Old Persian
Etymology
From Proto-Iranian *Hr̥taxšaθrah. Equivalent to 𐎠𐎼𐎫 (r̥taʰ, “Asha; truth”) + 𐎧𐏁𐏂𐎶 (xšaçam, “realm; reign”).[1] Cognate with Parthian 𐭀𐭓𐭕𐭇𐭔𐭕𐭓 (ʾrtḥštr /Ardaxšahr/).
Proper noun
𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂𐎠 (a-r-t-x-š-ç-a /R̥taxšaçāʰ/) m[2]
- a male given name, Artaxerxes
Descendants
(Taking Old Persian as representative for all Old Iranian)
- Middle Persian: (/Ardašīr, Ardaxšahr/)
- Book Pahlavi script: [Book Pahlavi needed] (ʾltšdl)
- Inscriptional Pahlavi script: 𐭠𐭥𐭲𐭧𐭱𐭲𐭥 (ʾrtḥštr)
- Bactrian: ΑρδαϷορο (Ardašoro)
- Classical Persian: اردشیر (Ardašēr)
- Iranian Persian: اردشیر (Ardešīr)
- Dari: اردشیر (Ardašēr)
- Tajik: Ардашер (Ardašer)
- → Old Armenian: Արտաշիր (Artašir), Արտաշէս (Artašēs), Արտասիրէս (Artasirēs)
- → Ancient Greek: Ἀρταξίας (Artaxías)
- → Sanskrit: अर्तक्षयर्ष (artakṣayarṣa), ऋतक्षयर्ष (ṛtakṣayarṣa)
- → Hindi: अर्तक्षयर्ष (artakṣayarṣ), अर्तक्षयार्ष (artakṣayārṣ)
- → Marathi: अर्तक्षयर्ष (artakṣayarṣa), अर्तक्षयार्ष (artakṣayārṣa)
- → Odia: ଅର୍ତକ୍ଷୟର୍ଷ (artakṣayarṣa), ଅର୍ତକ୍ଷୟାର୍ଷ (artakṣayārṣa)
- → Akkadian:
- Late Babylonian: 𒅈 (ar /Ar/), 𒌒 (ár /Ar/), 𒅈𒋫𒀪𒄩𒐼𒄑𒋢 (ar-ta-ʾ-ḫa-šá-is-su /Artaʾḫašaisu/), 𒅈𒋫𒀝𒁲𒊍𒋢 (ar-ta-ak-šá-as-su /Artakšasu/), 𒅈𒋳𒆳𒋢 (ar-tak-šat-su /Artakšatsu/), 𒌒𒋳𒆳𒋢 (ár-tak-šat-su /Artakšatsu/), 𒀸𒋫𒀝𒐼𒊍𒋢 (aš-ta-ak-šá-as-su /Aštakšasu/), 𒅈𒋫𒄴𒊓𒋢 (ar-ta-aḫ-sa-su /Artaḫsasu/), 𒅈𒋫𒄴𒐼𒊍𒋛𒅖 (ar-ta-aḫ-šá-as-si-iš /Artaḫšasiš/), 𒅈𒋫𒄴𒐼𒊍𒋢 (ar-ta-aḫ-šá-as-su /Artaḫšasu/), 𒅈𒋫𒀝𒐼𒊍𒋢 (ar-ta-ak-šá-as-su /Artakšasu/), 𒅈𒋫𒊍𒋢 (ar-ta-as-su /Artasu/), 𒅈𒈭𒊓𒋢 (ar-taḫ-sa-su /Artaḫsasu/), 𒅈𒈭𒊓𒌅 (ar-taḫ-sa-tu /Artaḫsatu/), 𒅈𒈭𒊭𒊍𒋢 (ar-taḫ-ša-as-su /Artaḫšasu/), 𒅈𒈭𒐼𒊍 (ar-taḫ-šá-as /Artaḫšas/), 𒅈𒈭𒐼𒊍𒄴𒋢 (ar-taḫ-šá-as-aḫ-su /Artaḫšasaḫsu/), 𒅈𒈭𒐼𒊍𒄑𒋢 (ar-taḫ-šá-as-is-su /Artaḫšasisu/), 𒅈𒈭𒐼𒊍𒊓𒀾 (ar-taḫ-šá-as-sa-áš /Artaḫšasaš/), 𒅈𒈭𒐼𒊍𒋛𒅖 (ar-taḫ-šá-as-si-iš /Artaḫšasiš/), 𒅈𒈭𒐼𒊍𒋀 (ar-taḫ-šá-as-siš /Artaḫšasiš/), 𒅈𒈭𒐼𒊍𒋢 (ar-taḫ-šá-as-su /Artaḫšasu/), 𒅈𒈭𒆳𒋢 (ar-taḫ-šat-su /Artaḫšatsu/), 𒅈𒃮𒐼𒊍𒋢 (ar-táḫ-šá-as-su /Artaḫšasu/), 𒅈𒋳𒀀𒄭𒅆 (ar-tak-a-ḫi-ši /Artakaḫiši/), 𒅈𒋳𒊍𒋢 (ar-tak-as-su /Artakasu/), 𒅈𒋫𒅗𒋢 (ar-ta-ka-su /Artakasu/), 𒅈𒋳𒐼𒊍𒋛 (ar-tak-šá-as-si /Artakšasi/), 𒅈𒋳𒐼𒊍𒋢 (ar-tak-šá-as-su /Artakšasu/), 𒅈𒋳𒐼𒄿𒋢 (ar-tak-šá-i-su /Artakšaisu/), 𒅈𒋳𒐼𒋛 (ar-tak-šá-si /Artakšasi/), 𒅈𒋳𒐼𒋢 (ar-tak-šá-su /Artakšasu/), 𒅈𒋳𒆳𒋢 (ar-tak-šat-su /Artakšatsu/), 𒅈𒋫𒊑𒋫𒊍𒋢 (ar-ta-ri-ta-as-su /Artaritasu/), 𒌒𒆳𒋢 (ár-šat-su /Aršatsu/), 𒌒𒈭𒐼𒊍𒋛 (ár-taḫ-šá-as-si /Artaḫšasi/), 𒌒𒈭𒐼𒊍𒋢 (ár-taḫ-šá-as-su /Artaḫšasu/), 𒌒𒈭𒐼𒊍𒌑𒋢 (ár-taḫ-šá-as-ú-su /Artaḫšasusu/), 𒌒𒈭𒐼𒋢 (ár-taḫ-šá-su /Artaḫšasu/), 𒌒𒈭𒆳𒋢 (ár-taḫ-šat-su /Artaḫšatsu/), 𒌒𒈭𒐼𒍝𒋢 (ár-taḫ-šá-za-su /Artaḫšazasu/), 𒌒𒋳𒀪𒋢 (ár-tak-ʾ-su /Artakʾsu/), 𒌒𒋳𒐼𒊍𒋢 (ár-tak-šá-as-su /Artakšasu/), 𒌒𒋳𒆳𒋢 (ár-tak-šat-su /Artakšatsu/), 𒌒𒋫𒆳𒋢 (ár-ta-š[at-su] /Artaš[atsu]/), 𒀸𒈭𒐼𒊍𒋢 (aš-taḫ-šá-as-su /Aštaḫšasu/), 𒀸𒈭𒐼𒋛 (aš-taḫ-šá-si /Aštaḫšasi/), 𒀸𒈭𒆳𒋢 (aš-taḫ-šat-su /Aštaḫšatsu/), 𒀸𒈭𒐼𒊍𒋢 (aš-taḫ-šá-as-su /Aštaḫšasu/), □𒈭𒐼𒊍𒋛𒍪 (□-taḫ-šá-as-si-sú /□taḫšasisu/)[1]
- → Ancient Greek: Ἀρταξέρξης (Artaxérxēs), Ἀρταξέσσης (Artaxéssēs), Ἀρτασέσσης (Artaséssēs)[1]
- → Aramaic:
- Biblical Aramaic: אַרְתַּחְשַׁשְׂתְּא (ʾartaḥšaśt), אַרְתַּחְשַׁסְתְּא (ʾartaḥšast)
- Imperial Aramaic: 𐡀𐡓𐡕𐡇𐡔𐡎𐡔 (ʾrtḥšsš)[1]
- → Biblical Hebrew: אַרְתַּחְשַׁשְׂתָּא (ʾartaḥšáśtā), אַרְתַּחְשַׁשְׂתְּא (ʾartaḥšaśt), אַרְתַּחְשַׁסְתְּא (ʾartaḥšast)
- → Egyptian:
- Demotic: ꜣrṱẖšsš, ꜣrṱẖštš, ꜣrṱẖšṱš, ꜣrṱẖṱš[1]
- Late Egyptian: (ꜣrwṯḫꜣšsšꜣ), (ꜣrtꜣḫꜣšꜣsšꜣ), (ꜣrwtꜣḫšꜣšꜣs), (ꜣrwtꜣḫꜣšꜣsšꜣ), (ꜣrwṯḫšsꜣ)[1]
- → Elamite:
- Achaemenid Elamite: 𒅕𒆪𒅅𒐼𒆜𒐼 (ir-da-ik-šá-iš-šá /Irdaikšaiša/), 𒅕𒋳𒅅𒐼𒀾𒐼 (ir-tà-ik-šá-áš-šá /Irtaikšaša/), 𒅕𒋳𒅅𒐼𒅖𒐼 (ir-tà-ik-šá-iš-šá /Irtaikšaiša/)[1]
- → Lycian: 𐊁𐊕𐊗𐊀𐊋𐊖𐊖𐊆𐊕𐊀𐊈𐊀- (ertakssiraza-) (possibly)
- → Lydian: 𐤠𐤭𐤯𐤠𐤨𐤮𐤠𐤳𐤳𐤠𐤬 (artaksaššao), 𐤠𐤭𐤯𐤠𐤨𐤮𐤠𐤮𐤳𐤠 (artakśaś[sa])[1]
References
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Tavernier, Jan (2007) Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550–330 B.C.): Lexicon of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non-Iranian Texts, Peeters Publishers, →ISBN
- ^ Gindro, S. with Scarlata, S. and Widmer, P. (2013) “Old Persian Corpus”, in TITUS: Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien[1], section 125