zwingel

Uitspraak

• Geluid:  zwingel    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzwɪŋəl / (2 lettergrepen); /'zʋɪŋəl/

Woordafbreking

• zwin·gel

Woordherkomst en -opbouw

• Eerste datering 1371.^[1]
• Middelnederlands swinghel ‘draaiwerktuig, wiek’, afleiding van swinghen ‘slingeren, zwaaien; uitwerpen, wegzwiepenʼ (waaruit verouderd zwingen), ontwikkeld uit Oergermaans *sweng(w)an-.^[2] Verder zie zwenken. Tweelingwoord: zwengel.

Zelfstandig naamwoord

de zwingel m ^[3]

1. (vlasbewerking) brede, houten spaan met aangescherpte snijkant en een handvat, bestemd om de vlas- en hennepvezels te verwijderen van de scheven uit de gedroogde stengels

   • Daarna werd het vlas zorgvuldig binnenste buiten gekeerd en nog eens met de zwingel beslaan totdat alle lemen er uit waren. ^[4]

Werkwoord

zwingel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zwingelen
   

   • Ik zwingel. 

2. gebiedende wijs van zwingelen
   

   • Zwingel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zwingelen
   

   • Zwingel je? 

Gangbaarheid

• Het woord zwingel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

Verwijzingen