tyfus
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: tyfus (hulp, bestand)
- IPA: / ˈtifʏs / (2 lettergrepen)
Woordafbreking
- ty·fus
Woordherkomst en -opbouw
- [1] van Neolatijn typhus, in de betekenis van ‘ziekte’ voor het eerst aangetroffen in 1778 [1][2]
- [2] [3]
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | tyfus | - |
verkleinwoord | - | - |
Zelfstandig naamwoord
de tyfus m
- (medisch) een verzamelnaam voor een aantal ernstige epidemische ziekten [4]
- De naam tyfus slaat eigenlijk alleen op vlektyfus, maar vlek- en buiktyfus worden vaak verward.
- Eenheid 731 experimenteerde tijdens zijn bestaan met zowat alle gevaarlijke virussen, bacteriën en epidemieën die toen bekend waren, zoals miltvuur, cholera, builenpest, salmonella, tyfus, tetanus, brucellose, botulisme, gasgangreen, malaria, pokken, meningokokkenmeningitis, tuberculose, tularemie en kwade droes.
Tests werden - afhankelijk van de doeleinden - uitgevoerd op dieren, maar ook op mensen: krijgsgevangenen, gevangen verzetsmensen, politieke tegenstanders of 'verdachte' personen[5]
- versterkend voorvoegsel (vulgair) (pejoratief) gebruikt als eerste deel van samenstelling om het negatieve karakter van het tweede deel te versterken
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
- [1] tyfusbacil, tyfusbacterie, tyfusepidemie, tyfuslijder, tyfusserum,
- [2] tyfushoer, tyfushond, tyfuslijer, tyfuslul, tyfustrut, tyfusvent, tyfuswijf, tyfuszooi
Synoniemen
Vertalingen
Gangbaarheid
- Het woord tyfus staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "tyfus" herkend door:
98 % | van de Nederlanders; |
99 % | van de Vlamingen.[6] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ "tyfus" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ (scheldwoorden) tyfus op website: Etymologiebank.nl
- ↑ (ziekte) tyfus op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Eenheid 731 Wikipedia
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.