gelieven

Uitspraak

• Geluid:  gelieven    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣəˈlivə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• ge·lie·ven

Woordherkomst en -opbouw

• ww: erfwoord via Middelnederlands gelieven van Oudnederlands gilieven, in de betekenis van ‘lief zijn’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901; op te vatten als afgeleid van lieven met het voorvoegsel ge- ^[1][2][3]
• zn: alleen meervoud van Middelnederlands  gelief bn  / ghelief bn  "van elkaar houdend", op te vallen als afgeleid van  lief bn  met het voorvoegsel ge- ^{[4] [5]}

Werkwoord

gelieven

1. onovergankelijk met meewerkend voorwerp aangenaam voorkomen, plezier doen, goed vinden

   • Het geliefde hem niet daaraan mee te doen. 
   • Dan moet Koornhert om hem te gelieven met opzet uitdrukkelik [sic!] over ‘de schrijvers’ hebben gesproken. ^[6]

2. overgankelijk aangenaam zijn, plezier doen, goed vinden (van een handeling die door een werkwoord wordt uitgedrukt)

   • Gelieve de deur te sluiten. 
   • Ik zie evenwel niet in dat temperament (of wat men daar alzo onder gelieft te verstaan) en weelderigheden niet te verenigen zouden zijn met iets meer beschaving, een weinig meer zelfkritiek en een enkel atoom goede smaak. ^[7]
   • Gij hebt mij haar tot bruid gelieven te schenken; zij gaat mijne gezellinne zijn in het dierbaar vaderland..... ^[8]

Zelfstandig naamwoord

de gelieven mv

1. (formeel) paar dat elkaar bemint

   ▸ Wel kan de gewichtloosheid voor complicaties zorgen bij een zwevende vrijpartij: door de derde wet van Newton (actie is reactie) kan de eerste heupstoot heel goed ook meteen de laatste zijn, waarna de gelieven uit elkaar spoeden.^[9]

Gangbaarheid

• Het woord gelieven staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gelieven" herkend door:

Verwijzingen