keizer

Nederlands

Uitspraak

Geluid: keizer (hulp, bestand)
IPA: / ˈkɛizər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

kei·zer

Woordherkomst en -opbouw

eponiem: via Middelnederlands keiser en Oudnederlands keser van Latijn Caesar, de naam van de Romeinse heerser Julius Caesar , in de betekenis van ‘titel van de hoogste vorst’ voor het eerst aangetroffen in 1100 ^[1]^[2]^[3]

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	keizer	keizers
verkleinwoord	keizertje	keizertjes

Zelfstandig naamwoord

de keizer m

(beroep) (adel) (regering) een monarch van de allerhoogste rang, oorspronkelijk die van het Romeinse rijk
- Keizer Karel V verenigde de zeventien Nederlanden tot een eenheid met een gezamenlijke Staten-Generaal.

Hyponiemen

ex-keizer, koning-keizer, soldatenkeizer

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

Een keizer zonder kleren

Iets wat of iemand die de indruk wekt gezaghebbend te zijn, maar in werkelijkheid weinig of niets voorstelt/kan uitrichten

Geef de keizer wat des keizers is.

Geef aan de overheid wat haar toekomt.

Vechten om 's keizers baard.

Vechten, ruziemaken om niets

Waar niets is, verliest de keizer zijn recht.

Op iemand die zelf toch al niets bezit, kan niets worden verhaald.

Vertalingen

1. een monarch van de allerhoogste rang, oorspronkelijk die van het Romeinse rijk

Deens: kejser ^(da) g
Duits: Kaiser ^(de) m
Engels: emperor ^(en)
Fins: keisari ^(fi)
Frans: empereur ^(fr) m
Grieks: αυτοκράτορας ^(el) m
Hongaars: császár ^(hu)
Italiaans: imperatore ^(it) m
Latijn: imperator ^(la) m
Noors: keiser ^(no) m

Papiaments: emperador
Pools: imperator ^(pl) m, cesarz ^(pl) m
Portugees: imperador ^(pt) m
Roemeens: împărat ^(ro) m
Russisch: император ^(ru) (imperator) m, царь ^(ru) (tsar) m
Spaans: emperador ^(es) m
Tsjechisch: císař ^(cs) m
Zweeds: kejsare ^(sv) g
Welsh: ymherodr ^(cy) m, ymerawdwr ^(cy) m

Anagrammen

kiezer

Gangbaarheid

Het woord keizer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "keizer" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.