gesel
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: gesel (hulp, bestand)
- IPA: / ˈɣesəl / (2 lettergrepen)
- (Noord-Nederland): /ˈχe.səɫ/, /ˈχe.sɔɫ/
- (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈɣeː.zəl/
Woordafbreking
- ge·sel
Woordherkomst en -opbouw
- van Middelnederlands gesele / ghesele, in de betekenis van ‘strafwerktuig’ aangetroffen vanaf 1240 [1] [2][3]
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | gesel | gesels geselen |
verkleinwoord | geseltje | geseltjes |
Zelfstandig naamwoord
de gesel m
- werktuig van touwen of riempjes met knopen of stukjes metaal, waarmee men ter bestraffing op iemands lichaam slaat
- De uitgeputte dwangarbeider kreeg er van langs met een gesel.
- ▸ De clip begint dreigend met een witte slavenhouder die met een gesel in de hand op een vastgebonden Typhoon afstapt.[4]
- (figuurlijk) oorzaak van toegebracht leed
- De snelle spits was de gesel van de potige verdedigers.
- ▸ Dick Advocaat is opgestapt als bondscoach van het Nederlands voetbalelftal. Verbitterd door de gesel der kritiek.[5]
Hyponiemen
- [2] kwelgeest
Typische woordcombinaties
- [2] gesel van de
Verwante begrippen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
- [2] gesel Godswrede maar succesvolle vijand, opgevat als een straf voor eigen zonden in het verleden
Vertalingen
Werkwoord
vervoeging van |
---|
geselen |
gesel
Gangbaarheid
- Het woord gesel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gesel" herkend door:
84 % | van de Nederlanders; |
92 % | van de Vlamingen.[6] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ gesel op website: Etymologiebank.nl
- ↑ "gesel" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ Weblink bron Casper van der Veen“Typhoon speelt slaaf in zijn nieuwste clip” (15 maart 2016) op nrc.nl
- ↑ Weblink bron Erik Oudshoorn“Ten onder aan bijtende kritieken” (7 juli 2004) op nrc.nl
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.