schalmeien

Uitspraak

• Geluid:  schalmeien    (hulp, bestand)
• IPA: / sxɑlˈmɛijə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• schal·mei·en

Woordherkomst en -opbouw

• ww: afgeleid van  schalmei zn  met het achtervoegsel -en ^[1]
• zn:  schalmei zn  met de uitgang -en

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als werkwoord}

Werkwoord

schalmeien

1. inergatief een schalmei bespelen

   ▸ ⧖ Want nu wist Tistje, opeens, met één woord, dat de Paus die blije uren niet vergeten was, van over zóóvele jaren, toen ze saamzaten, de Paus nog een kind, tegen den heuvel, en schalmeiende saam, schalmeiende of 't plezier niet meer op kon!...^[2]

2. inergatief (figuurlijk) hard blazen of luid klinken

   ▸ Hoor het jonge bloed schalmeien,
   nu de bekers ledig zijn:
   zoeter min brengt zoeter pijn!^[3]

   ▸ Nu zagen zij hem lachen, juichen en stralen: zij hoorden zijne kreten schalmeien!^[4]

Zelfstandig naamwoord

de schalmeien mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord schalmei

   ▸ De Janitsaren vormden destijds de keurtroepen van het Turkse leger. Tijdens plechtigheden en krijgsverrichtingen werden ze begeleid of aangevuurd door een ‘luidruchtig’ muziekkorps. In de 17de eeuw bestond dat uit o.a. trompetten, fluiten, schalmeien en een arsenaal aan slagwerk, zoals pauken, bekkens, triangels, allerhande trommen en zgn. schellenbomen (stokken met belletjes).^[5]

Gangbaarheid

• Het woord schalmeien staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

Verwijzingen