Reconstruction:Proto-Turkic/-gil

This Proto-Turkic entry contains reconstructed terms and roots. As such, the term(s) in this entry are not directly attested, but are hypothesized to have existed based on comparative evidence.

Proto-Turkic

preceding vowel
A / Ï / O / U E / I / Ö / Ü
*-gïl *-gil

Suffix 1

*-gil

  1. (Common Turkic) Forms the second-person singular imperative.
    *ẹĺit- (to listen) + ‎*-gil → ‎*ẹĺitgil (Listen!)
  • *-eyin (suffix forming first-person singular imperative)
  • *-zün (suffix forming third-person singular imperative)
  • *-elim (suffix forming first-person plural imperative)
  • *-iŋ (suffix forming second-person plural imperative)

Descendants

Common Turkic:

  • Oghuz:
    • Old Anatolian Turkish: ـكل (-gil)
      • Classical Azerbaijani: -gilən
        • Azerbaijani: -ginən, -ynən (dial.), -gilən, -gilə (South Azerbaijani)
        • Turkmeneli Turkic: -ginen
      • Ottoman Turkish: ـكل (-gil)
        • Turkish: -gilen, -gilene (dialect in Dulkadirli, Kırşehir)
    • Salar: -gil
    • Turkmen: -gin (dial.)
  • Karluk:
    • Karakhanid: [script needed] (-gil), [script needed] (-ğıl)
      • Chagatai: [script needed] (gil), [script needed] (-gin)
        • Uyghur: [script needed] (-gil), [script needed] (-gin)
        • Uzbek: -gil, -gin
  • Kipchak: [script needed] (-gil)
    • North Kipchak:
      • Bashkir: -ҡыла (-qıla), -келе (-kele) (dial.)
    • Kipchak-Nogai:
      • Kazakh: -гін (-gın), -ғын (-ğyn)
    • South Kipchak:
      • East Kipchak:
        • Kyrgyz: -гыла (-gıla), -гула (-gula) (dial.)
        • Southern Altai: -гыла (-gïla), -гула (-gula), -гиле (-gile), -гӱле (-güle), -кыла (-kïla), -кула (-kula), -киле (-kile), -кӱле (-küle), -гын (-gïn), -гин (-gin), -кын (-kïn), -кин (-kin)
  • Siberian:
    • Old Turkic: 𐰏𐰠 (-gil)
      • Old Uyghur: -gyl (-gil)

Suffix 2

*-gil

  1. Forms denominal adjectives.
    *üč (three) + ‎*-gil → ‎*üčgil (triangle, three sided)
    *baĺč (head) + ‎*-gil → ‎*baĺčgïl (a quadruped with a white head)
  • *-il (suffix forming deverbal adjectives)
  • *-sil (suffix forming deverbal adjectives)

Derived terms

Category Proto-Turkic terms suffixed with *-gil not found

References

  • Clauson, Gerard (1972) “-ğıl/-gil”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, →ISBN, →OCLC, page xliii
  • Caferoğlu, A. (1971). “Türkçemizdeki -ğıl ve -ğil Emir Kipi”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı: Belleten, pp. 1-10. [1]
  • Sarıkaya, Mahmut. (October 2005). “Teklik İkinci Kişi Emir Çekimlerinin Anadolu ve Azerbaycan Ağızlarındaki Değişik Örnekleri Üzerine”, II. Kırşehir Kültür Araştırmaları Bilgi Şöleni. [2]