czczy

Old Polish

Alternative forms

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *tъ̀ščь.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /t͡ʃʲʲt͡ʃʲʲiː/
  • IPA(key): (15th CE) /t͡ʃʲʲt͡ʃʲʲi/

Adjective

czczy

  1. (attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) empty, hollow, void
    • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[1], [2], [3], volume XXIII, page 305:
      Sylni plomieyn ziui szia iako tscza skorupa, przedlubana skorupa vivax flamma viget ceu caua testula
      [Silny płomień żywi się jako tszcza skorupa, przedłubana skorupa vivax flamma viget ceu caua testula]
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XXII, Łęczyca, page 16:
      Czczego vacuum
      [Czczego vacuum]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 25r:
      Cauus id est concauus hol czczy
      [Cauus id est concauus hol czczy]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 31r:
      Concauus hole czczy
      [Concauus hole czczy]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[7], page 831:
      Po tem koronowaniu przynieśli treść morską tszczą i dali jemu w rękę miasto sc[r]eptrum
      [Po tem koronowaniu przynieśli treść morską tszczą i dali jemu w rękę miasto sc[r]eptrum]
  2. (attested in Greater Poland) worthless, vain
    • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski[8], Greater Poland, pages 106, 9:
      Spowyadaycze sze gospodnu, myloszerdza yego, a dzywy yego synom lyudzkym. Bo nasyczyl duszę czczø (quia satiavit animam inanem) y duszę lacznø naszyczyl dobra
      [Spowiadajcie sie Gospodnu miłosierdzia jego a dziwy jego synom ludzkim, bo nasycił duszę czczą (quia satiavit animam inanem) i duszę łaczną nasycił dobra]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page 831:
      O tem, yako yemv daly trescz v rąka... Po tem koronovanyv przynyesly trescz morską tssczą y daly yemv v rąką myasto sc[r]eptrum. Baczy, yze tssczą trescz, a nye laska drzeva. Myenyącz nyevyerny Zydovye przez to, aby on byl krol straczony, tssczy a prosny..., aby tez byl krol tssczy a prossny yako trescz
      [O tem, jako jemu dali treść w rękę... Po tem koronowaniu przynieśli treść morską tszczą i dali jemu w rękę miasto sc[r]eptrum. Baczy, iże tszczą treść a nie laskę drzewa. Mieniąć niewierni Żydowie przez to, aby on był krol stracony, tszczy a prozny..., aby też był krol tszczy a prozny jako treść]

Descendants

  • Polish: czczy, tszczy (Chełmno)
    • Belarusian: тшчы (tščy)

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “czczy”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “czczy”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “czczy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “czczy”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • K. Nitsch, editor (1955), “czczy, tszczy”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 360
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “czczy, tszczy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “czczy”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

Etymology

Inherited from Old Polish czczy.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈt͡ʂt͡ʂɘ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes:
  • Syllabification: czczy

Adjective

czczy (not comparable, derived adverb czczo)

  1. empty; meaningless; ineffectual
    Synonyms: bezowocny, bezskuteczny, bezcelowy, próżny, daremny
    Antonyms: nienadaremny, owocny, skuteczny
    Jego pogróżki to tylko czcze gadanie.His threats are just empty talk.
  2. (literary) hungry or empty, not having eaten
    Synonyms: głodny, pusty

Declension

Derived terms

nouns
  • czczość
  • czczyca
adverbs

Descendants

  • Belarusian: тшчы (tščy)

Further reading

  • czczy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • czczy in Polish dictionaries at PWN