czasowy
See also: czasôwy
Polish
Etymology
From czas + -owy.[1][2][3][4] First attested in 1645.[5] Compare Kashubian czasowi, Silesian czasowy, and Slovincian czasôwy.
Pronunciation
- IPA(key): /t͡ʂaˈsɔ.vɘ/
- (Middle Polish) IPA(key): /t͡ʂaˈsɔ.vɨ/
- (Greater Poland):
- (Chełmno-Dobrzyń) IPA(key): /t͡ʂaˈsɔ.vɘ/
Audio: (file) - Rhymes: -ɔvɘ
- Syllabification: cza‧so‧wy
Adjective
czasowy (not generally comparable, comparative bardziej czasowy, superlative najbardziej czasowy, derived adverb czasowo)
- temporary; temporal (lasting fleetingly or not permanently)
- Synonyms: okresowy, tymczasowy
- Antonyms: permanentny, stały, trwały
- (relational, not comparable) temporal; time (of or relating to time)
- Synonym: temporalny
- Coordinate term: przestrzenny
- (relational, not comparable, grammar) temporal; tense (of or relating to verb tenses)
- (relational, not comparable, obsolete) time; temporal (of or related to a particular time period)
- (obsolete) occasional (occuring irregularly or infrequently)
- Synonym: okazjonalny
- (obsolete) on time (one whose time it is for something)
- (Chełmno) free (having free time)
- Jeśli będę czasowy, przyjdę do ciebie. (Chełmno) ― I'm free, I'll come to your place.
Declension
Declension of czasowy (hard)
| singular | plural | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
| nominative | czasowy | czasowa | czasowe | czasowi | czasowe | |
| genitive | czasowego | czasowej | czasowego | czasowych | ||
| dative | czasowemu | czasowej | czasowemu | czasowym | ||
| accusative | czasowego | czasowy | czasową | czasowe | czasowych | czasowe |
| instrumental | czasowym | czasową | czasowym | czasowymi | ||
| locative | czasowym | czasowej | czasowym | czasowych | ||
Derived terms
nouns
- dług czasowy
References
- ^ Boryś, Wiesław (2005) “czas”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- ^ Mańczak, Witold (2017) “czas”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “czasowy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- ^ Krystyna Długosz-Kurczabowa (2021) “czas”, in Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, →ISBN
- ^ Marek Korona (1645) Rozmowa teologa … z rabinem … przy arianinie[1] (in Polish), page 39
Further reading
- czasowy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- czasowy in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “czasowy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “czasowy”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “czasowy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “czasowy”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 377
- Gustaw Pobłocki (1887) “czasowy”, in Słownik kaszubski z dodatkiem idyotyzmów chełmińskich i kociewskich (in Polish), 2 edition, Chełmno, page 130
Silesian
Etymology
From czas + -owy. Compare Polish czasowy.
Pronunciation
- IPA(key): /t͡ʂaˈsɔ.vɪ/
Audio: (file) - Rhymes: -ɔvɪ
- Syllabification: cza‧so‧wy
Adjective
czasowy (not comparable, derived adverb czasowo)
- temporary; temporal (lasting fleetingly or not permanently)
- available (having much free time; having free time now)
- (of a baby) on time (not born too early or too late)
Declension
| singular | plural | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine | neuter | feminine | virile | nonvirile | ||||
| animate | inanimate | |||||||
| nominative | czasowy | czasowe | czasowŏ | czasowi | czasowe | |||
| genitive | czasowego | czasowyj | czasowych | |||||
| dative | czasowymu | czasowyj | czasowym | |||||
| accusative | czasowego | czasowy | czasowe | czasowõ | czasowych | czasowe | ||
| instrumental | czasowym | czasowōm | czasowymi | |||||
| locative | czasowym | czasowyj | czasowych | |||||
| vocative | czasowy | czasowe | czasowŏ | czasowi | czasowe | |||
Further reading
- Aleksandra Wencel (2023) “casowy”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 99