kantelpunt

Nederlands

Uitspraak
  • Geluid:  kantelpunt    (hulp, bestand)
  • IPA: /ˈkantəlˌpʏnt/ (3 lettergrepen)
Woordafbreking
  • kan·tel·punt
Woordherkomst en -opbouw
enkelvoud meervoud
naamwoord kantelpunt kantelpunten
verkleinwoord - -

Zelfstandig naamwoord

hetkantelpunto

  1. (natuurkunde) vaste draaipunt bij een hefboom
  2. (scheepvaart) denkbeeldig punt waaromheen het schip lijkt te draaien als het omslaat
  3. (figuurlijk) ogenblik waarop een geleidelijke verandering een kritische grens voorbijgaat en er een andere toestand ontstaat
     Deze centrale gedachte om, met de mens als maat der dingen, het gehele land in te richten, zou gaandeweg de jaren zestig echter omslaan, met de Bijlmermeer en Hoog Catharijne als kantelpunt.[1]
     Het overlijden van zijn vader in 2005 zorgde voor een kantelpunt bij Jungerman, die het jaartal als beginpunt neemt van de tentoonstelling[2]
  4. (figuurlijk) ogenblik waarop een nieuwe ontwikkeling zichzelf versterkt en daarmee onomkeerbaar wordt
     De conclusie: we hebben nog een paar jaar om onomkeerbare verhitting te voorkomen, een paar jaar om de kans op gevaarlijke kantelpunten te verkleinen, een paar jaar om onze uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen.[3]
     Het woord ‘kantelpunt’ komt uit de natuurkunde en de Amerikaanse sociologie. Morton Grodzins gebruikte het in de jaren zestig van de vorige eeuw in zijn onderzoek naar segregatie en ‘white flight’: als het aantal zwarte families in een wijk een zekere ‘drempelwaarde’ bereikte, verhuisden witte families plotseling massaal.[4]

Gangbaarheid

  • Het woord kantelpunt staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

Meer informatie

Verwijzingen

  1. Weblink bron
    Wim Pijbes
    “Een klein park als een ingetogen schilderij in een rustige lijst” (27 januari 2022) op nrc.nl
  2. Weblink bron
    Dominique van Varsseveld
    “‘Mijn betovergrootoom was een groot strijder’” (1 december 2021) op nrc.nl
  3. Weblink bron
    Eva Rovers
    “Volwassen de waarheid onder ogen zien” (29 oktober 2021) op nrc.nl
  4. Weblink bron
    Hans Steketee
    “Het kantelpunt: een stille aanloop en ineens is het zover” (25 september 2020) op nrc.nl
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.