pognać

From po- +‎ gnać. First attested in 1471.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔɡnat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɔɡnat͡ɕʲ/

pognać pf

1. to make someone leave
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 90:

     Pozienye grozą minabit (sic minabit rex Assyriorum captivitatem Aegypti Is 20, 4)

     [Pożenie grozą minabit (sic minabit rex Assyriorum captivitatem Aegypti Is 20, 4)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 115:

     Szlo tez s nym pyedzyeszyąd poczesnych mazów, którzy byly dzyevyącz tyszyącz lyvda do Rzyma sobą pognaly (secum traxerunt)

     [Szło też s nim piędziesiąt poczesnych mężów, którzy byli dziewięć tysiąc luda do Rzyma z sobą pognali (secum traxerunt)]

2. Corruption of pojąć (“to take as a wife”).
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 52:

     Pognaly acceperunt (omnes hi acceperant uxores alienigenas I Esdr 10, 44)

     [Pognali acceperunt (omnes hi acceperant uxores alienigenas I Esdr 10, 44)]

• Polish: pognać

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pognać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• pogonić

Inherited from Old Polish pognać. By surface analysis, po- +‎ gnać.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔɡnat͡ɕ
• Syllabification: po‧gnać

pognać pf (imperfective gnać)

1. (intransitive) to rush, to hurry, to hustle (to move very quickly)
2. (transitive) to herd (to cause to be at a certain place)
3. (transitive) to press, to pressure (to coerce into doing a particular action)
4. (reflexive with się, Middle Polish) to enrage; to become very angry
5. (reflexive with się, Far Masovian, of a cow) to become pregnant

• pognać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pognać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pognać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pognać sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (08.02.2019) “POGNAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1812) “pognać”, in Słownik języka polskiego, volume 3, page 842
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pognać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pognać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 463
• pognać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wojciech Grzegorzewicz (1894) “pognać”, in “O języku ludowym w powiecie przasnyskim”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 118