bukiew

Inherited from Proto-Slavic *bùky. By surface analysis, buk +‎ -ew. First attested in 1342.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bukʲɛfʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /bukʲɛfʲ/

bukiew f

1. (attested in Masovia, Lesser Poland, Greater Poland) beechmast, beechnut

   Synonym: bukwa

   • 1874 [1342], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[1], volume X, page 51:

     Glandines et eciam quod vlg. bukew dicitur

     [Glandines et eciam quod vlg. bukiew dicitur]

   • 1895 [XV p. pr.], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎^[2], volume II, page 48:

     Idem dicimus per omnia observandum in eo, qui pro suis scrophis vel porcis pro precio conduxerit in silvam bukva vel glandinibus habundantem

     [Idem dicimus per omnia observandum in eo, qui pro suis scrophis vel porcis pro precio conduxerit in silvam bukwia vel glandinibus habundantem]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 59:

     Tosz movymy we wszem a przese wsysthko chowano bycz w them, gysz by szvim swynyam... nayąl lasz bvkwyą... oblwythvyączy

     [Toż mowimy we wszem a przeze wszystko chowano być o tem, jiż by swym świniam... najął las bukwią... opłwitujący]

   • 1885-2024 [1457], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[3], volume V, page 14:

     Bukew fagi

     [Bukiew fagi]

   • 1900 [1460], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[4], number 3536:

     Bukew fagenula

     [Bukiew fagenula]

   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[5], Lesser Poland, page 59:

     Aczby kto do czygego lyasa z myta na pastwą chczal gnacz na bvkyew abo na szolądz

     [Aczby kto do czyjego lasa z myta na pastwę chciał gnać na bukiew abo na żołądź]

   • 1900 [1468], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[6], number 4339:

     Bukyev Ifagenula

     [Bukiew Ifagenula]

   • 1868 [1485], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[7], volume XVI (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 193:

     Debent habere... libera pascua glandium faginarum al. bvkwye et szyrv et graminum

     [Debent habere... libera pascua glandium faginarum al. bukwie et żyru et graminum]

   • 1905, 1907, 1908 [1494], Theodorus Wierzbowski, editor, Matricularum Regni Poloniae summaria, excussis codicibus, qui in Chartophylacio Maximo Varsoviensi asservantur. P. 4, Sigismundi I regis tempora complectens (1507-1548). Vol. 3, Acta vicecancellariorum, 1533-1548‎^[8], volume II, number 373:

     Cum pascuis scrofarum in fagi nibus al. bukyew

     [Cum pascuis scrofarum in fagi nibus al. bukiew]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 49v:

     Faginus buchen holtz bvkove drzevo vel fructus eius bvkyew

     [Faginus buchen holtz bvkove drzevo vel fructus eius bukiew]

   • 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 258v:

     Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukew

     [Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukiew]

   • 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 258v:

     Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukew

     [Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukiew]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 106r:

     Faginus vel faginius idem vlg. bukyew [fagus] arbor quedam a fagin grece quod est comedere latine quia antiqitus comedebant eius fructus

     [Faginus vel faginius idem vlg. bukiew [fagus] arbor quedam a fagin grece quod est comedere latine quia antiqitus comedebant eius fructus]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 106r:

     *Fagin vlg. bukyew Fagimentum est locus vbi habundant fagi

     [*Fagin vlg. bukiew Fagimentum est locus vbi habundant fagi]

   • 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 13:

     Terrifumium bukyew

     [Terrifumium bukiew]

   • XV p. post., Rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rękopisie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 1630, page 236r:

     Terrifvmium uel melius terrifagium est frvctus fagi proprie bvkew

     [Terrifvmium uel melius terrifagium est frvctus fagi proprie bukiew]

2. beech forest

   Synonyms: bukowie, bukowina

   • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 84va:

     Faginus... Inde fagimentum id est locus vbi habitant fagi vlg. bukew bukew

     [Faginus... Inde fagimentum id est locus vbi habitant fagi vlg. bukiew bukiew]

3. (attested in Pomerania, Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[9], [10], [11]}, volume XVI, page 324:

     Bukvye castaneas

     [Bukwie castaneas]

   • 1885-2024 [1463], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[12], volume V, Malonowo, page 13:

     Bukyew terrifumium

     [Bukiew terrifumium]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 73v:

     Laureolus bvkyew

     [Laureolus bukiew]

• Polish: bukiew
• Silesian: bukwia

• Boryś, Wiesław (2005) “bukiew”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “bukiew”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “bukiew”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “bukiew”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “bukiew”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 176
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bukiew”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bukiew”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish bukiew. By surface analysis, buk +‎ -ew. Doublet of bukwa (“letter of the Cyrillic alphabet”).

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ukjɛf
• Syllabification: bu‧kiew

bukiew f

1. beechmast, beechnut

   Synonyms: orzeszek buczynowy, orzeszek bukowy, buczyna

• bukiew in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bukiew in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bukiew”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Jadwiga Chotkowska (19.08.2010) “BUKIEW”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bukiew”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bukiew”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bukiew”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 230
• bukiew in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego