганыл (ūrnègaganyl)
Pl. ӯрнонум (ūrnonum) ӯрнонын (ūrnonyn) or
ӯрнон (ūrnon)
ӯрнонэ (ūrnonè) ӯрнэнаме̄н (ūrnènamēn) or
ӯрнэме̄н (ūrnèmēn)
ӯрнэнон (ūrnènon) or
ӯрнэнанон (ūrnènanon)
ӯрнэнанон (ūrnènanon) or
ӯрнэнон (ūrnènon)
ӯрнэнув (ūrnènuv) or
ӯрнэнанув (ūrnènanuv)
ӯрнэнон (ūrnènon) or
ӯрнэнанон (ūrnènanon)
ӯрноныл (ūrnonyl) or
ӯрнэнаныл (ūrnènanyl)
Past Indef. ӯрямум (ūrâmum) ӯрямын (ūrâmyn) ӯрям (ūrâm) ӯрямаме̄н (ūrâmamēn) ӯрямы̄н (ūrâmȳn) ӯрямы̄г (ūrâmȳg) ӯрямув (ūrâmuv) ӯрямы̄н (ūrâmȳn) ӯрямы̄т (ūrâmȳt)
Def. Sg. ӯрямлум (ūrâmlum) ӯрямлын (ūrâmlyn) ӯрямтэ (ūrâmtè) ӯрямламе̄н (ūrâmlamēn) ӯрямлы̄н (ūrâmlȳn) ӯрямтэ̄н (ūrâmtè̄n) ӯрямлув (ūrâmluv) ӯрямлы̄н (ūrâmlȳn) ӯряма̄ныл (ūrâmānyl)
Dual ӯрямагум (ūrâmagum) ӯрямагын (ūrâmagyn) ӯрямаге (ūrâmage) ӯрямагме̄н (ūrâmagmēn) ӯрямагы̄н (ūrâmagȳn) ӯрямаге̄н (ūrâmagēn) ӯрямагув (ūrâmaguv) ӯрямагы̄н (ūrâmagȳn) ӯрямага̄ныл (ūrâmagānyl)
Pl. ӯряманум (ūrâmanum) ӯряманын (ūrâmanyn) ӯряманэ (ūrâmanè) ӯряманаме̄н (ūrâmanamēn) ӯряманы̄н (ūrâmanȳn) ӯряманэ̄н (ūrâmanè̄n) ӯряманув (ūrâmanuv) ӯряманы̄н (ūrâmanȳn) ӯряма̄ныл (ūrâmānyl)
Condi­tional
Active
Pre­sent Indef. ӯрегум-ке (ūregum-ke) ӯрегын-ке (ūregyn-ke) ӯрӣ-ке (ūrī-ke) ӯримена-ке (ūrimena-ke) ӯрегына-ке (ūregyna-ke) ӯрега̄-ке (ūregā-ke) ӯрева-ке (ūreva-ke) ӯрегына-ке (ūregyna-ke) ӯрегыт-ке (ūregyt-ke)
Def. Sg. ӯрилум-ке (ūrilum-ke) ӯрилын-ке (ūrilyn-ke) ӯритэ̄-ке (ūritè̄-ke) ӯриламена-ке (ūrilamena-ke) ӯрилына-ке (ūrilyna-ke) ӯритэна-ке (ūritèna-ke) ӯрилува-ке (ūriluva-ke) ӯрилына-ке (ūrilyna-ke) ӯрияныл-ке (ūriânyl-ke)
Dual ӯриягум-ке (ūriâgum-ke) ӯриягын-ке (ūriâgyn-ke) ӯрияге̄-ке (ūriâgē-ke) ӯриягмена-ке (ūriâgmena-ke) ӯриягына-ке (ūriâgyna-ke) ӯриягена-ке (ūriâgena-ke) ӯриягува-ке (ūriâguva-ke) ӯриягына-ке (ūriâgyna-ke) ӯрияганыл-ке (ūriâganyl-ke)
Pl. ӯриянум-ке (ūriânum-ke) ӯриянын-ке (ūriânyn-ke) ӯриянэ-ке (ūriânè-ke) ӯриянмена-ке (ūriânmena-ke) ӯриянына-ке (ūriânyna-ke) ӯриянэна-ке (ūriânèna-ke) or
ӯриянэ̄н-ке (ūriânè̄n-ke)
ӯриянува-ке (ūriânuva-ke) ӯриянына-ке (ūriânyna-ke) ӯриянаныла-ке (ūriânanyla-ke)
Past Indef. ӯрысум-ке (ūrysum-ke) ӯрысын-ке (ūrysyn-ke) ӯрыс-ке (ūrys-ke) ӯрысамена-ке (ūrysamena-ke) ӯрысына-ке (ūrysyna-ke) ӯрысыга-ке (ūrysyga-ke) ӯрысува-ке (ūrysuva-ke) ӯрысына-ке (ūrysyna-ke) ӯрысыт-ке (ūrysyt-ke)
Def. Sg. ӯрислум-ке (ūrislum-ke) ӯрислн-ке (ūrisln-ke) ӯристэ-ке (ūristè-ke) ӯрисламена-ке (ūrislamena-ke) ӯрислына-ке (ūrislyna-ke) ӯристэна-ке (ūristèna-ke) ӯрислува-ке (ūrisluva-ke) ӯрислына-ке (ūrislyna-ke) ӯрсаныла-ке (ūrsanyla-ke) or
ӯрсаныл-ке (ūrsanyl-ke)
Dual ӯрясагум-ке (ūrâsagum-ke) ӯрсагн-ке (ūrsagn-ke) ӯрсаге̄-ке (ūrsagē-ke) ӯрсагамена-ке (ūrsagamena-ke) ӯрсагына-ке (ūrsagyna-ke) ӯрсаге̄на-ке (ūrsagēna-ke) ӯрсагува-ке (ūrsaguva-ke) ӯрсагына-ке (ūrsagyna-ke) ӯрсаганыл-ке (ūrsaganyl-ke)
Pl. ӯрсанум-ке (ūrsanum-ke) ӯрсанын-ке (ūrsanyn-ke) or
ӯрсанэ̄-ке (ūrsanè̄-ke)
ӯрсанамена-ке (ūrsanamena-ke) ӯрсанына-ке (ūrsanyna-ke) ӯрсана-ке (ūrsana-ke) ӯрсанэ̄на-ке (ūrsanè̄na-ke) ӯрсанува-ке (ūrsanuva-ke) ӯрсанына-ке (ūrsanyna-ke) or
ӯрсана-ке (ūrsana-ke)
ӯрсананыл-ке (ūrsananyl-ke) or
ӯрсаныла-ке (ūrsanyla-ke) or
ӯрсаныл-ке (ūrsanyl-ke)
Opta­tive
Active
Indef. ӯрнӯвум (ūrnūvum) ӯрнӯвын (ūrnūvyn) ӯрнув (ūrnuv) ӯрнуваме̄н (ūrnuvamēn) ӯрнувы̄н (ūrnuvȳn) ӯрнувы̄г (ūrnuvȳg) ӯрнувӯв (ūrnuvūv) ӯрнувы̄н (ūrnuvȳn) ӯрнӯвыт (ūrnūvyt)
Def. Sg. ӯрнӯвлум (ūrnūvlum) ӯрнӯвлын (ūrnūvlyn) ӯрнӯвтэ (ūrnūvtè) ӯрнувламе̄н (ūrnuvlamēn) ӯрнувлы̄н (ūrnuvlȳn) ӯрнувтэ̄н (ūrnuvtè̄n) ӯрнувлув (ūrnuvluv) ӯрнувлы̄н (ūrnuvlȳn) ӯрнува̄ныл (ūrnuvānyl)
Dual ӯрнува̄гум (ūrnuvāgum) ӯрнува̄гын (ūrnuvāgyn) ӯрнува̄ге (ūrnuvāge) ӯрнувагаме̄н (ūrnuvagamēn) ӯрнувагы̄н (ūrnuvagȳn) ӯрнуваге̄н (ūrnuvagēn) ӯрнувагув (ūrnuvaguv) ӯрнувагы̄н (ūrnuvagȳn) ӯрнувага̄ныл (ūrnuvagānyl)
Pl. ӯрнува̄нум (ūrnuvānum) ӯрнува̄нын (ūrnuvānyn) ӯрнува̄нэ (ūrnuvānè) ӯрнуванме̄н (ūrnuvanmēn) ӯрнуваны̄н (ūrnuvanȳn) ӯрнуванэ̄н (ūrnuvanè̄n) ӯрнуванув (ūrnuvanuv) ӯрнуваны̄н (ūrnuvanȳn) ӯрнува̄ныл (ūrnuvānyl)
Impera­tive
Active
Indef. - ӯрен (ūren) - - ӯре̄н (ūrēn) - - ӯре̄н (ūrēn) -
Def. Sg. - ӯрелн (ūreln) - - ӯрелы̄н (ūrelȳn) - - ӯрелы̄н (ūrelȳn) -
Dual - ӯре̄гн (ūrēgn) - - ӯрегы̄н (ūregȳn) - - ӯрегы̄н (ūregȳn) -
Pl. - ӯре̄нын (ūrēnyn) or
ӯре̄н (ūrēn)
- - ӯрены̄н (ūrenȳn) or
ӯре̄н (ūrēn)
- - ӯрены̄н (ūrenȳn) or
ӯре̄н (ūrēn)
Indica­tive
Passive
Pre­sent Indef. ӯрявем (ūrâvem) ӯрявен (ūrâven) ӯряве (ūrâve) ӯрявеме̄н (ūrâvemēn) ӯряве̄н (ūrâvēn) ӯряве̄г (ūrâvēg) ӯряве̄в (ūrâvēv) ӯряве̄н (ūrâvēn) ӯрявет (ūrâvet)
Past Indef. ӯряве̄сум (ūrâvēsum) ӯряве̄сын (ūrâvēsyn) ӯрявес (ūrâves) ӯрявесаме̄н (ūrâvesamēn) ӯрявесы̄н (ūrâvesȳn) ӯрявесы̄г (ūrâvesȳg) ӯрявесув (ūrâvesuv) ӯрявесы̄н (ūrâvesȳn) ӯряве̄сыт (ūrâvēsyt)
Condi­tional
Passive
Pre­sent Indef. ӯряве̄м-ке (ūrâvēm-ke) ӯряве̄н-ке (ūrâvēn-ke) ӯряве̄-ке (ūrâvē-ke) ӯряве̄мена-ке (ūrâvēmena-ke) ӯряве̄на-ке (ūrâvēna-ke) ӯряве̄га-ке (ūrâvēga-ke) ӯряве̄ва-ке (ūrâvēva-ke) ӯряве̄на-ке (ūrâvēna-ke) ӯряве̄т-ке (ūrâvēt-ke)
Past Indef. ӯрявесум-ке (ūrâvesum-ke) ӯрявесын-ке (ūrâvesyn-ke) ӯряве̄с-ке (ūrâvēs-ke) ӯрявесамена-ке (ūrâvesamena-ke) ӯрявесына-ке (ūrâvesyna-ke) ӯрявесыга-ке (ūrâvesyga-ke) ӯрявесува-ке (ūrâvesuva-ke) ӯрявесына-ке (ūrâvesyna-ke) ӯрявесыта-ке (ūrâvesyta-ke)
Mira­tive
Passive
Pre­sent Indef. ӯрнэм (ūrnèm) ӯрнэн (ūrnèn) ӯрнэ̄тэ (ūrnè̄tè) ӯрнэме̄н (ūrnèmēn) ӯрнэ̄н (ūrnè̄n) or
ӯрнэны̄н (ūrnènȳn)
ӯрнэтэ̄н (ūrnètè̄n) ӯрнэ̄в (ūrnè̄v) ӯрнэ̄ (ūrnè̄) or
ӯрнэны̄н (ūrnènȳn)
ӯрнэ̄ныл (ūrnè̄nyl)
Past Indef. ӯрмам (ūrmam) ӯрман (ūrman) ӯрма (ūrma) ӯрмаме̄н (ūrmamēn) ӯрма̄н (ūrmān) ӯрма̄г (ūrmāg) ӯрмав (ūrmav) ӯрма̄н (ūrmān) ӯрмат (ūrmat)
Opta­tive
Passive
Indef. ӯрнувэм (ūrnuvèm) ӯрнувэн (ūrnuvèn) ӯрнувэ (ūrnuvè) ӯрнувэме̄н (ūrnuvèmēn) ӯрнувэн (ūrnuvèn) ӯрнувэг (ūrnuvèg) ӯрнувэв (ūrnuvèv) ӯрнувэн (ūrnuvèn) ӯрнувэт (ūrnuvèt)
Other forms
Infinitive ӯруӈкве (ūruňkve)
Past part. ӯрум (ūrum)
Pre­sent part. ӯрнэ (ūrnè)
Negative ӯрта̄л (ūrtāl)
Gerund
Past Pa­ssive part.
ӯрим (ūrim) ӯримам (ūrimam) ӯриман (ūriman) ӯрима (ūrima) or
ӯриматэ (ūrimatè)
ӯримаме̄н (ūrimamēn) ӯриман (ūriman) ӯримаг (ūrimag) ӯримав (ūrimav) ӯриман (ūriman) ӯримат (ūrimat)
Temporal ӯрке̄мт (ūrkēmt) ӯрке̄нт (ūrkēnt) ӯрке̄т (ūrkēt) ӯркеме̄нт (ūrkemēnt) ӯрке̄нт (ūrkēnt) ӯрке̄гт (ūrkēgt) ӯрке̄вт (ūrkēvt) ӯрке̄нт (ūrkēnt) ӯрке̄тт (ūrkētt)

1Future is represented with an auxiliary verb e.g.: ӯруӈкве (ūruňkve) паты (paty), or with the particular e.g.: ӯруӈкве (ūruňkve) тах (tah)

References

  1. ^ Entry #1869 in Uralonet, online Uralic etymological database of the Hungarian Research Centre for Linguistics.
  • Afanasʹjeva, K. V., Sobjanina, S. A. (2012) “ӯруӈкве”, in Školʹnyj mansijsko-russkij slovarʹ [Mansi-Russian school dictionary], Khanty-Mansiysk: RIO IRO
  • Mansi Dictionary of Munkácsi and Kálmán [1]