kees

Uitspraak

• Geluid:  kees    (hulp, bestand)
• IPA: / kes / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kees

Woordherkomst en -opbouw

• [2] in de betekenis van ‘hondensoort’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1841 ^[1]
• [4] vermoedelijk eponiem dat zou verwijzen naar de roepnaam van de 18e-eeuwse Nederlandse Patriot Cornelis de Gijselaar
• [6] een oude variant van kaas, nog geattesteerd in de uitdrukking Klaar is Kees ^{[2] [3]}, oorspronkelijk een ge-umlaute vorm, ook aangetroffen in streektalen, vergelijk Duits Käse

Zelfstandig naamwoord

de kees m

1. in samenstellingen (zie hieronder)
2. keeshond ^[4]
3. tabakspruim ^[5]
4. (scheldwoord) voor een Hollander of patriot ^{[6] [7] [8]}
5. vogel ^{[9] [10]}
6. (verouderd) (streektaal) kaas ^[11]

   ▸ Soo aen Broodt, soo aen Bier, soo aen Speck, soo aen Kees, Soo aen Turf, soo aen Hout, soo aen Vis, soo aen Vlees, Soo aen Melck, aen Room, aen Prut,^[12]

Werkwoord

kees

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kezen
   

   • Ik kees. 

2. gebiedende wijs van kezen
   

   • Kees! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kezen
   

   • Kees je? 

Gangbaarheid

• Het woord kees staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kees" herkend door:

Verwijzingen