diesel
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: diesel (hulp, bestand)
- IPA: / ˈdizəl / (2 lettergrepen)
Woordafbreking
- die·sel
Woordherkomst en -opbouw
- eponiem, van Duits Diesel zn , in de betekenis van ‘soort motor en de brandstof daarvoor’ voor het eerst aangetroffen in 1907 [1] [2] [3]
- [1] (verkorting) van dieselmotor
- [2] (verkorting) van dieselauto of dieselvoertuig
- [3] (figuurlijk) gebruik van de verkorting van dieselvoertuig of dieselauto
- [4] (verkorting) van dieselbenzine, dieselbrandstof of dieselolie
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | diesel | diesels |
verkleinwoord | dieseltje | dieseltjes |
Zelfstandig naamwoord
de diesel m
- (motortechniek) motor, aangedreven door gasolie die fijn verdeeld in de cilinders gespoten wordt, waar zij door hoge druk en hoge temperatuur vanzelf ontbrandt
- Een diesel heeft geen bougies nodig want de brandstof ontbrandt spontaan door de hoge druk en temperatuur in de cilinder.
- voertuig dat met een dieselmotor wordt aangedreven
- Veel zakelijke personenauto's zijn diesels.
- (figuurlijk) iemand die langzaam maar gestaag kan doorgaan
- ▸ Vreemd genoeg had ik haar de afgelopen maand vele malen ingehaald maar kwam ik haar telkens weer tegen. Ze had het ritme van een trouwe diesel, stopte heel zelden en maakte lange dagen.[4]
- aardolieproduct dat in aanwezigheid van voldoende zuurstof bij compressie vanzelf tot ontbranding overgaat en zo geen ontstekingsmechanisme nodig heeft
- In Nederland is een liter diesel goedkoper dan een liter benzine.
Hyponiemen
|
Afgeleide begrippen
|
Vertalingen
Werkwoord
vervoeging van |
---|
dieselen |
diesel
Gangbaarheid
- Het woord diesel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "diesel" herkend door:
100 % | van de Nederlanders; |
100 % | van de Vlamingen.[5] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ diesel op website: Etymologiebank.nl
- ↑ "diesel" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Afrikaans
Woordafbreking
- die·sel
Woordherkomst en -opbouw
- Vernoemd naar Rudolf Diesel
Zelfstandig naamwoord
diesel
- (scheikunde) diesel, dieselolie; aardolieproduct dat in aanwezigheid van voldoende zuurstof bij compressie vanzelf tot ontbranding overgaat en zo geen ontstekingsmechanisme nodig heeft
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Limburgs
Woordafbreking
- die·sel
Zelfstandig naamwoord
diesel m
- (scheikunde) diesel, dieselolie; aardolieproduct dat in aanwezigheid van voldoende zuurstof bij compressie vanzelf tot ontbranding overgaat en zo geen ontstekingsmechanisme nodig heeft
Schrijfwijzen
- diezzel
Pools
Uitspraak
- IPA: /dʲizɛl/
Woordafbreking
- die·sel
Woordherkomst en -opbouw
- Vernoemd naar Rudolf Diesel
Zelfstandig naamwoord
diesel m
- (motortechniek) diesel, dieselmotor; motor, aangedreven door gasolie die fijn verdeeld in de cilinders gespoten wordt, waar zij door hoge druk en hoge temperatuur vanzelf ontbrandt
- diesel, dieselauto, dieselvoertuig; voertuig dat met een dieselmotor wordt aangedreven
- (scheikunde) diesel, dieselolie; aardolieproduct dat in aanwezigheid van voldoende zuurstof bij compressie vanzelf tot ontbranding overgaat en zo geen ontstekingsmechanisme nodig heeft
Synoniemen
- silnik wysokoprężny, silnik Diesla
- ropniak
- ropa v, olej napędowy
Antoniemen
- –
- benzyniak, samochód benzynowy, (spreektaal) benzynowiec
- –
Afgeleide begrippen
- biodiesel
- dieslowy
Verwante begrippen
- dieslowski
- dieselizacja
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Slowaaks
Zelfstandig naamwoord
diesel m
- (motortechniek) diesel, dieselmotor; motor, aangedreven door gasolie die fijn verdeeld in de cilinders gespoten wordt, waar zij door hoge druk en hoge temperatuur vanzelf ontbrandt
- (spreektaal)diesel, dieselauto, dieselvoertuig; voertuig dat met een dieselmotor wordt aangedreven
- (spreektaal)(scheikunde) diesel, dieselolie; aardolieproduct dat in aanwezigheid van voldoende zuurstof bij compressie vanzelf tot ontbranding overgaat en zo geen ontstekingsmechanisme nodig heeft
Synoniemen
- naftový motor m, vznetový naftový motor m, Dieselov motor m, dieselový motor m
- –
- nafta v, motorová nafta v, palivová nafta v, plynový olej
Afgeleide begrippen
- dieselagregát
- dieselelektrický
- dieselgenerátor
- dieselový
Verwante begrippen
- Dieselov
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Tsjechisch
Uitspraak
- IPA: /diːzl/
Woordafbreking
- die·sel
Zelfstandig naamwoord
diesel monbezield
- (motortechniek) diesel, dieselmotor; motor, aangedreven door gasolie die fijn verdeeld in de cilinders gespoten wordt, waar zij door hoge druk en hoge temperatuur vanzelf ontbrandt
- (spreektaal)(scheikunde) diesel, dieselolie; aardolieproduct dat in aanwezigheid van voldoende zuurstof bij compressie vanzelf tot ontbranding overgaat en zo geen ontstekingsmechanisme nodig heeft
Verbuiging
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
nominatief | diesel | diesely |
genitief | dieselu | dieselů |
datief | dieselu | dieselům |
accusatief | diesel | diesely |
vocatief | diesele | diesely |
locatief | dieselu | dieselech |
instrumentalis | dieselem | diesely |
Synoniemen
- vznětový motor monbezield, dieselový motor monbezield, naftový motor monbezield, Dieselův motor monbezield
- nafta v, motorová nafta v
Afgeleide begrippen
- dieselelektrický
- dieselový
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.