नायक
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit नायक (nāyaka).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /nɑː.jək/, [näː.jɐk]
Noun
नायक • (nāyak) m
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | नायक nāyak |
नायक nāyak |
| oblique | नायक nāyak |
नायकों nāyakõ |
| vocative | नायक nāyak |
नायको nāyako |
Derived terms
- खलनायक (khalnāyak)
- नायका (nāykā)
Related terms
- नायिका (nāyikā, “heroine”)
Marathi
Etymology
Borrowed from Sanskrit नायक (nāyaka). First attested as Old Marathi 𑘡𑘰𑘧𑘎 (nāyaka, “leader”).
Pronunciation
- IPA(key): /na.jək/
- Rhymes: -ək
- Hyphenation: ना‧यक
Noun
नायक • (nāyak) m (feminine नायिका)
Declension
| Declension of नायक (masc cons-stem) | |||
|---|---|---|---|
| direct singular |
नायक nāyak | ||
| direct plural |
नायक nāyak | ||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन | ||
| nominative प्रथमा |
नायक nāyak |
नायक nāyak | |
| oblique सामान्यरूप |
नायका nāykā |
नायकां- nāykān- | |
| acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी |
नायकाला nāykālā |
नायकांना nāykānnā | |
| ergative | नायकाने, नायकानं nāykāne, nāykāna |
नायकांनी nāykānnī | |
| instrumental | नायकाशी nāykāśī |
नायकांशी nāykānśī | |
| locative सप्तमी |
नायकात nāykāt |
नायकांत nāykāt | |
| vocative संबोधन |
नायका nāykā |
नायकांनो nāykānno | |
| Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition. | |||
| Genitive declension of नायक (masc cons-stem) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine object पुल्लिंगी कर्म |
feminine object स्त्रीलिंगी कर्म |
neuter object नपुसकलिंगी कर्म |
oblique सामान्यरूप | |||||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular* एकवचन |
plural अनेकवचन |
|||
| singular subject एकवचनी कर्ता |
नायकाचा nāykāċā |
नायकाचे nāykāċe |
नायकाची nāykācī |
नायकाच्या nāykācā |
नायकाचे, नायकाचं nāykāċe, nāykāċa |
नायकाची nāykācī |
नायकाच्या nāykācā | |
| plural subject अनेकवचनी कर्ता |
नायकांचा nāykānċā |
नायकांचे nāykānċe |
नायकांची nāykāñcī |
नायकांच्या nāykāncā |
नायकांचे, नायकांचं nāykānċe, nāykānċa |
नायकांची nāykāñcī |
नायकांच्या nāykāñcā | |
| * Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition. | ||||||||
Proper noun
नायक • (nāyak) m or f by sense
- a surname from Sanskrit
References
More information
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “नायक”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Molesworth, James Thomas (1857) “नायक”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
- Shankar Gopal Tulpule, Anne Feldhaus (1999) “नायक”, in A Dictionary of Old Marathi, Mumbai: Popular Prakashan
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- নায়ক (Assamese script)
- ᬦᬵᬬᬓ (Balinese script)
- নায়ক (Bengali script)
- 𑰡𑰯𑰧𑰎 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀸𑀬𑀓 (Brahmi script)
- နာယက (Burmese script)
- નાયક (Gujarati script)
- ਨਾਯਕ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑌾𑌯𑌕 (Grantha script)
- ꦤꦴꦪꦏ (Javanese script)
- 𑂢𑂰𑂨𑂍 (Kaithi script)
- ನಾಯಕ (Kannada script)
- នាយក (Khmer script)
- ນາຍກ (Lao script)
- നായക (Malayalam script)
- ᠨᠠ᠊ᠠᠶᠠᡬᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘰𑘧𑘎 (Modi script)
- ᠨᠠᢗᠶ᠋ᠠᢉᠠ (Mongolian script)
- 𑧁𑧑𑧇𑦮 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐵𑐫𑐎 (Newa script)
- ନାଯକ (Odia script)
- ꢥꢵꢫꢒ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆳𑆪𑆑 (Sharada script)
- 𑖡𑖯𑖧𑖎 (Siddham script)
- නායක (Sinhalese script)
- 𑩯𑩛𑩻𑩜 (Soyombo script)
- 𑚝𑚭𑚣𑚊 (Takri script)
- நாயக (Tamil script)
- నాయక (Telugu script)
- นายก (Thai script)
- ནཱ་ཡ་ཀ (Tibetan script)
- 𑒢𑒰𑒨𑒏 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨊𑨪𑨋 (Zanabazar Square script)
Etymology
Vṛddhi derivative of नी (nī, “to guide, govern”, root) + -अक (-aka).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /nɑː.jɐ́.kɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /n̪ɑː.jɐ.kɐ/
Noun
नायक • (nāyaka) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नायकः (nāyakaḥ) | नायकौ (nāyakau) नायका¹ (nāyakā¹) |
नायकाः (nāyakāḥ) नायकासः¹ (nāyakāsaḥ¹) |
| accusative | नायकम् (nāyakam) | नायकौ (nāyakau) नायका¹ (nāyakā¹) |
नायकान् (nāyakān) |
| instrumental | नायकेन (nāyakena) | नायकाभ्याम् (nāyakābhyām) | नायकैः (nāyakaiḥ) नायकेभिः¹ (nāyakebhiḥ¹) |
| dative | नायकाय (nāyakāya) | नायकाभ्याम् (nāyakābhyām) | नायकेभ्यः (nāyakebhyaḥ) |
| ablative | नायकात् (nāyakāt) | नायकाभ्याम् (nāyakābhyām) | नायकेभ्यः (nāyakebhyaḥ) |
| genitive | नायकस्य (nāyakasya) | नायकयोः (nāyakayoḥ) | नायकानाम् (nāyakānām) |
| locative | नायके (nāyake) | नायकयोः (nāyakayoḥ) | नायकेषु (nāyakeṣu) |
| vocative | नायक (nāyaka) | नायकौ (nāyakau) नायका¹ (nāyakā¹) |
नायकाः (nāyakāḥ) नायकासः¹ (nāyakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- नायकाधिप (nāyakādhipa)
Descendants
- → Bengali: নায়ক (naẏok) (learned)
- → Hindi: नायक (nāyak) (learned)
- → Kannada: ನಾಯಕ (nāyaka)
- → Old Javanese: nāyaka (“chief, leader, commander”)
- → Old Marathi: 𑘡𑘰𑘧𑘎 (nāyaka)
- Marathi: नायक (nāyak)
- → Tamil: நாயகன் (nāyakaṉ) (learned)
- → Telugu: నాయకుడు (nāyakuḍu) (learned)
- → Portuguese: naique
References
- Monier Williams (1899) “नायक”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 536.