oscail
Irish
Alternative forms
- (Ulster) foscail
Etymology
From Middle Irish osclaid, oslaicid, from Old Irish as·oilgi (“opens; lets loose, releases”), from ess- + od- + léicid.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɔsˠkəlʲ/
Verb
oscail (present analytic osclaíonn, future analytic osclóidh, verbal noun oscailt, past participle oscailte)
- (ambitransitive) open
Conjugation
conjugation of oscail (second conjugation)
| verbal noun | oscailt | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | oscailte | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | osclaím | osclaíonn tú; osclaír† |
osclaíonn sé, sí | osclaímid; osclaíonn muid |
osclaíonn sibh | osclaíonn siad; osclaíd† |
a osclaíonn; a osclaíos / a n-osclaíonn* |
osclaítear |
| past | d'oscail mé; d'osclaíos / oscail mé‡; osclaíos‡ |
d'oscail tú; d'osclaís / oscail tú‡; osclaís‡ |
d'oscail sé, sí / oscail sé, sí‡ |
d'osclaíomar; d'oscail muid / osclaíomar‡; oscail muid‡ |
d'oscail sibh; d'osclaíobhair / oscail sibh‡; osclaíobhair‡ |
d'oscail siad; d'osclaíodar / oscail siad‡; osclaíodar‡ |
a d'oscail / ar oscail* |
osclaíodh; hosclaíodh† |
| past habitual | d'osclaínn / osclaínn‡; n-osclaínn‡‡ |
d'osclaíteá / osclaíteá‡; n-osclaíteᇇ |
d'osclaíodh sé, sí / osclaíodh sé, sí‡; n-osclaíodh sé, s퇇 |
d'osclaímis; d'osclaíodh muid / osclaímis‡; osclaíodh muid‡; n-osclaímis‡‡; n-osclaíodh muid‡‡ |
d'osclaíodh sibh / osclaíodh sibh‡; n-osclaíodh sibh‡‡ |
d'osclaídís; d'osclaíodh siad / osclaídís; osclaíodh siad‡; n-osclaídís‡‡; n-osclaíodh siad‡‡ |
a d'osclaíodh / a n-osclaíodh* |
d'osclaítí / osclaítí‡; n-osclaít퇇 |
| future | osclóidh mé; osclód; osclóchaidh mé† |
osclóidh tú; osclóir†; osclóchaidh tú† |
osclóidh sé, sí; osclóchaidh sé, sí† |
osclóimid; osclóidh muid; osclóchaimid†; osclóchaidh muid† |
osclóidh sibh; osclóchaidh sibh† |
osclóidh siad; osclóid†; osclóchaidh siad† |
a osclóidh; a osclós; a osclóchaidh†; a osclóchas† / a n-osclóidh*; a n-osclóchaidh*† |
osclófar; osclóchar† |
| conditional | d'osclóinn; d'osclóchainn† / osclóinn‡; osclóchainn†‡; n-osclóinn‡‡; n-osclóchainn†‡‡ | d'osclófá; d'osclóchthᆠ/ osclófá‡; osclóchthᆇ; n-osclófᇇ; n-osclóchthᆇ‡ | d'osclódh sé, sí; d'osclóchadh sé, sí† / osclódh sé, sí‡; osclóchadh sé, s톇; n-osclódh sé, s퇇; n-osclóchadh sé, s톇‡ | d'osclóimis; d'osclódh muid; d'osclóchaimis†; d'osclóchadh muid† / osclóimis‡; osclódh muid‡; osclóchaimis†‡; osclóchadh muid†‡; n-osclóimis‡‡; n-osclódh muid‡‡; n-osclóchaimis†‡‡; n-osclóchadh muid†‡‡ | d'osclódh sibh; d'osclóchadh sibh† / osclódh sibh‡; osclóchadh sibh†‡; n-osclódh sibh‡‡; n-osclóchadh sibh†‡‡ | d'osclóidís; d'osclódh siad; d'osclóchadh siad† / osclóidís‡; osclódh siad‡; osclóchadh siad†‡; n-osclóidís‡‡; n-osclódh siad‡‡; n-osclóchadh siad†‡‡ | a d'osclódh; a d'osclóchadh† / a n-osclódh*; a n-osclóchadh*† |
d'osclófaí; d'osclóchthaí† / osclófaí‡; osclóchtha톇; n-osclófa퇇; n-osclóchtha톇‡ |
| subjunctive | ||||||||
| present | go n-osclaí mé; go n-osclaíod† |
go n-osclaí tú; go n-osclaír† |
go n-osclaí sé, sí | go n-osclaímid; go n-osclaí muid |
go n-osclaí sibh | go n-osclaí siad; go n-osclaíd† |
— | go n-osclaítear |
| past | dá n-osclaínn | dá n-osclaíteá | dá n-osclaíodh sé, sí | dá n-osclaímis; dá n-osclaíodh muid |
dá n-osclaíodh sibh | dá n-osclaídís; dá n-osclaíodh siad |
— | dá n-osclaítí |
| imperative | ||||||||
| – | osclaím | oscail | osclaíodh sé, sí | osclaímis | osclaígí; osclaídh† |
osclaídís | — | osclaítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Derived terms
- athoscail (“reopen”, transitive verb)
Mutation
| radical | eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
|---|---|---|---|
| oscail | n-oscail | hoscail | not applicable |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
Further reading
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “oslaicid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Ó Dónaill, Niall (1977) “oscail”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “oscail”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “oscail”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025