van rijkswege

Uitspraak

• Geluid:  van rijkswege    (hulp, bestand)
• IPA: / vɑnˈrɛikswɛɣə / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• van rijks·we·ge

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  rijk zn "nationale overheid"  en  vanwege vz "wegens"  met het invoegsel -s- ^[1]
  Eigenlijk is "rijks" de genitief van "rijk" en is "vanwege" hier nog te beschouwen als de oorspronkelijke samenkoppeling "van wege", waarin "wege" de datief van "weg" is.

Bijwoord

van rijkswege

1. (juridisch) door de rijksoverheid bevolen of betaald

   • De tijden zijn definitief veranderd. Verdwenen zijn ze, de dienstplichtig soldaten die met smeren blenco (groene schoensmeer) op het gezicht en versgeplukte dennentakken op de buitenhelm over de hei struinen. Die bivakkeren in een gedeeld puptentje, in een van Rijkswege op de man verstrekte en 'gegarandeerd waterdichte' slaapzak. Voorbij. ^[2] 
   • Ook wordt bekeken hoe de kosten verder verlaagd kunnen worden. Zo hoopt het openbaar onderwijs de komende jaren de bezuinigingen van rijkswege het hoofd te kunnen bieden. ^[3] 
   • In andere landen wordt al gewerkt aan een cryptomunt van rijkswege. Zo wil Rusland een digitale roebel invoeren, onder meer om sancties te omzeilen. Zweden is misschien wel het verst gevorderd, en introduceert de e-Krona volgens analisten van zakenbank HSBC mogelijk al dit jaar. ^[4] 

Gangbaarheid

• Het woord van rijkswege staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 is de bekendheid van 'rijkswege' als zelfstandig woord onderzocht.

Verwijzingen