ont-

Uitspraak

• IPA: / ɔnt / (1 lettergreep)

Woordherkomst en -opbouw

Voorvoegsel

ont-

1. vormt een onscheidbaar werkwoord
   1. voor een werkwoord: geeft een beëindiging van een werking of een verwijdering aan

      • Iets ontvangen betekent iets uit andersmans handen krijgen. 

   2. voor een werkwoord: vormt een in de regel ergatief werkwoord dat het begin van een spontaan proces aanduidt

      • Ontbranden betekent spontaan in brand vliegen. 

   3. voor een zelfstandig naamwoord met het achtervoegsel -en: geeft een verwijdering van iets aan

      • Iets ontbladeren betekent bladeren verwijderen 

   4. voor een bijvoeglijk naamwoord + met het achtervoegsel -en: geeft de beëindiging van een hoedanigheid aan

      • Een klank ontronden betekent de klank minder gerond maken 
      • Het ontvetten van de keuken was een lastige klus. 

   5. voor een bijvoeglijk naamwoord + met het achtervoegsel -en: geeft het begin van een hoedanigheid aan

      • Iemand ontnuchteren betekent echter juist iemand nuchter maken, bijvoorbeeld door de dronkenschap te beëindigen. 
      • Op verzoek van de arts ontblootte hij zijn bovenlijf. 

2. lijkt soms zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden te vormen, als die zijn afgeleid van een niet gangbaar werkwoord dat met ont- gevormd is

   • De scheidsrechter was ontdaan door de grove overtreding. 
   • Zonder zijn secretaresse is de baas echt onthand. 
   • Met wat ontkreukvloeistof kun je kleren strijken met beter resultaat. 

Gangbaarheid

Verwijzingen