agaill
Irish
Etymology 1
Possibly derived from Old Irish acclaid (“act of fishing”)?
Noun
agaill f (genitive singular agaille, nominative plural agaillí)
- earthworm
- Synonyms: anglach, cuideog, péist talún
- cantankerous person
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
- Alternative plural: agailleacha (sense 2)
Alternative forms
Etymology 2
From Old Irish ad·gládathar (“address, speak to, converse with”).
Verb
agaill (present analytic agallann, future analytic agallfaidh, verbal noun agallamh, past participle agalltha)
- (transitive) address, speak to, converse with
- (transitive) interview
- (transitive) alternative form of agair (“plead, entreat; avenge, retribute; sue”)
Conjugation
conjugation of agaill (first conjugation – B)
| verbal noun | agallamh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | agalltha | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | agallaim | agallann tú; agallair† |
agallann sé, sí | agallaimid | agallann sibh | agallann siad; agallaid† |
a agallann; a agallas / a n-agallann* |
agalltar |
| past | d'agall mé; d'agallas / agall mé‡; agallas‡ |
d'agall tú; d'agallais / agall tú‡; agallais‡ |
d'agall sé, sí / agall sé, sí‡ |
d'agallamar; d'agall muid / agallamar‡; agall muid‡ |
d'agall sibh; d'agallabhair / agall sibh‡; agallabhair‡ |
d'agall siad; d'agalladar / agall siad; agalladar‡ |
a d'agall / ar agall* |
agalladh; hagalladh† |
| past habitual | d'agallainn / agallainn‡; n-agallainn‡‡ |
d'agalltá / agalltá‡; n-agalltᇇ |
d'agalladh sé, sí / agalladh sé, sí‡; n-agalladh sé, s퇇 |
d'agallaimis; d'agalladh muid / agallaimis‡; agalladh muid‡; n-agallaimis‡‡; n-agalladh muid‡‡ |
d'agalladh sibh / agalladh sibh‡; n-agalladh sibh‡‡ |
d'agallaidís; d'agalladh siad / agallaidís‡; agalladh siad‡; n-agallaidís‡‡; n-agalladh siad‡‡ |
a d'agalladh / a n-agalladh* |
d'agalltaí / agalltaí‡; n-agallta퇇 |
| future | agallfaidh mé; agallfad |
agallfaidh tú; agallfair† |
agallfaidh sé, sí | agallfaimid; agallfaidh muid |
agallfaidh sibh | agallfaidh siad; agallfaid† |
a agallfaidh; a agallfas / a n-agallfaidh* |
agallfar |
| conditional | d'agallfainn / agallfainn‡; n-agallfainn‡‡ | d'agallfá / agallfá‡; n-agallfᇇ | d'agallfadh sé, sí / agallfadh sé, sí‡; n-agallfadh sé, s퇇 | d'agallfaimis; d'agallfadh muid / agallfaimis‡; agallfadh muid‡; n-agallfaimis‡‡; n-agallfadh muid‡‡ | d'agallfadh sibh / agallfadh sibh‡; n-agallfadh sibh‡‡ | d'agallfaidís; d'agallfadh siad / agallfaidís‡; agallfadh siad‡; n-agallfaidís‡‡; n-agallfadh siad‡‡ | a d'agallfadh / a n-agallfadh* |
d'agallfaí / agallfaí‡; n-agallfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go n-agalla mé; go n-agallad† |
go n-agalla tú; go n-agallair† |
go n-agalla sé, sí | go n-agallaimid; go n-agalla muid |
go n-agalla sibh | go n-agalla siad; go n-agallaid† |
— | go n-agalltar |
| past | dá n-agallainn | dá n-agalltá | dá n-agalladh sé, sí | dá n-agallaimis; dá n-agalladh muid |
dá n-agalladh sibh | dá n-agallaidís; dá n-agalladh siad |
— | dá n-agalltaí |
| imperative | ||||||||
| – | agallaim | agall | agalladh sé, sí | agallaimis | agallaigí; agallaidh† |
agallaidís | — | agalltar |
*indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Alternative forms
Mutation
| radical | eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
|---|---|---|---|
| agaill | n-agaill | hagaill | not applicable |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- Ó Dónaill, Niall (1977) “agaill”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “acclaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “ad·gládathar”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language