phuza
Xhosa
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Verb
-phúza
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Etymology 1
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Verb
-phúza
- (transitive and intransitive) to drink
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukuphuza | ukungaphuzi | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | phuza | -phuze | ||||
| plural | phuzani | -phuzeni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyaphuza, ngiphuza | engiphuzayo, engiphuza | ngiphuza | angiphuzi | engingaphuzi | ngingaphuzi |
| 2nd singular | uyaphuza, uphuza | ophuzayo, ophuza | uphuza | awuphuzi | ongaphuzi | ungaphuzi |
| 1st plural | siyaphuza, siphuza | esiphuzayo, esiphuza | siphuza | asiphuzi | esingaphuzi | singaphuzi |
| 2nd plural | niyaphuza, niphuza | eniphuzayo, eniphuza | niphuza | aniphuzi | eningaphuzi | ningaphuzi |
| class 1 | uyaphuza, uphuza | ophuzayo, ophuza | ephuza | akaphuzi | ongaphuzi | engaphuzi |
| class 2 | bayaphuza, baphuza | abaphuzayo, abaphuza | bephuza | abaphuzi | abangaphuzi | bengaphuzi |
| class 3 | uyaphuza, uphuza | ophuzayo, ophuza | uphuza | awuphuzi | ongaphuzi | ungaphuzi |
| class 4 | iyaphuza, iphuza | ephuzayo, ephuza | iphuza | ayiphuzi | engaphuzi | ingaphuzi |
| class 5 | liyaphuza, liphuza | eliphuzayo, eliphuza | liphuza | aliphuzi | elingaphuzi | lingaphuzi |
| class 6 | ayaphuza, aphuza | aphuzayo, aphuza | ephuza | awaphuzi | angaphuzi | engaphuzi |
| class 7 | siyaphuza, siphuza | esiphuzayo, esiphuza | siphuza | asiphuzi | esingaphuzi | singaphuzi |
| class 8 | ziyaphuza, ziphuza | eziphuzayo, eziphuza | ziphuza | aziphuzi | ezingaphuzi | zingaphuzi |
| class 9 | iyaphuza, iphuza | ephuzayo, ephuza | iphuza | ayiphuzi | engaphuzi | ingaphuzi |
| class 10 | ziyaphuza, ziphuza | eziphuzayo, eziphuza | ziphuza | aziphuzi | ezingaphuzi | zingaphuzi |
| class 11 | luyaphuza, luphuza | oluphuzayo, oluphuza | luphuza | aluphuzi | olungaphuzi | lungaphuzi |
| class 14 | buyaphuza, buphuza | obuphuzayo, obuphuza | buphuza | abuphuzi | obungaphuzi | bungaphuzi |
| class 15 | kuyaphuza, kuphuza | okuphuzayo, okuphuza | kuphuza | akuphuzi | okungaphuzi | kungaphuzi |
| class 17 | kuyaphuza, kuphuza | okuphuzayo, okuphuza | kuphuza | akuphuzi | okungaphuzi | kungaphuzi |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiphuzile, ngiphuzē | engiphuzile, engiphuzē | ngiphuzile, ngiphuzē | angiphuzanga | engingaphuzanga | ngingaphuzanga |
| 2nd singular | uphuzile, uphuzē | ophuzile, ophuzē | uphuzile, uphuzē | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| 1st plural | siphuzile, siphuzē | esiphuzile, esiphuzē | siphuzile, siphuzē | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| 2nd plural | niphuzile, niphuzē | eniphuzile, eniphuzē | niphuzile, niphuzē | aniphuzanga | eningaphuzanga | ningaphuzanga |
| class 1 | uphuzile, uphuzē | ophuzile, ophuzē | ephuzile, ephuzē | akaphuzanga | ongaphuzanga | engaphuzanga |
| class 2 | baphuzile, baphuzē | abaphuzile, abaphuzē | bephuzile, bephuzē | abaphuzanga | abangaphuzanga | bengaphuzanga |
| class 3 | uphuzile, uphuzē | ophuzile, ophuzē | uphuzile, uphuzē | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| class 4 | iphuzile, iphuzē | ephuzile, ephuzē | iphuzile, iphuzē | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 5 | liphuzile, liphuzē | eliphuzile, eliphuzē | liphuzile, liphuzē | aliphuzanga | elingaphuzanga | lingaphuzanga |
| class 6 | aphuzile, aphuzē | aphuzile, aphuzē | ephuzile, ephuzē | awaphuzanga | angaphuzanga | engaphuzanga |
| class 7 | siphuzile, siphuzē | esiphuzile, esiphuzē | siphuzile, siphuzē | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| class 8 | ziphuzile, ziphuzē | eziphuzile, eziphuzē | ziphuzile, ziphuzē | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 9 | iphuzile, iphuzē | ephuzile, ephuzē | iphuzile, iphuzē | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 10 | ziphuzile, ziphuzē | eziphuzile, eziphuzē | ziphuzile, ziphuzē | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 11 | luphuzile, luphuzē | oluphuzile, oluphuzē | luphuzile, luphuzē | aluphuzanga | olungaphuzanga | lungaphuzanga |
| class 14 | buphuzile, buphuzē | obuphuzile, obuphuzē | buphuzile, buphuzē | abuphuzanga | obungaphuzanga | bungaphuzanga |
| class 15 | kuphuzile, kuphuzē | okuphuzile, okuphuzē | kuphuzile, kuphuzē | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| class 17 | kuphuzile, kuphuzē | okuphuzile, okuphuzē | kuphuzile, kuphuzē | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngāphuza | engāphuza | ngāphuza | angiphuzanga | engingaphuzanga | ngingaphuzanga |
| 2nd singular | wāphuza | owāphuza | wāphuza | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| 1st plural | sāphuza | esāphuza | sāphuza | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| 2nd plural | nāphuza | enāphuza | nāphuza | aniphuzanga | eningaphuzanga | ningaphuzanga |
| class 1 | wāphuza | owāphuza | āphuza | akaphuzanga | ongaphuzanga | engaphuzanga |
| class 2 | bāphuza | abāphuza | bāphuza | abaphuzanga | abangaphuzanga | bengaphuzanga |
| class 3 | wāphuza | owāphuza | wāphuza | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| class 4 | yāphuza | eyāphuza | yāphuza | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 5 | lāphuza | elāphuza | lāphuza | aliphuzanga | elingaphuzanga | lingaphuzanga |
| class 6 | āphuza | āphuza | āphuza | awaphuzanga | angaphuzanga | engaphuzanga |
| class 7 | sāphuza | esāphuza | sāphuza | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| class 8 | zāphuza | ezāphuza | zāphuza | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 9 | yāphuza | eyāphuza | yāphuza | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 10 | zāphuza | ezāphuza | zāphuza | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 11 | lwāphuza | olwāphuza | lwāphuza | aluphuzanga | olungaphuzanga | lungaphuzanga |
| class 14 | bāphuza | obāphuza | bāphuza | abuphuzanga | obungaphuzanga | bungaphuzanga |
| class 15 | kwāphuza | okwāphuza | kwāphuza | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| class 17 | kwāphuza | okwāphuza | kwāphuza | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingaphuza | — | ngingaphuza | ngingephuze | — | ngingephuze |
| 2nd singular | ungaphuza | — | ungaphuza | ungephuze | — | ungephuze |
| 1st plural | singaphuza | — | singaphuza | singephuze | — | singephuze |
| 2nd plural | ningaphuza | — | ningaphuza | ningephuze | — | ningephuze |
| class 1 | angaphuza | — | engaphuza | angephuze | — | engephuze |
| class 2 | bangaphuza | — | bengaphuza | bangephuze | — | bengephuze |
| class 3 | ungaphuza | — | ungaphuza | ungephuze | — | ungephuze |
| class 4 | ingaphuza | — | ingaphuza | ingephuze | — | ingephuze |
| class 5 | lingaphuza | — | lingaphuza | lingephuze | — | lingephuze |
| class 6 | angaphuza | — | engaphuza | angephuze | — | engephuze |
| class 7 | singaphuza | — | singaphuza | singephuze | — | singephuze |
| class 8 | zingaphuza | — | zingaphuza | zingephuze | — | zingephuze |
| class 9 | ingaphuza | — | ingaphuza | ingephuze | — | ingephuze |
| class 10 | zingaphuza | — | zingaphuza | zingephuze | — | zingephuze |
| class 11 | lungaphuza | — | lungaphuza | lungephuze | — | lungephuze |
| class 14 | bungaphuza | — | bungaphuza | bungephuze | — | bungephuze |
| class 15 | kungaphuza | — | kungaphuza | kungephuze | — | kungephuze |
| class 17 | kungaphuza | — | kungaphuza | kungephuze | — | kungephuze |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizophuza | engizophuza | ngizophuza | angizuphuza | engingezuphuza | ngingezuphuza |
| 2nd singular | uzophuza | ozophuza | uzophuza | awuzuphuza | ongezuphuza | ungezuphuza |
| 1st plural | sizophuza | esizophuza | sizophuza | asizuphuza | esingezuphuza | singezuphuza |
| 2nd plural | nizophuza | enizophuza | nizophuza | anizuphuza | eningezuphuza | ningezuphuza |
| class 1 | uzophuza | ozophuza | ezophuza | akazuphuza | ongezuphuza | engezuphuza |
| class 2 | bazophuza | abazophuza | bezophuza | abazuphuza | abangezuphuza | bengezuphuza |
| class 3 | uzophuza | ozophuza | uzophuza | awuzuphuza | ongezuphuza | ungezuphuza |
| class 4 | izophuza | ezophuza | izophuza | ayizuphuza | engezuphuza | ingezuphuza |
| class 5 | lizophuza | elizophuza | lizophuza | alizuphuza | elingezuphuza | lingezuphuza |
| class 6 | azophuza | azophuza | ezophuza | awazuphuza | angezuphuza | engezuphuza |
| class 7 | sizophuza | esizophuza | sizophuza | asizuphuza | esingezuphuza | singezuphuza |
| class 8 | zizophuza | ezizophuza | zizophuza | azizuphuza | ezingezuphuza | zingezuphuza |
| class 9 | izophuza | ezophuza | izophuza | ayizuphuza | engezuphuza | ingezuphuza |
| class 10 | zizophuza | ezizophuza | zizophuza | azizuphuza | ezingezuphuza | zingezuphuza |
| class 11 | luzophuza | oluzophuza | luzophuza | aluzuphuza | olungezuphuza | lungezuphuza |
| class 14 | buzophuza | obuzophuza | buzophuza | abuzuphuza | obungezuphuza | bungezuphuza |
| class 15 | kuzophuza | okuzophuza | kuzophuza | akuzuphuza | okungezuphuza | kungezuphuza |
| class 17 | kuzophuza | okuzophuza | kuzophuza | akuzuphuza | okungezuphuza | kungezuphuza |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyophuza | engiyophuza | ngiyophuza | angiyuphuza | engingeyuphuza | ngingeyuphuza |
| 2nd singular | uyophuza | oyophuza | uyophuza | awuyuphuza | ongeyuphuza | ungeyuphuza |
| 1st plural | siyophuza | esiyophuza | siyophuza | asiyuphuza | esingeyuphuza | singeyuphuza |
| 2nd plural | niyophuza | eniyophuza | niyophuza | aniyuphuza | eningeyuphuza | ningeyuphuza |
| class 1 | uyophuza | oyophuza | eyophuza | akayuphuza | ongeyuphuza | engeyuphuza |
| class 2 | bayophuza | abayophuza | beyophuza | abayuphuza | abangeyuphuza | bengeyuphuza |
| class 3 | uyophuza | oyophuza | uyophuza | awuyuphuza | ongeyuphuza | ungeyuphuza |
| class 4 | iyophuza | eyophuza | iyophuza | ayiyuphuza | engeyuphuza | ingeyuphuza |
| class 5 | liyophuza | eliyophuza | liyophuza | aliyuphuza | elingeyuphuza | lingeyuphuza |
| class 6 | ayophuza | ayophuza | eyophuza | awayuphuza | angeyuphuza | engeyuphuza |
| class 7 | siyophuza | esiyophuza | siyophuza | asiyuphuza | esingeyuphuza | singeyuphuza |
| class 8 | ziyophuza | eziyophuza | ziyophuza | aziyuphuza | ezingeyuphuza | zingeyuphuza |
| class 9 | iyophuza | eyophuza | iyophuza | ayiyuphuza | engeyuphuza | ingeyuphuza |
| class 10 | ziyophuza | eziyophuza | ziyophuza | aziyuphuza | ezingeyuphuza | zingeyuphuza |
| class 11 | luyophuza | oluyophuza | luyophuza | aluyuphuza | olungeyuphuza | lungeyuphuza |
| class 14 | buyophuza | obuyophuza | buyophuza | abuyuphuza | obungeyuphuza | bungeyuphuza |
| class 15 | kuyophuza | okuyophuza | kuyophuza | akuyuphuza | okungeyuphuza | kungeyuphuza |
| class 17 | kuyophuza | okuyophuza | kuyophuza | akuyuphuza | okungeyuphuza | kungeyuphuza |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngiphuze | ngingaphuzi | ||||
| 2nd singular | uphuze | ungaphuzi | ||||
| 1st plural | siphuze | singaphuzi | ||||
| 2nd plural | niphuze | ningaphuzi | ||||
| class 1 | aphuze | angaphuzi | ||||
| class 2 | baphuze | bangaphuzi | ||||
| class 3 | uphuze | ungaphuzi | ||||
| class 4 | iphuze | ingaphuzi | ||||
| class 5 | liphuze | lingaphuzi | ||||
| class 6 | aphuze | angaphuzi | ||||
| class 7 | siphuze | singaphuzi | ||||
| class 8 | ziphuze | zingaphuzi | ||||
| class 9 | iphuze | ingaphuzi | ||||
| class 10 | ziphuze | zingaphuzi | ||||
| class 11 | luphuze | lungaphuzi | ||||
| class 14 | buphuze | bungaphuzi | ||||
| class 15 | kuphuze | kungaphuzi | ||||
| class 17 | kuphuze | kungaphuzi | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngaphuza | ngangaphuza, angaphuza, angangaphuza | ||||
| 2nd singular | waphuza | wangaphuza, awaphuza, awangaphuza | ||||
| 1st plural | saphuza | sangaphuza, asaphuza, asangaphuza | ||||
| 2nd plural | naphuza | nangaphuza, anaphuza, anangaphuza | ||||
| class 1 | waphuza | wangaphuza, akaphuza, akangaphuza | ||||
| class 2 | baphuza | bangaphuza, abaphuza, abangaphuza | ||||
| class 3 | waphuza | wangaphuza, awaphuza, awangaphuza | ||||
| class 4 | yaphuza | yangaphuza, ayaphuza, ayangaphuza | ||||
| class 5 | laphuza | langaphuza, alaphuza, alangaphuza | ||||
| class 6 | aphuza | angaphuza, awaphuza, awangaphuza | ||||
| class 7 | saphuza | sangaphuza, asaphuza, asangaphuza | ||||
| class 8 | zaphuza | zangaphuza, azaphuza, azangaphuza | ||||
| class 9 | yaphuza | yangaphuza, ayaphuza, ayangaphuza | ||||
| class 10 | zaphuza | zangaphuza, azaphuza, azangaphuza | ||||
| class 11 | lwaphuza | lwangaphuza, alwaphuza, alwangaphuza | ||||
| class 14 | baphuza | bangaphuza, abaphuza, abangaphuza | ||||
| class 15 | kwaphuza | kwangaphuza, akwaphuza, akwangaphuza | ||||
| class 17 | kwaphuza | kwangaphuza, akwaphuza, akwangaphuza | ||||
Derived terms
- -phuzeka
- -phuzisa
- isiphuzo
Etymology 2
From Proto-Bantu *-jápʊdia, causative of Proto-Bantu *-jápʊda (“to separate”), from Proto-Bantu *-jápa (“pluck”).
Verb
-phúza
Inflection
| positive | negative | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | ukuphuza | ukungaphuzi | ||||
| imperative | ||||||
| simple | + object concord | |||||
| singular | phuza | -phuze | ||||
| plural | phuzani | -phuzeni | ||||
| present | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyaphuza, ngiphuza | engiphuzayo, engiphuza | ngiphuza | angiphuzi | engingaphuzi | ngingaphuzi |
| 2nd singular | uyaphuza, uphuza | ophuzayo, ophuza | uphuza | awuphuzi | ongaphuzi | ungaphuzi |
| 1st plural | siyaphuza, siphuza | esiphuzayo, esiphuza | siphuza | asiphuzi | esingaphuzi | singaphuzi |
| 2nd plural | niyaphuza, niphuza | eniphuzayo, eniphuza | niphuza | aniphuzi | eningaphuzi | ningaphuzi |
| class 1 | uyaphuza, uphuza | ophuzayo, ophuza | ephuza | akaphuzi | ongaphuzi | engaphuzi |
| class 2 | bayaphuza, baphuza | abaphuzayo, abaphuza | bephuza | abaphuzi | abangaphuzi | bengaphuzi |
| class 3 | uyaphuza, uphuza | ophuzayo, ophuza | uphuza | awuphuzi | ongaphuzi | ungaphuzi |
| class 4 | iyaphuza, iphuza | ephuzayo, ephuza | iphuza | ayiphuzi | engaphuzi | ingaphuzi |
| class 5 | liyaphuza, liphuza | eliphuzayo, eliphuza | liphuza | aliphuzi | elingaphuzi | lingaphuzi |
| class 6 | ayaphuza, aphuza | aphuzayo, aphuza | ephuza | awaphuzi | angaphuzi | engaphuzi |
| class 7 | siyaphuza, siphuza | esiphuzayo, esiphuza | siphuza | asiphuzi | esingaphuzi | singaphuzi |
| class 8 | ziyaphuza, ziphuza | eziphuzayo, eziphuza | ziphuza | aziphuzi | ezingaphuzi | zingaphuzi |
| class 9 | iyaphuza, iphuza | ephuzayo, ephuza | iphuza | ayiphuzi | engaphuzi | ingaphuzi |
| class 10 | ziyaphuza, ziphuza | eziphuzayo, eziphuza | ziphuza | aziphuzi | ezingaphuzi | zingaphuzi |
| class 11 | luyaphuza, luphuza | oluphuzayo, oluphuza | luphuza | aluphuzi | olungaphuzi | lungaphuzi |
| class 14 | buyaphuza, buphuza | obuphuzayo, obuphuza | buphuza | abuphuzi | obungaphuzi | bungaphuzi |
| class 15 | kuyaphuza, kuphuza | okuphuzayo, okuphuza | kuphuza | akuphuzi | okungaphuzi | kungaphuzi |
| class 17 | kuyaphuza, kuphuza | okuphuzayo, okuphuza | kuphuza | akuphuzi | okungaphuzi | kungaphuzi |
| recent past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiphuzile, ngiphuzē | engiphuzile, engiphuzē | ngiphuzile, ngiphuzē | angiphuzanga | engingaphuzanga | ngingaphuzanga |
| 2nd singular | uphuzile, uphuzē | ophuzile, ophuzē | uphuzile, uphuzē | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| 1st plural | siphuzile, siphuzē | esiphuzile, esiphuzē | siphuzile, siphuzē | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| 2nd plural | niphuzile, niphuzē | eniphuzile, eniphuzē | niphuzile, niphuzē | aniphuzanga | eningaphuzanga | ningaphuzanga |
| class 1 | uphuzile, uphuzē | ophuzile, ophuzē | ephuzile, ephuzē | akaphuzanga | ongaphuzanga | engaphuzanga |
| class 2 | baphuzile, baphuzē | abaphuzile, abaphuzē | bephuzile, bephuzē | abaphuzanga | abangaphuzanga | bengaphuzanga |
| class 3 | uphuzile, uphuzē | ophuzile, ophuzē | uphuzile, uphuzē | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| class 4 | iphuzile, iphuzē | ephuzile, ephuzē | iphuzile, iphuzē | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 5 | liphuzile, liphuzē | eliphuzile, eliphuzē | liphuzile, liphuzē | aliphuzanga | elingaphuzanga | lingaphuzanga |
| class 6 | aphuzile, aphuzē | aphuzile, aphuzē | ephuzile, ephuzē | awaphuzanga | angaphuzanga | engaphuzanga |
| class 7 | siphuzile, siphuzē | esiphuzile, esiphuzē | siphuzile, siphuzē | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| class 8 | ziphuzile, ziphuzē | eziphuzile, eziphuzē | ziphuzile, ziphuzē | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 9 | iphuzile, iphuzē | ephuzile, ephuzē | iphuzile, iphuzē | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 10 | ziphuzile, ziphuzē | eziphuzile, eziphuzē | ziphuzile, ziphuzē | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 11 | luphuzile, luphuzē | oluphuzile, oluphuzē | luphuzile, luphuzē | aluphuzanga | olungaphuzanga | lungaphuzanga |
| class 14 | buphuzile, buphuzē | obuphuzile, obuphuzē | buphuzile, buphuzē | abuphuzanga | obungaphuzanga | bungaphuzanga |
| class 15 | kuphuzile, kuphuzē | okuphuzile, okuphuzē | kuphuzile, kuphuzē | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| class 17 | kuphuzile, kuphuzē | okuphuzile, okuphuzē | kuphuzile, kuphuzē | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| remote past | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngāphuza | engāphuza | ngāphuza | angiphuzanga | engingaphuzanga | ngingaphuzanga |
| 2nd singular | wāphuza | owāphuza | wāphuza | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| 1st plural | sāphuza | esāphuza | sāphuza | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| 2nd plural | nāphuza | enāphuza | nāphuza | aniphuzanga | eningaphuzanga | ningaphuzanga |
| class 1 | wāphuza | owāphuza | āphuza | akaphuzanga | ongaphuzanga | engaphuzanga |
| class 2 | bāphuza | abāphuza | bāphuza | abaphuzanga | abangaphuzanga | bengaphuzanga |
| class 3 | wāphuza | owāphuza | wāphuza | awuphuzanga | ongaphuzanga | ungaphuzanga |
| class 4 | yāphuza | eyāphuza | yāphuza | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 5 | lāphuza | elāphuza | lāphuza | aliphuzanga | elingaphuzanga | lingaphuzanga |
| class 6 | āphuza | āphuza | āphuza | awaphuzanga | angaphuzanga | engaphuzanga |
| class 7 | sāphuza | esāphuza | sāphuza | asiphuzanga | esingaphuzanga | singaphuzanga |
| class 8 | zāphuza | ezāphuza | zāphuza | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 9 | yāphuza | eyāphuza | yāphuza | ayiphuzanga | engaphuzanga | ingaphuzanga |
| class 10 | zāphuza | ezāphuza | zāphuza | aziphuzanga | ezingaphuzanga | zingaphuzanga |
| class 11 | lwāphuza | olwāphuza | lwāphuza | aluphuzanga | olungaphuzanga | lungaphuzanga |
| class 14 | bāphuza | obāphuza | bāphuza | abuphuzanga | obungaphuzanga | bungaphuzanga |
| class 15 | kwāphuza | okwāphuza | kwāphuza | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| class 17 | kwāphuza | okwāphuza | kwāphuza | akuphuzanga | okungaphuzanga | kungaphuzanga |
| potential | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngingaphuza | — | ngingaphuza | ngingephuze | — | ngingephuze |
| 2nd singular | ungaphuza | — | ungaphuza | ungephuze | — | ungephuze |
| 1st plural | singaphuza | — | singaphuza | singephuze | — | singephuze |
| 2nd plural | ningaphuza | — | ningaphuza | ningephuze | — | ningephuze |
| class 1 | angaphuza | — | engaphuza | angephuze | — | engephuze |
| class 2 | bangaphuza | — | bengaphuza | bangephuze | — | bengephuze |
| class 3 | ungaphuza | — | ungaphuza | ungephuze | — | ungephuze |
| class 4 | ingaphuza | — | ingaphuza | ingephuze | — | ingephuze |
| class 5 | lingaphuza | — | lingaphuza | lingephuze | — | lingephuze |
| class 6 | angaphuza | — | engaphuza | angephuze | — | engephuze |
| class 7 | singaphuza | — | singaphuza | singephuze | — | singephuze |
| class 8 | zingaphuza | — | zingaphuza | zingephuze | — | zingephuze |
| class 9 | ingaphuza | — | ingaphuza | ingephuze | — | ingephuze |
| class 10 | zingaphuza | — | zingaphuza | zingephuze | — | zingephuze |
| class 11 | lungaphuza | — | lungaphuza | lungephuze | — | lungephuze |
| class 14 | bungaphuza | — | bungaphuza | bungephuze | — | bungephuze |
| class 15 | kungaphuza | — | kungaphuza | kungephuze | — | kungephuze |
| class 17 | kungaphuza | — | kungaphuza | kungephuze | — | kungephuze |
| immediate future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngizophuza | engizophuza | ngizophuza | angizuphuza | engingezuphuza | ngingezuphuza |
| 2nd singular | uzophuza | ozophuza | uzophuza | awuzuphuza | ongezuphuza | ungezuphuza |
| 1st plural | sizophuza | esizophuza | sizophuza | asizuphuza | esingezuphuza | singezuphuza |
| 2nd plural | nizophuza | enizophuza | nizophuza | anizuphuza | eningezuphuza | ningezuphuza |
| class 1 | uzophuza | ozophuza | ezophuza | akazuphuza | ongezuphuza | engezuphuza |
| class 2 | bazophuza | abazophuza | bezophuza | abazuphuza | abangezuphuza | bengezuphuza |
| class 3 | uzophuza | ozophuza | uzophuza | awuzuphuza | ongezuphuza | ungezuphuza |
| class 4 | izophuza | ezophuza | izophuza | ayizuphuza | engezuphuza | ingezuphuza |
| class 5 | lizophuza | elizophuza | lizophuza | alizuphuza | elingezuphuza | lingezuphuza |
| class 6 | azophuza | azophuza | ezophuza | awazuphuza | angezuphuza | engezuphuza |
| class 7 | sizophuza | esizophuza | sizophuza | asizuphuza | esingezuphuza | singezuphuza |
| class 8 | zizophuza | ezizophuza | zizophuza | azizuphuza | ezingezuphuza | zingezuphuza |
| class 9 | izophuza | ezophuza | izophuza | ayizuphuza | engezuphuza | ingezuphuza |
| class 10 | zizophuza | ezizophuza | zizophuza | azizuphuza | ezingezuphuza | zingezuphuza |
| class 11 | luzophuza | oluzophuza | luzophuza | aluzuphuza | olungezuphuza | lungezuphuza |
| class 14 | buzophuza | obuzophuza | buzophuza | abuzuphuza | obungezuphuza | bungezuphuza |
| class 15 | kuzophuza | okuzophuza | kuzophuza | akuzuphuza | okungezuphuza | kungezuphuza |
| class 17 | kuzophuza | okuzophuza | kuzophuza | akuzuphuza | okungezuphuza | kungezuphuza |
| remote future | ||||||
| positive absolute | positive relative | positive participial | negative absolute | negative relative | negative participial | |
| 1st singular | ngiyophuza | engiyophuza | ngiyophuza | angiyuphuza | engingeyuphuza | ngingeyuphuza |
| 2nd singular | uyophuza | oyophuza | uyophuza | awuyuphuza | ongeyuphuza | ungeyuphuza |
| 1st plural | siyophuza | esiyophuza | siyophuza | asiyuphuza | esingeyuphuza | singeyuphuza |
| 2nd plural | niyophuza | eniyophuza | niyophuza | aniyuphuza | eningeyuphuza | ningeyuphuza |
| class 1 | uyophuza | oyophuza | eyophuza | akayuphuza | ongeyuphuza | engeyuphuza |
| class 2 | bayophuza | abayophuza | beyophuza | abayuphuza | abangeyuphuza | bengeyuphuza |
| class 3 | uyophuza | oyophuza | uyophuza | awuyuphuza | ongeyuphuza | ungeyuphuza |
| class 4 | iyophuza | eyophuza | iyophuza | ayiyuphuza | engeyuphuza | ingeyuphuza |
| class 5 | liyophuza | eliyophuza | liyophuza | aliyuphuza | elingeyuphuza | lingeyuphuza |
| class 6 | ayophuza | ayophuza | eyophuza | awayuphuza | angeyuphuza | engeyuphuza |
| class 7 | siyophuza | esiyophuza | siyophuza | asiyuphuza | esingeyuphuza | singeyuphuza |
| class 8 | ziyophuza | eziyophuza | ziyophuza | aziyuphuza | ezingeyuphuza | zingeyuphuza |
| class 9 | iyophuza | eyophuza | iyophuza | ayiyuphuza | engeyuphuza | ingeyuphuza |
| class 10 | ziyophuza | eziyophuza | ziyophuza | aziyuphuza | ezingeyuphuza | zingeyuphuza |
| class 11 | luyophuza | oluyophuza | luyophuza | aluyuphuza | olungeyuphuza | lungeyuphuza |
| class 14 | buyophuza | obuyophuza | buyophuza | abuyuphuza | obungeyuphuza | bungeyuphuza |
| class 15 | kuyophuza | okuyophuza | kuyophuza | akuyuphuza | okungeyuphuza | kungeyuphuza |
| class 17 | kuyophuza | okuyophuza | kuyophuza | akuyuphuza | okungeyuphuza | kungeyuphuza |
| present subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngiphuze | ngingaphuzi | ||||
| 2nd singular | uphuze | ungaphuzi | ||||
| 1st plural | siphuze | singaphuzi | ||||
| 2nd plural | niphuze | ningaphuzi | ||||
| class 1 | aphuze | angaphuzi | ||||
| class 2 | baphuze | bangaphuzi | ||||
| class 3 | uphuze | ungaphuzi | ||||
| class 4 | iphuze | ingaphuzi | ||||
| class 5 | liphuze | lingaphuzi | ||||
| class 6 | aphuze | angaphuzi | ||||
| class 7 | siphuze | singaphuzi | ||||
| class 8 | ziphuze | zingaphuzi | ||||
| class 9 | iphuze | ingaphuzi | ||||
| class 10 | ziphuze | zingaphuzi | ||||
| class 11 | luphuze | lungaphuzi | ||||
| class 14 | buphuze | bungaphuzi | ||||
| class 15 | kuphuze | kungaphuzi | ||||
| class 17 | kuphuze | kungaphuzi | ||||
| past subjunctive | ||||||
| positive | negative | |||||
| 1st singular | ngaphuza | ngangaphuza, angaphuza, angangaphuza | ||||
| 2nd singular | waphuza | wangaphuza, awaphuza, awangaphuza | ||||
| 1st plural | saphuza | sangaphuza, asaphuza, asangaphuza | ||||
| 2nd plural | naphuza | nangaphuza, anaphuza, anangaphuza | ||||
| class 1 | waphuza | wangaphuza, akaphuza, akangaphuza | ||||
| class 2 | baphuza | bangaphuza, abaphuza, abangaphuza | ||||
| class 3 | waphuza | wangaphuza, awaphuza, awangaphuza | ||||
| class 4 | yaphuza | yangaphuza, ayaphuza, ayangaphuza | ||||
| class 5 | laphuza | langaphuza, alaphuza, alangaphuza | ||||
| class 6 | aphuza | angaphuza, awaphuza, awangaphuza | ||||
| class 7 | saphuza | sangaphuza, asaphuza, asangaphuza | ||||
| class 8 | zaphuza | zangaphuza, azaphuza, azangaphuza | ||||
| class 9 | yaphuza | yangaphuza, ayaphuza, ayangaphuza | ||||
| class 10 | zaphuza | zangaphuza, azaphuza, azangaphuza | ||||
| class 11 | lwaphuza | lwangaphuza, alwaphuza, alwangaphuza | ||||
| class 14 | baphuza | bangaphuza, abaphuza, abangaphuza | ||||
| class 15 | kwaphuza | kwangaphuza, akwaphuza, akwangaphuza | ||||
| class 17 | kwaphuza | kwangaphuza, akwaphuza, akwangaphuza | ||||
Alternative forms
- -ephuza
Related terms
References
- C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “phuza”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “phuza (3.9)”