gacić

See also: Gačić

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *gatìti. By surface analysis, gać +‎ -ić. First attested in 1437.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɡat͡ɕʲit͡ɕʲ/
  • IPA(key): (15th CE) /ɡat͡ɕʲit͡ɕʲ/

Verb

gacić impf

  1. (hapax legomenon) to pave (to lay fascines on the road through the marshes)
    • 1868 [1437], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎[1], volume XIII (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 40:
      Kmethones Stanislai, ubi via vadit per aggerem, debent wirgultas per aggerem ponere al. gaczicz
      [Kmetones Stanislai, ubi via vadit per aggerem, debent wirgultas per aggerem ponere al. gacić]

Descendants

  • Polish: gacić
  • Silesian: gacić

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “gacić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “gacić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “gacić”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • K. Nitsch, editor (1958), “gacić”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 2, Wrocław, Kraków, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 374
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gacić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish gacić. By surface analysis, gać +‎ -ić.

Pronunciation

 
  • IPA(key): /ˈɡa.t͡ɕit͡ɕ/
  • Rhymes: -at͡ɕit͡ɕ
  • Syllabification: ga‧cić

Verb

gacić impf (perfective ogacić or (dialectal) zagacić)

  1. (transitive, archaic or dialectal, Central Greater Poland, Kalisz, Far Masovian, Ciechanów, Kielce, Western Kraków, Western Lublin, Eastern Lublin, Lublin Voivodeship, Wąwolnica) to coat, to pad (to cover something with some material, especially straw to seal it or protect it from cold and wind, especially winter) [with instrumental ‘with what’]
    Synonyms: ogacać, otulać
  2. (transitive, obsolete or dialectal, Podlachia, Tykocin) to dam (to repair or make an embankment, dam; to fence in mud or water, to dam, to make a dike)
    Synonym: ogacać
  3. (transitive, Podlachia, Międzyrzec Podlaski) to cover, to shade
  4. (transitive, Suwałki, Augustów Governorate) to branch (to line narrow and marshy places in front of bridges with branches)
    Perfective: zagacić

Conjugation

Conjugation of gacić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive gacić
present tense 1st gacę gacimy
2nd gacisz gacicie
3rd gaci gacą
impersonal gaci się
past tense 1st gaciłem,
-(e)m gacił 		gaciłam,
-(e)m gaciła 		gaciłom,
-(e)m gaciło 		gaciliśmy,
-(e)śmy gacili 		gaciłyśmy,
-(e)śmy gaciły
2nd gaciłeś,
-(e)ś gacił 		gaciłaś,
-(e)ś gaciła 		gaciłoś,
-(e)ś gaciło 		gaciliście,
-(e)ście gacili 		gaciłyście,
-(e)ście gaciły
3rd gacił gaciła gaciło gacili gaciły
impersonal gacono
future tense 1st będę gacił,
będę gacić 		będę gaciła,
będę gacić 		będę gaciło,
będę gacić 		będziemy gacili,
będziemy gacić 		będziemy gaciły,
będziemy gacić
2nd będziesz gacił,
będziesz gacić 		będziesz gaciła,
będziesz gacić 		będziesz gaciło,
będziesz gacić 		będziecie gacili,
będziecie gacić 		będziecie gaciły,
będziecie gacić
3rd będzie gacił,
będzie gacić 		będzie gaciła,
będzie gacić 		będzie gaciło,
będzie gacić 		będą gacili,
będą gacić 		będą gaciły,
będą gacić
impersonal będzie gacić się
conditional 1st gaciłbym,
bym gacił 		gaciłabym,
bym gaciła 		gaciłobym,
bym gaciło 		gacilibyśmy,
byśmy gacili 		gaciłybyśmy,
byśmy gaciły
2nd gaciłbyś,
byś gacił 		gaciłabyś,
byś gaciła 		gaciłobyś,
byś gaciło 		gacilibyście,
byście gacili 		gaciłybyście,
byście gaciły
3rd gaciłby,
by gacił 		gaciłaby,
by gaciła 		gaciłoby,
by gaciło 		gaciliby,
by gacili 		gaciłyby,
by gaciły
impersonal gacono by
imperative 1st niech gacę gaćmy
2nd gać gaćcie
3rd niech gaci niech gacą
active adjectival participle gacący gacąca gacące gacący gacące
passive adjectival participle gacony gacona gacone gaceni gacone
contemporary adverbial participle gacąc
verbal noun gacenie

Derived terms

verbs
noun

Further reading

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish gacić.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈɡa.t͡ɕit͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -at͡ɕit͡ɕ
  • Syllabification: ga‧cić

Verb

gacić impf

  1. (transitive) to coat, to pad (to cover with dry sand or brushwood to protect against frost)
    1. (intransitive) to dress warmly
  2. (transitive) to seal, to plug, to clog

Conjugation

Conjugation of gacić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive gacić
present tense 1st gacã gacymy
2nd gacisz gacicie
3rd gaci gacōm
past tense 1st gaciłch,
gaciłech,
gacił żech 		gaciłach
gaciła żech 		gaciłoch1)
gaciło żech1) 		gacilimy,
gacilichmy 		gaciłymy,
gaciłychmy
2nd gaciłś,
gaciłeś,
gacił żeś 		gaciłaś
gaciła żeś 		gaciłoś1)
gaciło żeś1) 		gaciliście,
gacili żeście 		gaciłyście,
gaciły żeście
3rd gacił gaciła gaciło gacili gaciły
future tense 1st bydã gacił,
bydã gacić 		bydã gaciła,
bydã gacić 		bydã gaciło,1)
bydã gacić 		bydymy gacili,
bydymy gacić 		bydymy gaciły,
bydymy gacić
2nd bydziesz gacił,
bydziesz gacić 		bydziesz gaciła,
bydziesz gacić 		bydziesz gaciło,1)
bydziesz gacić 		bydziecie gacili,
bydziecie gacić 		bydziecie gaciły,
bydziecie gacić
3rd bydzie gacił,
bydzie gacić 		bydzie gaciła,
bydzie gacić 		bydzie gaciło,
bydzie gacić 		bydōm gacili,
bydōm gacić 		bydōm gaciły,
bydōm gacić
pluperfect tense2)
 1st bōłch gacił,
bōłech gacił,
bōł żech gacił 		byłach gaciła
była żech gaciła 		byłoch gaciło1)
było żech gaciło1) 		byli my gacili,
bylichmy gacili 		były my gaciły,
byłychmy gaciły
2nd bōłś gacił,
bōłeś gacił,
bōł żeś gacił 		byłaś gaciła
była żeś gaciła 		byłoś gaciło1)
było żeś gaciło1) 		byliście gacili,
byli żeście gacili 		byłyście gaciły,
były żeście gaciły
3rd bōł gacił była gaciła było gaciło1)
 		były my gacili,
byłychmy gacili 		były gaciły
conditional 1st bych gacił bych gaciła byście gacili by my gaciły,
bychmy gaciły
2nd byś gacił byś gaciła byście gacili byście gaciły
3rd by gacił by gaciła by gaciło by gacili by gaciły
imperative 1st niych gacã gaćmy
2nd gać gaćcie
3rd niych gaci niych gacōm
active adjectival participle gacōncy gacōncŏ gacōnce gacōncy gacōnce
passive adjectival participle gacōny gacōnŏ gacōne gacyni gacōne
verbal noun gacynie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Further reading

  • gacić in silling.org
  • Bogdan Kallus (2020) “gacić”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 304
  • Eugeniusz Kosmała (2023) Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), g, page 2
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.