engeza
Southern Ndebele
Etymology
From Proto-Bantu *-jòngɪdia. Cognate with Xhosa -ongeza.
Verb
-éngeza
- to add
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Etymology
From Proto-Bantu *-jòngɪdia. Equivalent to -onga + -eza. Cognate with Xhosa -ongeza.
Pronunciation
IPA(key): /enɡeːza/
Verb
-engeza
- (transitive) add
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukwengeza | ukungengezi | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | yengeza | -engeze | ||||
| plural | yengezani | -engezeni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyengeza, ngengeza | engengezayo, engengeza | ngengeza | angengezi | engingengezi | ngingengezi |
| 2nd singular | uyengeza, wengeza | owengezayo, owengeza | wengeza | awengezi | ongengezi | ungengezi |
| 1st plural | siyengeza, sengeza | esengezayo, esengeza | sengeza | asengezi | esingengezi | singengezi |
| 2nd plural | niyengeza, nengeza | enengezayo, enengeza | nengeza | anengezi | eningengezi | ningengezi |
| class 1 | uyengeza, wengeza | owengezayo, owengeza | engeza | akengezi | ongengezi | engengezi |
| class 2 | bayengeza, bengeza | abengezayo, abengeza | bengeza | abengezi | abangengezi | bengengezi |
| class 3 | uyengeza, wengeza | owengezayo, owengeza | wengeza | awengezi | ongengezi | ungengezi |
| class 4 | iyengeza, yengeza | eyengezayo, eyengeza | yengeza | ayengezi | engengezi | ingengezi |
| class 5 | liyengeza, lengeza | elengezayo, elengeza | lengeza | alengezi | elingengezi | lingengezi |
| class 6 | ayengeza, engeza | engezayo, engeza | engeza | awengezi | angengezi | engengezi |
| class 7 | siyengeza, sengeza | esengezayo, esengeza | sengeza | asengezi | esingengezi | singengezi |
| class 8 | ziyengeza, zengeza | ezengezayo, ezengeza | zengeza | azengezi | ezingengezi | zingengezi |
| class 9 | iyengeza, yengeza | eyengezayo, eyengeza | yengeza | ayengezi | engengezi | ingengezi |
| class 10 | ziyengeza, zengeza | ezengezayo, ezengeza | zengeza | azengezi | ezingengezi | zingengezi |
| class 11 | luyengeza, lwengeza | olwengezayo, olwengeza | lwengeza | alwengezi | olungengezi | lungengezi |
| class 14 | buyengeza, bengeza | obengezayo, obengeza | bengeza | abengezi | obungengezi | bungengezi |
| class 15 | kuyengeza, kwengeza | okwengezayo, okwengeza | kwengeza | akwengezi | okungengezi | kungengezi |
| class 17 | kuyengeza, kwengeza | okwengezayo, okwengeza | kwengeza | akwengezi | okungengezi | kungengezi |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngengezile, ngengezē | engengezile, engengezē | ngengezile, ngengezē | angengezanga | engingengezanga | ngingengezanga |
| 2nd singular | wengezile, wengezē | owengezile, owengezē | wengezile, wengezē | awengezanga | ongengezanga | ungengezanga |
| 1st plural | sengezile, sengezē | esengezile, esengezē | sengezile, sengezē | asengezanga | esingengezanga | singengezanga |
| 2nd plural | nengezile, nengezē | enengezile, enengezē | nengezile, nengezē | anengezanga | eningengezanga | ningengezanga |
| class 1 | wengezile, wengezē | owengezile, owengezē | engezile, engezē | akengezanga | ongengezanga | engengezanga |
| class 2 | bengezile, bengezē | abengezile, abengezē | bengezile, bengezē | abengezanga | abangengezanga | bengengezanga |
| class 3 | wengezile, wengezē | owengezile, owengezē | wengezile, wengezē | awengezanga | ongengezanga | ungengezanga |
| class 4 | yengezile, yengezē | eyengezile, eyengezē | yengezile, yengezē | ayengezanga | engengezanga | ingengezanga |
| class 5 | lengezile, lengezē | elengezile, elengezē | lengezile, lengezē | alengezanga | elingengezanga | lingengezanga |
| class 6 | engezile, engezē | engezile, engezē | engezile, engezē | awengezanga | angengezanga | engengezanga |
| class 7 | sengezile, sengezē | esengezile, esengezē | sengezile, sengezē | asengezanga | esingengezanga | singengezanga |
| class 8 | zengezile, zengezē | ezengezile, ezengezē | zengezile, zengezē | azengezanga | ezingengezanga | zingengezanga |
| class 9 | yengezile, yengezē | eyengezile, eyengezē | yengezile, yengezē | ayengezanga | engengezanga | ingengezanga |
| class 10 | zengezile, zengezē | ezengezile, ezengezē | zengezile, zengezē | azengezanga | ezingengezanga | zingengezanga |
| class 11 | lwengezile, lwengezē | olwengezile, olwengezē | lwengezile, lwengezē | alwengezanga | olungengezanga | lungengezanga |
| class 14 | bengezile, bengezē | obengezile, obengezē | bengezile, bengezē | abengezanga | obungengezanga | bungengezanga |
| class 15 | kwengezile, kwengezē | okwengezile, okwengezē | kwengezile, kwengezē | akwengezanga | okungengezanga | kungengezanga |
| class 17 | kwengezile, kwengezē | okwengezile, okwengezē | kwengezile, kwengezē | akwengezanga | okungengezanga | kungengezanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngēngeza | engēngeza | ngēngeza | angengezanga | engingengezanga | ngingengezanga |
| 2nd singular | wēngeza | owēngeza | wēngeza | awengezanga | ongengezanga | ungengezanga |
| 1st plural | sēngeza | esēngeza | sēngeza | asengezanga | esingengezanga | singengezanga |
| 2nd plural | nēngeza | enēngeza | nēngeza | anengezanga | eningengezanga | ningengezanga |
| class 1 | wēngeza | owēngeza | ēngeza | akengezanga | ongengezanga | engengezanga |
| class 2 | bēngeza | abēngeza | bēngeza | abengezanga | abangengezanga | bengengezanga |
| class 3 | wēngeza | owēngeza | wēngeza | awengezanga | ongengezanga | ungengezanga |
| class 4 | yēngeza | eyēngeza | yēngeza | ayengezanga | engengezanga | ingengezanga |
| class 5 | lēngeza | elēngeza | lēngeza | alengezanga | elingengezanga | lingengezanga |
| class 6 | ēngeza | ēngeza | ēngeza | awengezanga | angengezanga | engengezanga |
| class 7 | sēngeza | esēngeza | sēngeza | asengezanga | esingengezanga | singengezanga |
| class 8 | zēngeza | ezēngeza | zēngeza | azengezanga | ezingengezanga | zingengezanga |
| class 9 | yēngeza | eyēngeza | yēngeza | ayengezanga | engengezanga | ingengezanga |
| class 10 | zēngeza | ezēngeza | zēngeza | azengezanga | ezingengezanga | zingengezanga |
| class 11 | lwēngeza | olwēngeza | lwēngeza | alwengezanga | olungengezanga | lungengezanga |
| class 14 | bēngeza | obēngeza | bēngeza | abengezanga | obungengezanga | bungengezanga |
| class 15 | kwēngeza | okwēngeza | kwēngeza | akwengezanga | okungengezanga | kungengezanga |
| class 17 | kwēngeza | okwēngeza | kwēngeza | akwengezanga | okungengezanga | kungengezanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingengeza | — | ngingengeza | ngingengeze | — | ngingengeze |
| 2nd singular | ungengeza | — | ungengeza | ungengeze | — | ungengeze |
| 1st plural | singengeza | — | singengeza | singengeze | — | singengeze |
| 2nd plural | ningengeza | — | ningengeza | ningengeze | — | ningengeze |
| class 1 | angengeza | — | engengeza | angengeze | — | engengeze |
| class 2 | bangengeza | — | bengengeza | bangengeze | — | bengengeze |
| class 3 | ungengeza | — | ungengeza | ungengeze | — | ungengeze |
| class 4 | ingengeza | — | ingengeza | ingengeze | — | ingengeze |
| class 5 | lingengeza | — | lingengeza | lingengeze | — | lingengeze |
| class 6 | angengeza | — | engengeza | angengeze | — | engengeze |
| class 7 | singengeza | — | singengeza | singengeze | — | singengeze |
| class 8 | zingengeza | — | zingengeza | zingengeze | — | zingengeze |
| class 9 | ingengeza | — | ingengeza | ingengeze | — | ingengeze |
| class 10 | zingengeza | — | zingengeza | zingengeze | — | zingengeze |
| class 11 | lungengeza | — | lungengeza | lungengeze | — | lungengeze |
| class 14 | bungengeza | — | bungengeza | bungengeze | — | bungengeze |
| class 15 | kungengeza | — | kungengeza | kungengeze | — | kungengeze |
| class 17 | kungengeza | — | kungengeza | kungengeze | — | kungengeze |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizokwengeza | engizokwengeza | ngizokwengeza | angizukwengeza | engingezukwengeza | ngingezukwengeza |
| 2nd singular | uzokwengeza | ozokwengeza | uzokwengeza | awuzukwengeza | ongezukwengeza | ungezukwengeza |
| 1st plural | sizokwengeza | esizokwengeza | sizokwengeza | asizukwengeza | esingezukwengeza | singezukwengeza |
| 2nd plural | nizokwengeza | enizokwengeza | nizokwengeza | anizukwengeza | eningezukwengeza | ningezukwengeza |
| class 1 | uzokwengeza | ozokwengeza | ezokwengeza | akazukwengeza | ongezukwengeza | engezukwengeza |
| class 2 | bazokwengeza | abazokwengeza | bezokwengeza | abazukwengeza | abangezukwengeza | bengezukwengeza |
| class 3 | uzokwengeza | ozokwengeza | uzokwengeza | awuzukwengeza | ongezukwengeza | ungezukwengeza |
| class 4 | izokwengeza | ezokwengeza | izokwengeza | ayizukwengeza | engezukwengeza | ingezukwengeza |
| class 5 | lizokwengeza | elizokwengeza | lizokwengeza | alizukwengeza | elingezukwengeza | lingezukwengeza |
| class 6 | azokwengeza | azokwengeza | ezokwengeza | awazukwengeza | angezukwengeza | engezukwengeza |
| class 7 | sizokwengeza | esizokwengeza | sizokwengeza | asizukwengeza | esingezukwengeza | singezukwengeza |
| class 8 | zizokwengeza | ezizokwengeza | zizokwengeza | azizukwengeza | ezingezukwengeza | zingezukwengeza |
| class 9 | izokwengeza | ezokwengeza | izokwengeza | ayizukwengeza | engezukwengeza | ingezukwengeza |
| class 10 | zizokwengeza | ezizokwengeza | zizokwengeza | azizukwengeza | ezingezukwengeza | zingezukwengeza |
| class 11 | luzokwengeza | oluzokwengeza | luzokwengeza | aluzukwengeza | olungezukwengeza | lungezukwengeza |
| class 14 | buzokwengeza | obuzokwengeza | buzokwengeza | abuzukwengeza | obungezukwengeza | bungezukwengeza |
| class 15 | kuzokwengeza | okuzokwengeza | kuzokwengeza | akuzukwengeza | okungezukwengeza | kungezukwengeza |
| class 17 | kuzokwengeza | okuzokwengeza | kuzokwengeza | akuzukwengeza | okungezukwengeza | kungezukwengeza |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyokwengeza | engiyokwengeza | ngiyokwengeza | angiyukwengeza | engingeyukwengeza | ngingeyukwengeza |
| 2nd singular | uyokwengeza | oyokwengeza | uyokwengeza | awuyukwengeza | ongeyukwengeza | ungeyukwengeza |
| 1st plural | siyokwengeza | esiyokwengeza | siyokwengeza | asiyukwengeza | esingeyukwengeza | singeyukwengeza |
| 2nd plural | niyokwengeza | eniyokwengeza | niyokwengeza | aniyukwengeza | eningeyukwengeza | ningeyukwengeza |
| class 1 | uyokwengeza | oyokwengeza | eyokwengeza | akayukwengeza | ongeyukwengeza | engeyukwengeza |
| class 2 | bayokwengeza | abayokwengeza | beyokwengeza | abayukwengeza | abangeyukwengeza | bengeyukwengeza |
| class 3 | uyokwengeza | oyokwengeza | uyokwengeza | awuyukwengeza | ongeyukwengeza | ungeyukwengeza |
| class 4 | iyokwengeza | eyokwengeza | iyokwengeza | ayiyukwengeza | engeyukwengeza | ingeyukwengeza |
| class 5 | liyokwengeza | eliyokwengeza | liyokwengeza | aliyukwengeza | elingeyukwengeza | lingeyukwengeza |
| class 6 | ayokwengeza | ayokwengeza | eyokwengeza | awayukwengeza | angeyukwengeza | engeyukwengeza |
| class 7 | siyokwengeza | esiyokwengeza | siyokwengeza | asiyukwengeza | esingeyukwengeza | singeyukwengeza |
| class 8 | ziyokwengeza | eziyokwengeza | ziyokwengeza | aziyukwengeza | ezingeyukwengeza | zingeyukwengeza |
| class 9 | iyokwengeza | eyokwengeza | iyokwengeza | ayiyukwengeza | engeyukwengeza | ingeyukwengeza |
| class 10 | ziyokwengeza | eziyokwengeza | ziyokwengeza | aziyukwengeza | ezingeyukwengeza | zingeyukwengeza |
| class 11 | luyokwengeza | oluyokwengeza | luyokwengeza | aluyukwengeza | olungeyukwengeza | lungeyukwengeza |
| class 14 | buyokwengeza | obuyokwengeza | buyokwengeza | abuyukwengeza | obungeyukwengeza | bungeyukwengeza |
| class 15 | kuyokwengeza | okuyokwengeza | kuyokwengeza | akuyukwengeza | okungeyukwengeza | kungeyukwengeza |
| class 17 | kuyokwengeza | okuyokwengeza | kuyokwengeza | akuyukwengeza | okungeyukwengeza | kungeyukwengeza |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngengeze | ngingengezi | ||||
| 2nd singular | wengeze | ungengezi | ||||
| 1st plural | sengeze | singengezi | ||||
| 2nd plural | nengeze | ningengezi | ||||
| class 1 | engeze | angengezi | ||||
| class 2 | bengeze | bangengezi | ||||
| class 3 | wengeze | ungengezi | ||||
| class 4 | yengeze | ingengezi | ||||
| class 5 | lengeze | lingengezi | ||||
| class 6 | engeze | angengezi | ||||
| class 7 | sengeze | singengezi | ||||
| class 8 | zengeze | zingengezi | ||||
| class 9 | yengeze | ingengezi | ||||
| class 10 | zengeze | zingengezi | ||||
| class 11 | lwengeze | lungengezi | ||||
| class 14 | bengeze | bungengezi | ||||
| class 15 | kwengeze | kungengezi | ||||
| class 17 | kwengeze | kungengezi | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngengeza | ngangengeza, angengeza, angangengeza | ||||
| 2nd singular | wengeza | wangengeza, awengeza, awangengeza | ||||
| 1st plural | sengeza | sangengeza, asengeza, asangengeza | ||||
| 2nd plural | nengeza | nangengeza, anengeza, anangengeza | ||||
| class 1 | wengeza | wangengeza, akengeza, akangengeza | ||||
| class 2 | bengeza | bangengeza, abengeza, abangengeza | ||||
| class 3 | wengeza | wangengeza, awengeza, awangengeza | ||||
| class 4 | yengeza | yangengeza, ayengeza, ayangengeza | ||||
| class 5 | lengeza | langengeza, alengeza, alangengeza | ||||
| class 6 | engeza | angengeza, awengeza, awangengeza | ||||
| class 7 | sengeza | sangengeza, asengeza, asangengeza | ||||
| class 8 | zengeza | zangengeza, azengeza, azangengeza | ||||
| class 9 | yengeza | yangengeza, ayengeza, ayangengeza | ||||
| class 10 | zengeza | zangengeza, azengeza, azangengeza | ||||
| class 11 | lwengeza | lwangengeza, alwengeza, alwangengeza | ||||
| class 14 | bengeza | bangengeza, abengeza, abangengeza | ||||
| class 15 | kwengeza | kwangengeza, akwengeza, akwangengeza | ||||
| class 17 | kwengeza | kwangengeza, akwengeza, akwangengeza | ||||
Derived terms
- isengezo
Related terms
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “engeza”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “engeza (3.2.9)”