phapha
Northern Ndebele
Etymology
From Proto-Bantu *-pàpa (“to flap (wings)”).
Verb
-phapha
- to fly
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Southern Ndebele
Etymology
From Proto-Bantu *-pàpa (“to flap (wings)”).
Verb
-phapha
- to fly
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Swazi
Etymology
From Proto-Bantu *-pàpa (“to flap (wings)”).
Verb
-phapha
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Venda
Verb
phapha
- to cleave
Xhosa
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Verb
-phapha?
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Etymology
From Proto-Bantu *-pàpa (“to flap (wings)”).
Verb
-phapha
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukuphapha | ukungaphaphi | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | phapha | -phaphe | ||||
| plural | phaphani | -phapheni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyaphapha, ngiphapha | engiphaphayo, engiphapha | ngiphapha | angiphaphi | engingaphaphi | ngingaphaphi |
| 2nd singular | uyaphapha, uphapha | ophaphayo, ophapha | uphapha | awuphaphi | ongaphaphi | ungaphaphi |
| 1st plural | siyaphapha, siphapha | esiphaphayo, esiphapha | siphapha | asiphaphi | esingaphaphi | singaphaphi |
| 2nd plural | niyaphapha, niphapha | eniphaphayo, eniphapha | niphapha | aniphaphi | eningaphaphi | ningaphaphi |
| class 1 | uyaphapha, uphapha | ophaphayo, ophapha | ephapha | akaphaphi | ongaphaphi | engaphaphi |
| class 2 | bayaphapha, baphapha | abaphaphayo, abaphapha | bephapha | abaphaphi | abangaphaphi | bengaphaphi |
| class 3 | uyaphapha, uphapha | ophaphayo, ophapha | uphapha | awuphaphi | ongaphaphi | ungaphaphi |
| class 4 | iyaphapha, iphapha | ephaphayo, ephapha | iphapha | ayiphaphi | engaphaphi | ingaphaphi |
| class 5 | liyaphapha, liphapha | eliphaphayo, eliphapha | liphapha | aliphaphi | elingaphaphi | lingaphaphi |
| class 6 | ayaphapha, aphapha | aphaphayo, aphapha | ephapha | awaphaphi | angaphaphi | engaphaphi |
| class 7 | siyaphapha, siphapha | esiphaphayo, esiphapha | siphapha | asiphaphi | esingaphaphi | singaphaphi |
| class 8 | ziyaphapha, ziphapha | eziphaphayo, eziphapha | ziphapha | aziphaphi | ezingaphaphi | zingaphaphi |
| class 9 | iyaphapha, iphapha | ephaphayo, ephapha | iphapha | ayiphaphi | engaphaphi | ingaphaphi |
| class 10 | ziyaphapha, ziphapha | eziphaphayo, eziphapha | ziphapha | aziphaphi | ezingaphaphi | zingaphaphi |
| class 11 | luyaphapha, luphapha | oluphaphayo, oluphapha | luphapha | aluphaphi | olungaphaphi | lungaphaphi |
| class 14 | buyaphapha, buphapha | obuphaphayo, obuphapha | buphapha | abuphaphi | obungaphaphi | bungaphaphi |
| class 15 | kuyaphapha, kuphapha | okuphaphayo, okuphapha | kuphapha | akuphaphi | okungaphaphi | kungaphaphi |
| class 17 | kuyaphapha, kuphapha | okuphaphayo, okuphapha | kuphapha | akuphaphi | okungaphaphi | kungaphaphi |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiphaphile, ngiphaphē | engiphaphile, engiphaphē | ngiphaphile, ngiphaphē | angiphaphanga | engingaphaphanga | ngingaphaphanga |
| 2nd singular | uphaphile, uphaphē | ophaphile, ophaphē | uphaphile, uphaphē | awuphaphanga | ongaphaphanga | ungaphaphanga |
| 1st plural | siphaphile, siphaphē | esiphaphile, esiphaphē | siphaphile, siphaphē | asiphaphanga | esingaphaphanga | singaphaphanga |
| 2nd plural | niphaphile, niphaphē | eniphaphile, eniphaphē | niphaphile, niphaphē | aniphaphanga | eningaphaphanga | ningaphaphanga |
| class 1 | uphaphile, uphaphē | ophaphile, ophaphē | ephaphile, ephaphē | akaphaphanga | ongaphaphanga | engaphaphanga |
| class 2 | baphaphile, baphaphē | abaphaphile, abaphaphē | bephaphile, bephaphē | abaphaphanga | abangaphaphanga | bengaphaphanga |
| class 3 | uphaphile, uphaphē | ophaphile, ophaphē | uphaphile, uphaphē | awuphaphanga | ongaphaphanga | ungaphaphanga |
| class 4 | iphaphile, iphaphē | ephaphile, ephaphē | iphaphile, iphaphē | ayiphaphanga | engaphaphanga | ingaphaphanga |
| class 5 | liphaphile, liphaphē | eliphaphile, eliphaphē | liphaphile, liphaphē | aliphaphanga | elingaphaphanga | lingaphaphanga |
| class 6 | aphaphile, aphaphē | aphaphile, aphaphē | ephaphile, ephaphē | awaphaphanga | angaphaphanga | engaphaphanga |
| class 7 | siphaphile, siphaphē | esiphaphile, esiphaphē | siphaphile, siphaphē | asiphaphanga | esingaphaphanga | singaphaphanga |
| class 8 | ziphaphile, ziphaphē | eziphaphile, eziphaphē | ziphaphile, ziphaphē | aziphaphanga | ezingaphaphanga | zingaphaphanga |
| class 9 | iphaphile, iphaphē | ephaphile, ephaphē | iphaphile, iphaphē | ayiphaphanga | engaphaphanga | ingaphaphanga |
| class 10 | ziphaphile, ziphaphē | eziphaphile, eziphaphē | ziphaphile, ziphaphē | aziphaphanga | ezingaphaphanga | zingaphaphanga |
| class 11 | luphaphile, luphaphē | oluphaphile, oluphaphē | luphaphile, luphaphē | aluphaphanga | olungaphaphanga | lungaphaphanga |
| class 14 | buphaphile, buphaphē | obuphaphile, obuphaphē | buphaphile, buphaphē | abuphaphanga | obungaphaphanga | bungaphaphanga |
| class 15 | kuphaphile, kuphaphē | okuphaphile, okuphaphē | kuphaphile, kuphaphē | akuphaphanga | okungaphaphanga | kungaphaphanga |
| class 17 | kuphaphile, kuphaphē | okuphaphile, okuphaphē | kuphaphile, kuphaphē | akuphaphanga | okungaphaphanga | kungaphaphanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngāphapha | engāphapha | ngāphapha | angiphaphanga | engingaphaphanga | ngingaphaphanga |
| 2nd singular | wāphapha | owāphapha | wāphapha | awuphaphanga | ongaphaphanga | ungaphaphanga |
| 1st plural | sāphapha | esāphapha | sāphapha | asiphaphanga | esingaphaphanga | singaphaphanga |
| 2nd plural | nāphapha | enāphapha | nāphapha | aniphaphanga | eningaphaphanga | ningaphaphanga |
| class 1 | wāphapha | owāphapha | āphapha | akaphaphanga | ongaphaphanga | engaphaphanga |
| class 2 | bāphapha | abāphapha | bāphapha | abaphaphanga | abangaphaphanga | bengaphaphanga |
| class 3 | wāphapha | owāphapha | wāphapha | awuphaphanga | ongaphaphanga | ungaphaphanga |
| class 4 | yāphapha | eyāphapha | yāphapha | ayiphaphanga | engaphaphanga | ingaphaphanga |
| class 5 | lāphapha | elāphapha | lāphapha | aliphaphanga | elingaphaphanga | lingaphaphanga |
| class 6 | āphapha | āphapha | āphapha | awaphaphanga | angaphaphanga | engaphaphanga |
| class 7 | sāphapha | esāphapha | sāphapha | asiphaphanga | esingaphaphanga | singaphaphanga |
| class 8 | zāphapha | ezāphapha | zāphapha | aziphaphanga | ezingaphaphanga | zingaphaphanga |
| class 9 | yāphapha | eyāphapha | yāphapha | ayiphaphanga | engaphaphanga | ingaphaphanga |
| class 10 | zāphapha | ezāphapha | zāphapha | aziphaphanga | ezingaphaphanga | zingaphaphanga |
| class 11 | lwāphapha | olwāphapha | lwāphapha | aluphaphanga | olungaphaphanga | lungaphaphanga |
| class 14 | bāphapha | obāphapha | bāphapha | abuphaphanga | obungaphaphanga | bungaphaphanga |
| class 15 | kwāphapha | okwāphapha | kwāphapha | akuphaphanga | okungaphaphanga | kungaphaphanga |
| class 17 | kwāphapha | okwāphapha | kwāphapha | akuphaphanga | okungaphaphanga | kungaphaphanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingaphapha | — | ngingaphapha | ngingephaphe | — | ngingephaphe |
| 2nd singular | ungaphapha | — | ungaphapha | ungephaphe | — | ungephaphe |
| 1st plural | singaphapha | — | singaphapha | singephaphe | — | singephaphe |
| 2nd plural | ningaphapha | — | ningaphapha | ningephaphe | — | ningephaphe |
| class 1 | angaphapha | — | engaphapha | angephaphe | — | engephaphe |
| class 2 | bangaphapha | — | bengaphapha | bangephaphe | — | bengephaphe |
| class 3 | ungaphapha | — | ungaphapha | ungephaphe | — | ungephaphe |
| class 4 | ingaphapha | — | ingaphapha | ingephaphe | — | ingephaphe |
| class 5 | lingaphapha | — | lingaphapha | lingephaphe | — | lingephaphe |
| class 6 | angaphapha | — | engaphapha | angephaphe | — | engephaphe |
| class 7 | singaphapha | — | singaphapha | singephaphe | — | singephaphe |
| class 8 | zingaphapha | — | zingaphapha | zingephaphe | — | zingephaphe |
| class 9 | ingaphapha | — | ingaphapha | ingephaphe | — | ingephaphe |
| class 10 | zingaphapha | — | zingaphapha | zingephaphe | — | zingephaphe |
| class 11 | lungaphapha | — | lungaphapha | lungephaphe | — | lungephaphe |
| class 14 | bungaphapha | — | bungaphapha | bungephaphe | — | bungephaphe |
| class 15 | kungaphapha | — | kungaphapha | kungephaphe | — | kungephaphe |
| class 17 | kungaphapha | — | kungaphapha | kungephaphe | — | kungephaphe |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizophapha | engizophapha | ngizophapha | angizuphapha | engingezuphapha | ngingezuphapha |
| 2nd singular | uzophapha | ozophapha | uzophapha | awuzuphapha | ongezuphapha | ungezuphapha |
| 1st plural | sizophapha | esizophapha | sizophapha | asizuphapha | esingezuphapha | singezuphapha |
| 2nd plural | nizophapha | enizophapha | nizophapha | anizuphapha | eningezuphapha | ningezuphapha |
| class 1 | uzophapha | ozophapha | ezophapha | akazuphapha | ongezuphapha | engezuphapha |
| class 2 | bazophapha | abazophapha | bezophapha | abazuphapha | abangezuphapha | bengezuphapha |
| class 3 | uzophapha | ozophapha | uzophapha | awuzuphapha | ongezuphapha | ungezuphapha |
| class 4 | izophapha | ezophapha | izophapha | ayizuphapha | engezuphapha | ingezuphapha |
| class 5 | lizophapha | elizophapha | lizophapha | alizuphapha | elingezuphapha | lingezuphapha |
| class 6 | azophapha | azophapha | ezophapha | awazuphapha | angezuphapha | engezuphapha |
| class 7 | sizophapha | esizophapha | sizophapha | asizuphapha | esingezuphapha | singezuphapha |
| class 8 | zizophapha | ezizophapha | zizophapha | azizuphapha | ezingezuphapha | zingezuphapha |
| class 9 | izophapha | ezophapha | izophapha | ayizuphapha | engezuphapha | ingezuphapha |
| class 10 | zizophapha | ezizophapha | zizophapha | azizuphapha | ezingezuphapha | zingezuphapha |
| class 11 | luzophapha | oluzophapha | luzophapha | aluzuphapha | olungezuphapha | lungezuphapha |
| class 14 | buzophapha | obuzophapha | buzophapha | abuzuphapha | obungezuphapha | bungezuphapha |
| class 15 | kuzophapha | okuzophapha | kuzophapha | akuzuphapha | okungezuphapha | kungezuphapha |
| class 17 | kuzophapha | okuzophapha | kuzophapha | akuzuphapha | okungezuphapha | kungezuphapha |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyophapha | engiyophapha | ngiyophapha | angiyuphapha | engingeyuphapha | ngingeyuphapha |
| 2nd singular | uyophapha | oyophapha | uyophapha | awuyuphapha | ongeyuphapha | ungeyuphapha |
| 1st plural | siyophapha | esiyophapha | siyophapha | asiyuphapha | esingeyuphapha | singeyuphapha |
| 2nd plural | niyophapha | eniyophapha | niyophapha | aniyuphapha | eningeyuphapha | ningeyuphapha |
| class 1 | uyophapha | oyophapha | eyophapha | akayuphapha | ongeyuphapha | engeyuphapha |
| class 2 | bayophapha | abayophapha | beyophapha | abayuphapha | abangeyuphapha | bengeyuphapha |
| class 3 | uyophapha | oyophapha | uyophapha | awuyuphapha | ongeyuphapha | ungeyuphapha |
| class 4 | iyophapha | eyophapha | iyophapha | ayiyuphapha | engeyuphapha | ingeyuphapha |
| class 5 | liyophapha | eliyophapha | liyophapha | aliyuphapha | elingeyuphapha | lingeyuphapha |
| class 6 | ayophapha | ayophapha | eyophapha | awayuphapha | angeyuphapha | engeyuphapha |
| class 7 | siyophapha | esiyophapha | siyophapha | asiyuphapha | esingeyuphapha | singeyuphapha |
| class 8 | ziyophapha | eziyophapha | ziyophapha | aziyuphapha | ezingeyuphapha | zingeyuphapha |
| class 9 | iyophapha | eyophapha | iyophapha | ayiyuphapha | engeyuphapha | ingeyuphapha |
| class 10 | ziyophapha | eziyophapha | ziyophapha | aziyuphapha | ezingeyuphapha | zingeyuphapha |
| class 11 | luyophapha | oluyophapha | luyophapha | aluyuphapha | olungeyuphapha | lungeyuphapha |
| class 14 | buyophapha | obuyophapha | buyophapha | abuyuphapha | obungeyuphapha | bungeyuphapha |
| class 15 | kuyophapha | okuyophapha | kuyophapha | akuyuphapha | okungeyuphapha | kungeyuphapha |
| class 17 | kuyophapha | okuyophapha | kuyophapha | akuyuphapha | okungeyuphapha | kungeyuphapha |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngiphaphe | ngingaphaphi | ||||
| 2nd singular | uphaphe | ungaphaphi | ||||
| 1st plural | siphaphe | singaphaphi | ||||
| 2nd plural | niphaphe | ningaphaphi | ||||
| class 1 | aphaphe | angaphaphi | ||||
| class 2 | baphaphe | bangaphaphi | ||||
| class 3 | uphaphe | ungaphaphi | ||||
| class 4 | iphaphe | ingaphaphi | ||||
| class 5 | liphaphe | lingaphaphi | ||||
| class 6 | aphaphe | angaphaphi | ||||
| class 7 | siphaphe | singaphaphi | ||||
| class 8 | ziphaphe | zingaphaphi | ||||
| class 9 | iphaphe | ingaphaphi | ||||
| class 10 | ziphaphe | zingaphaphi | ||||
| class 11 | luphaphe | lungaphaphi | ||||
| class 14 | buphaphe | bungaphaphi | ||||
| class 15 | kuphaphe | kungaphaphi | ||||
| class 17 | kuphaphe | kungaphaphi | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngaphapha | ngangaphapha, angaphapha, angangaphapha | ||||
| 2nd singular | waphapha | wangaphapha, awaphapha, awangaphapha | ||||
| 1st plural | saphapha | sangaphapha, asaphapha, asangaphapha | ||||
| 2nd plural | naphapha | nangaphapha, anaphapha, anangaphapha | ||||
| class 1 | waphapha | wangaphapha, akaphapha, akangaphapha | ||||
| class 2 | baphapha | bangaphapha, abaphapha, abangaphapha | ||||
| class 3 | waphapha | wangaphapha, awaphapha, awangaphapha | ||||
| class 4 | yaphapha | yangaphapha, ayaphapha, ayangaphapha | ||||
| class 5 | laphapha | langaphapha, alaphapha, alangaphapha | ||||
| class 6 | aphapha | angaphapha, awaphapha, awangaphapha | ||||
| class 7 | saphapha | sangaphapha, asaphapha, asangaphapha | ||||
| class 8 | zaphapha | zangaphapha, azaphapha, azangaphapha | ||||
| class 9 | yaphapha | yangaphapha, ayaphapha, ayangaphapha | ||||
| class 10 | zaphapha | zangaphapha, azaphapha, azangaphapha | ||||
| class 11 | lwaphapha | lwangaphapha, alwaphapha, alwangaphapha | ||||
| class 14 | baphapha | bangaphapha, abaphapha, abangaphapha | ||||
| class 15 | kwaphapha | kwangaphapha, akwaphapha, akwangaphapha | ||||
| class 17 | kwaphapha | kwangaphapha, akwaphapha, akwangaphapha | ||||
Derived terms
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “phapha”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “phapha (6.3)”