uwalać

From u- +‎ walać. First attested in c. 1470.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /uvalʲat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /uvalʲat͡ɕʲ/

uwalać impf (perfective uwalić)

1. (attested in Greater Poland) to wallow (lying on the ground, make sudden movements)
   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[1], [2], [3]}, Lubin, page 268:

     Volutabatur, id est frequenter voluebatur vwalal szą aut przewraczal (cum vidisset eum, statim spiritus conturbavit illum, et elisus in terram volutabatur spumans Marc 9, 19)

     [Volutabatur, id est frequenter voluebatur uwalał się aut przewracał (cum vidisset eum, statim spiritus conturbavit illum, et elisus in terram volutabatur spumans Marc 9, 19)]

• Polish: uwalać

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “uwalać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish uwalać. By surface analysis, u- +‎ walać.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -alat͡ɕ
• Syllabification: u‧wa‧lać

uwalać impf (perfective uwalić)

1. (transitive, colloquial) to get dirty (to cause to become dirty) [with instrumental ‘with what’]

   Synonym: brudzić

2. (transitive, colloquial) to make impossible (to cause certain actions to be abandoned or their implementation impossible)

   Synonym: utrącać

3. (transitive, colloquial) to knock out (to remove the possibility of promotion or out of a position)

   Synonym: utrącać

4. (transitive, colloquial, education) to fail (to give a student a failing grade) [with z (+ genitive) ‘in what subject’]

   Synonyms: obcinać, oblewać, ulewać

5. (transitive, colloquial) to break (to cause something to stop functioning properly or become unusable)
6. (reflexive with się, colloquial) to get dirty (to become dirty) [with instrumental ‘with what’]

   Synonyms: brudzić się, świnić się

7. (reflexive with się) to flump (to fall helplessly to a certain place)

   Synonym: zwalać się

8. (reflexive with się) to get loaded, to get blasted, to get wasted (to become very drunk) [with inc ‘off of what’]

   Synonym: chlać się

9. (reflexive with się) to whack oneself (to hit oneself somewhere)

• uwalać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• uwalać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “uwalać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Aleksandra Wieczorek (06.03.2019) “UWALAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “uwalać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “uwalać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “uwalać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 409