luźny
Polish
Alternative forms
- lóźny (Middle Polish)
Etymology
From German lose + -ny.[1][2][3]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈluʑ.nɘ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈluʑ.nɨ/
- (Lesser Poland):
- (Przemyśl) IPA(key): [ˈlʲuʑ.nɘ]
Audio: (file) - Rhymes: -uʑnɘ
- Syllabification: luź‧ny
Adjective
luźny (comparative luźniejszy, superlative najluźniejszy, derived adverb luźnie or luźno)
- (of clothing) loose (quite spacious, not tight and not clinging to the body)
- Antonym: obcisły
- Ten but jest bardzo luźny. ― This shoe is very loose.
- loose (having elements that are not tightly connected to each other)
- loose (having elements that are not very close to each other)
- (of bodily fluids, etc.) loose; thin (having a thin consistency)
- loose (not creating a logical, organic, coherent whole)
- open-ended, casual (not directly or strictly related to a given topic, a given thing, etc.)
- (of e.g. a conversation) casual, loose (not serious in nature)
- (of e.g. a relationship) casual (infrequent, not of a close or intimate nature)
- (somewhat colloquial) free, available, open (unoccupied, characterized by having free time)
- Synonym: wolny
- (somewhat colloquial) free, available, open (not crowded, in or on which there are only a small number of people, cars, etc.)
- Synonym: niezajęty
- (colloquial or dialectal, Kielce) casual (behaving freely, without embarrassment)
- (Przemyśl) separate; separable
- To luźny dzierżok. ― This is a separable handstaff.
- (obsolete, not comparable, of a horse) unburdened
- Synonym: nieobciążony
- (obsolete, not comparable, historical, feudalism, of a peasant, in Middle Polish, sometimes nominalized) lordless (having no permanent place of residence, leaving the lord's estate without a letter of release; sometimes: having no recognized sources of income)
- (obsolete) immoral, licentious
- Synonyms: niemoralny, rozwiązły
- (Middle Polish) free, lordless (not belonging to the knighthood, not taking part in regular combat)
Declension
Declension of luźny (hard)
| singular | plural | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
| nominative | luźny | luźna | luźne | luźni | luźne | |
| genitive | luźnego | luźnej | luźnego | luźnych | ||
| dative | luźnemu | luźnej | luźnemu | luźnym | ||
| accusative | luźnego | luźny | luźną | luźne | luźnych | luźne |
| instrumental | luźnym | luźną | luźnym | luźnymi | ||
| locative | luźnym | luźnej | luźnym | luźnych | ||
Noun
luźny m pers
- (obsolete, nominalized) synonym of luzak
- (Middle Polish, nominalized) synonym of pachołek
Declension
Declension of luźny
References
- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “luźny”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- ^ Sławski, Franciszek (1958-1965) “luźny”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- ^ Krystyna Długosz-Kurczabowa (2021) “luz”, in Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, →ISBN
Further reading
- luźny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- luźny in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “lóźny, luźny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “LUŹNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 13.12.2008
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “luźny”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “luźny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “luźny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 782
- Aleksander Saloni (1899) “luźny”, in “Lud wiejski w okolicy Przeworska”, in M. Arct, E. Lubowski, editors, Wisła : miesięcznik gieograficzno-etnograficzny (in Polish), volume 13, Warsaw: Artur Gruszecki, page 241
- Władysław Siarkowski (1878) “luźny”, in “Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowej (in Polish), volume 2, chapter 3, Krakow: Komisyja Antropologiczna Akademii Umiejętności w Krakowie, page 248