ocaq

See also: oçaq

Azerbaijani

FWOTD – 17 September 2019

Other scripts
Cyrillic		оҹаг
Abjad		اوْجاق

Etymology

According to most etymologies, inherited from Proto-Turkic *(h)ōtčak^[1] or *ōtčuk (“fireplace”),^[2] a derivation from Proto-Turkic *(h)ōt (“fire”), whence Azerbaijani od (“fire”). According to Clauson, from Proto-Turkic *očok, with the second vowel being rounded.^[3] The figurative senses are attested first in Ottoman Turkish in the 17th century.^[3]

Cognates

Cognate with Crimean Tatar ocaq, Turkish ocak, Kazakh ошақ (oşaq), Kyrgyz очок (ocok), Southern Altai очок (očok), Uzbek oʻchoq, Tatar учак (uçaq), Chuvash вучах (vuč̬ah), Bashkir уҫаҡ (uśaq). Russian оча́г (očág) and Armenian օջախ (ōǰax) are borrowed from Turkic.

Pronunciation

IPA^(key): [oˈd͡ʒɑχ], [oˈd͡zɑχ]
Hyphenation: o‧caq
Audio: (file)

Noun

ocaq (definite accusative ocağı, plural ocaqlar)

stove
hearth
- 1962, Anar, Qaragilə‎^[1], archived from the original on 26 October 2017:
  Xaraba qalmış evlər, söndürülmüş ocaqlar, dərbədər olmuş ailələr....
  Abandoned houses, extinguished hearths, wrecked families...
(figurative) center, core, heart, heartland
- 2008, Xeyirbəy Qasımov, Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti., Baku, page 76:
  Sasanilər imperiyasının dini mərkəzi, ocağı olmuş Atropatena (Azərbaycan) ərəb ordularının başlıca zərbə obyektinə çevrildi
  Atropatena (Azerbaijan), which was the religious center and core of the Sasanian Empire, turned into an object for main strikes of Arab armies.

Declension

Declension of *ocaq*
	singular	plural
nominative	ocaq	ocaqlar
definite accusative	ocağı	ocaqları
dative	ocağa	ocaqlara
locative	ocaqda	ocaqlarda
ablative	ocaqdan	ocaqlardan
definite genitive	ocağın	ocaqların

Possessive forms of *ocaq*
	nominative
	singular	plural
mənim (“my”)	ocağım	ocaqlarım
sənin (“your”)	ocağın	ocaqların
onun (“his/her/its”)	ocağı	ocaqları
bizim (“our”)	ocağımız	ocaqlarımız
sizin (“your”)	ocağınız	ocaqlarınız
onların (“their”)	ocağı or ocaqları	ocaqları

	accusative
	singular	plural
mənim (“my”)	ocağımı	ocaqlarımı
sənin (“your”)	ocağını	ocaqlarını
onun (“his/her/its”)	ocağını	ocaqlarını
bizim (“our”)	ocağımızı	ocaqlarımızı
sizin (“your”)	ocağınızı	ocaqlarınızı
onların (“their”)	ocağını or ocaqlarını	ocaqlarını

	dative
	singular	plural
mənim (“my”)	ocağıma	ocaqlarıma
sənin (“your”)	ocağına	ocaqlarına
onun (“his/her/its”)	ocağına	ocaqlarına
bizim (“our”)	ocağımıza	ocaqlarımıza
sizin (“your”)	ocağınıza	ocaqlarınıza
onların (“their”)	ocağına or ocaqlarına	ocaqlarına

	locative
	singular	plural
mənim (“my”)	ocağımda	ocaqlarımda
sənin (“your”)	ocağında	ocaqlarında
onun (“his/her/its”)	ocağında	ocaqlarında
bizim (“our”)	ocağımızda	ocaqlarımızda
sizin (“your”)	ocağınızda	ocaqlarınızda
onların (“their”)	ocağında or ocaqlarında	ocaqlarında

	ablative
	singular	plural
mənim (“my”)	ocağımdan	ocaqlarımdan
sənin (“your”)	ocağından	ocaqlarından
onun (“his/her/its”)	ocağından	ocaqlarından
bizim (“our”)	ocağımızdan	ocaqlarımızdan
sizin (“your”)	ocağınızdan	ocaqlarınızdan
onların (“their”)	ocağından or ocaqlarından	ocaqlarından

	genitive
	singular	plural
mənim (“my”)	ocağımın	ocaqlarımın
sənin (“your”)	ocağının	ocaqlarının
onun (“his/her/its”)	ocağının	ocaqlarının
bizim (“our”)	ocağımızın	ocaqlarımızın
sizin (“your”)	ocağınızın	ocaqlarınızın
onların (“their”)	ocağının or ocaqlarının	ocaqlarının

Derived terms

ocaqlıq (“hearthstead, fireplace”)

Descendants

→ Armenian: օջաղ (ōǰaġ) (Karabakh)
→ Khalaj: ocaq
→ Talysh: ocağ

References

^ Tenišev E. R., editor (2001), Sravnitelʹno-istoričeskaja grammatika tjurkskix jazykov: Leksika [Comparative Historical Grammar of Turkic Languages: Lexis] (in Russian), volume 4, Moscow: Nauka, pages 358-359
^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ōt”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
↑ ^3.0 ^3.1 Clauson, Gerard (1972) “očok/očak”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, →ISBN, →OCLC, page 22

Crimean Tatar

Noun

ocaq

hearth, fireplace
trivet

Declension

Declension of *ocaq*
	singular	plural
nominative	ocaq	ocaqlar
genitive	ocaqnıñ	ocaqlarnıñ
dative	ocaqqa	ocaqlarğa
accusative	ocaqnı	ocaqlarnı
locative	ocaqta	ocaqlarda
ablative	ocaqtan	ocaqlardan

References

“ocaq”, in Luğatçıq (in Russian)

Khalaj

Perso-Arabic		اوْجاق

Etymology

Borrowed from Azerbaijani ocaq. Doublet of hûoçaq, native form.

Pronunciation

(Xarrâbî) IPA^(key): [od͡ʒaq]

Noun

ocaq (definite accusative ocaqı, plural ocaqlar)

fireplace, hearth
Synonym: hûoçaq

Declension

Declension of *ocaq*
	singular	plural
nominative	ocaq	ocaqlar
genitive	ocaqııñ	ocaqlarııñ
dative	ocaqqa	ocaqlarqa
definite accusative	ocaqı	ocaqları
locative	ocaqça	ocaqlarça
ablative	ocaqda	ocaqlarda
instrumental	ocaqla	ocaqlarla
equative	ocaqvâra	ocaqlarvâra

References

Doerfer, Gerhard (1971) Khalaj Materials, Indiana University, →ISBN
Doerfer, Gerhard (1980) Wörterbuch des Chaladsch (Dialekt von Charrab) [Khalaj dictionary] (in German), Budapest: Akadémiai Kiadó

[1] Tenišev E. R., editor (2001), Sravnitelʹno-istoričeskaja grammatika tjurkskix jazykov: Leksika [Comparative Historical Grammar of Turkic Languages: Lexis] (in Russian), volume 4, Moscow: Nauka, pages 358-359

[2] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ōt”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[Clauson-3] 3.0 ^3.1 Clauson, Gerard (1972) “očok/očak”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, →ISBN, →OCLC, page 22

[1]

[2]

[3]