amzer

Breton

Étymologie

Du moyen breton ampser, amser[1], issu du celtique *amsterā « temps (qui passe) », dérivé d’un *amos (d’où l’irlandais am « temps (chrono) »), qui remonte à l’indo-européen *h₂emos « laps de temps », duquel procède aussi le hittite hamesha- « printemps »[2].
À rapprocher du vieux cornique anser « temps (qui passe) », du gallois amser « temps (qui passe) », de l’irlandais aimsir « temps et chrono et météo ».

Nom commun

Singulier Pluriel
amzer amzerioù

amzer \ˈãm.zɛr\ masculin/féminin

  1. Temps (qui passe).
    • N’o doa graet nemet koll amzer hag uzañ teod.  (Jakez Riou, An ti satanazet, Skridoù Breizh, 1944, page 48)
      Ils n’avaient fait que perdre leur temps et usé leur langue.
  2. (Météorologie) Temps (qu’il fait, météo).
  3. (Grammaire) (Au masculin) Temps.
  4. (Au pluriel) Règles, menstruations des femmes.
    • Emañ gant hec'h amzerioù.
      Elle a ses règles.

Variantes orthographiques

Synonymes

  • (règles) : mizioù

Dérivés

  • ar pevar amzer
  • amzer-da-zont
  • amzer-dremenet
  • amzer-nevez
  • amzeriañ
  • amzerek
  • amzeriat
  • amzerier
  • amzeroniezh
  • amzervevoniezh
  • amzervezh
  • amzer-vremañ
  • didan an amzer
  • didan ar seizh amzer
  • diskaramzer
  • diwezhamzer
  • dreistamzer
  • Henamzer
  • hiramzeriñ
  • izelamzer
  • kenamzer
  • kozhamzer
  • Krennamzer
  • marvamzer
  • nevezamzer
  • uhelamzer

Prononciation

Références

  1. Jehan Lagadeuc, Catholicon, Tréguier, 1499
  2. Ranko Matasović, Etymological Dictionary of Proto-Celtic, Leyde, Brill, 2009, pages 33-34
Cet article est issu de Wiktionary. Le texte est sous licence Creative Commons – Attribution – Partage à l’identique. Des conditions supplémentaires peuvent s’appliquer aux fichiers multimédias.