zweren

Uitspraak

• Geluid:  zweren    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzwerə(n) / (2 lettergrepen); /'zʋɪːrə(n)/

Woordafbreking

• zwe·ren

Woordherkomst en -opbouw

• [A]: erfwoord via Middelnederlands sweren van Oudnederlands sweren; in de betekenis van ‘een eed afleggen’ aangetroffen vanaf 901 ^{[1] [2] [3]}
  Gaat via Protogermaans *swarjan- terug op Proto-Indo-Europees *suer- "klinken, luid spreken".

• [B]: van Middelnederlands sweren, gaat via Protogermaans *sweran "pijn doen" terug op Proto-Indo-Europees *suer- "verwonden" ^{[5] [6]}

Werkwoord

[A] zweren

1. overgankelijk met een eed bekrachtigen

   • Hij zwoer een eed op de grondwet. 

   ▸ Met het zweren van haar eeuwige trouw aan de toekomstige koning van Nederland was voor Margarita het leven in de schijnwerpers echt begonnen.^[7]

• Medewerkers van een vrijwilligerskorps in Kameroen zweren trouw.

Werkwoord

[B] zweren

1. absoluut, onpersoonlijk geïnfecteerd raken, etteren

   • Ondanks medicatie zwoor die wond nog wekenlang. 

   ▸ En je hebt er - jezus - nu vast aj zevenendertig uur dezelfde pleister op laten zitten, het onder die warme, vochtige oude pleister laten zweren.^[9]

   ▸ Alleen zijn laatste vrouw, Catharina Parr, overleefde hem, en er werd beweerd dat zij dezelfde weg zou zijn gegaan als Anna Boleyn en Catharina Howard, als ze niet zo'n goede verpleegster en het zwerende been van de koning niet zo pijnlijk was geweest.^[10]

• Een voet is gaan zweren.

Zelfstandig naamwoord

de zweren mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord zweer

   • Zweren op de huid. 

   ▸ Hij kon aan lager wal zijn geraakt, een ongelukkige, uitgemergelde figuur zijn geworden, met smerig haar, bloeddoorlopen ogen, en een lichaam vol wondjes en zweren.^[11]

Gangbaarheid

• Het woord zweren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zweren" herkend door:

Verwijzingen