worden
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: worden (hulp, bestand)
- IPA: / ˈwɔrdə(n) / (2 lettergrepen)
- IPA:
- (Noord-Nederland): /ˈʋɔrdə(n)/
- (Vlaanderen, Brabant): /ˈβ̞ɔrdə(n)/
- (Limburg): /ˈwɔrdə(n)/
Woordafbreking
- wor·den
Woordherkomst en -opbouw
- Te herleiden tot Protogermaans *werþan(an)-, Indo-Europees *werþ-. De oorspronkelijke betekenis was "draaien". [1] In de niet-ruimtelijke betekenis van ‘in de genoemde toestand raken, hulpwerkwoord van de lijdende vorm’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901. [2]
- [1] erfwoord afkomstig van:
- Middelnederlands: werden
- Oudnederlands: werthan
- Germaans: *werþanan
- Indo-Europees: *wert-/*werþ-
- Verwant in Germaans:
- Verwant in Romaans:
| stamtijd | ||
|---|---|---|
| onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
| worden |
werd/ (verouderd) wierd |
geworden |
| klasse 7 | volledig | |
Werkwoord
worden
- hulpwerkwoord vormt de lijdende vorm
- "Ik word geslagen" is een lijdende zin.
- ▸ Door een klein raam werden we steeds fel verlicht door de bliksem.[3]
- koppelwerkwoord gaan zijn, zich ontwikkelen tot
- Hij wil piloot worden als hij groot is.
- ▸ Na veel passen en meten werd duidelijk dat we om en om op onze zij moesten gaan liggen.[3]
- ▸ Dit zou toch niet mijn laatste nacht op aarde worden? Met zeven andere hikers zou ik de nacht in deze piepkleine ruimte van drie bij drie meter moeten doorbrengen.[3]
- ▸ Maar het is jouw leven en als je er blij van wordt moet je het gewoon doen.’ Mijn twaalfjarige dochter was stil en hield zich op de vlakte.[3]
- ergatief, (financieel) gaan kosten
- Dat wordt dan zes euro tien, mevrouw!
Opmerkingen
- Verleden tijd is soms ook wierd.
- 'Owienie alleen, de jongste, en
wierd geen vogel, maar zat spraakloos,
oud, verrunseld daar, en lustloos,...[4]
- 'Owienie alleen, de jongste, en
Hyponiemen
- blauwwordens, gewaarworden, geworden, ontworden, verworden
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
|
Vertalingen
2. gaan zijn, zich ontwikkelen tot
- Onderstaande vertalingen dienen nagekeken te worden en omgezet in de bovenstaande tabellen. Nummers na de vertalingen komen niet noodzakelijk overeen met de opgegeven definities. Voor meer uitleg zie WikiWoordenboek:Hoe vertalingen nakijken.
Gangbaarheid
- Het woord worden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "worden" herkend door:
| 100 % | van de Nederlanders; |
| 100 % | van de Vlamingen.[5] |
Verwijzingen
- ↑ worden op website: Etymologiebank.nl
- ↑ "worden" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- 1 2 3 4 Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ r 193-195 Osseo
Guido Gezelle - ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.