triall
Irish
Pronunciation
- IPA(key): /tʲɾʲiəl̪ˠ/
Etymology 1
From Middle Irish tríall (“journeying; attempting”), from Anglo-Norman trial (“endeavor”).[1]
Noun
triall m (genitive singular as substantive trialla, genitive as verbal noun triallta, nominative plural triallta)
Declension
As substantive:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
As verbal noun:
| ||||||||||||||||||||||||
Etymology 2
From Middle Irish tríallaid (“journey; attempt”), from tríall (see Etymology 1).[2]
Verb
triall (present analytic triallann, future analytic triallfaidh, verbal noun triall, past participle triallta)
- to travel, journey
- Synonym: taistil
- to be bound (ready to start or go (to); moving in the direction (of)) [with ar ‘for’]
- Bhí an long ag triall ar Meiriceá.
- The ship was bound for America.
- to go for, go to get or fetch [with ar] (generally after another verb of going, such as téigh)
- 1906, Christian Brothers, Graiméar na Gaedhilge, Dublin: M. H. Gill & Son, p. 256:
- Téigh ag triall ar an gcapall.
- Go for the horse.
- 1939, Peig Sayers, “Inghean an Cheannaidhe”, in Marie-Louise Sjoestedt, Description d’un parler irlandais de Kerry (Bibliothèque de l'École des Hautes Études; 270) (overall work in French), Paris: Librairie Honoré Champion, page 194:
- Fe dheire do bhí ar an gcaptaen a sheólta a thógaint suas agus dul go dtí dúthaigh éigin ag triall ar lasc [sic; lasta] eile.
- Finally the captain had to hoist his sails and go to some country for another cargo.
Conjugation
conjugation of triall (first conjugation – A)
| verbal noun | triall | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | triallta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | triallaim | triallann tú; triallair† |
triallann sé, sí | triallaimid | triallann sibh | triallann siad; triallaid† |
a thriallann; a thriallas / a dtriallann* |
trialltar |
| past | thriall mé; thriallas | thriall tú; thriallais | thriall sé, sí | thriallamar; thriall muid | thriall sibh; thriallabhair | thriall siad; thrialladar | a thriall / ar thriall* |
trialladh |
| past habitual | thriallainn / dtriallainn‡‡ | thrialltá / dtrialltᇇ | thrialladh sé, sí / dtrialladh sé, s퇇 | thriallaimis; thrialladh muid / dtriallaimis‡‡; dtrialladh muid‡‡ | thrialladh sibh / dtrialladh sibh‡‡ | thriallaidís; thrialladh siad / dtriallaidís‡‡; dtrialladh siad‡‡ | a thrialladh / a dtrialladh* |
thrialltaí / dtriallta퇇 |
| future | triallfaidh mé; triallfad |
triallfaidh tú; triallfair† |
triallfaidh sé, sí | triallfaimid; triallfaidh muid |
triallfaidh sibh | triallfaidh siad; triallfaid† |
a thriallfaidh; a thriallfas / a dtriallfaidh* |
triallfar |
| conditional | thriallfainn / dtriallfainn‡‡ | thriallfá / dtriallfᇇ | thriallfadh sé, sí / dtriallfadh sé, s퇇 | thriallfaimis; thriallfadh muid / dtriallfaimis‡‡; dtriallfadh muid‡‡ | thriallfadh sibh / dtriallfadh sibh‡‡ | thriallfaidís; thriallfadh siad / dtriallfaidís‡‡; dtriallfadh siad‡‡ | a thriallfadh / a dtriallfadh* |
thriallfaí / dtriallfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go dtrialla mé; go dtriallad† |
go dtrialla tú; go dtriallair† |
go dtrialla sé, sí | go dtriallaimid; go dtrialla muid |
go dtrialla sibh | go dtrialla siad; go dtriallaid† |
— | go dtrialltar |
| past | dá dtriallainn | dá dtrialltá | dá dtrialladh sé, sí | dá dtriallaimis; dá dtrialladh muid |
dá dtrialladh sibh | dá dtriallaidís; dá dtrialladh siad |
— | dá dtrialltaí |
| imperative | ||||||||
| – | triallaim | triall | trialladh sé, sí | triallaimis | triallaigí; triallaidh† |
triallaidís | — | trialltar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| triall | thriall | dtriall |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “tríall”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “tríallaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1904) “triall”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 754
- Dinneen, Patrick S. (1904) “triallaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 754
- Ó Dónaill, Niall (1977) “triall”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “triall”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “triall”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025
- “triall”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy