gade

Nederlands

Uitspraak

Geluid: gade (hulp, bestand)
IPA: / ˈɣadə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

ga·de

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘echtgenoot, echtgenote’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1357 ^[1] ^[2]

Zelfstandig naamwoord

de gade v / m ^[3]

(formeel) echtgenoot, echtgenote
- Zij schreed met haar gade de zaal binnen.

Afgeleide begrippen

eegade
weergade

Vertalingen

1. echtgenoot, echtgenote

Armeens: ամուսին ^(hy)
Bosnisch: suprug ^(bs) m, supruga ^(bs) v
Bretons: pried ^(br)
Catalaans: cònjuge ^(ca), espòs ^(ca) m, esposa ^(ca) v
Chinees: 配偶者 ^(zh) (pèi’ǒuzhě)
Deens: ægtefælle ^(da) g
Duits: Gatte ^(de) m, Gattin ^(de) v, Ehepartner ^(de) m, Ehepartnerin ^(de) v
Engels: spouse ^(en)
Ewe: srɔ̃ ^(ee)
Fins: puoliso ^(fi), aviopuoliso ^(fi), (informeel) siippa ^(fi)
Frans: époux ^(fr) m, épouse ^(fr) v
Grieks: σύζυγος ^(el) v, ταίρι ^(el) o, σύντροφος ^(el) v
Hongaars: házastárs ^(hu)
Ido: spozo ^(io)
Italiaans: sposo ^(it) m, sposa ^(it) v
Japans: 配偶者 ^(ja) (はいぐうしゃ ^(ja), haigūsha)
Koreaans: 배우자 ^(ko) (配偶者 ^(ko), bae-u-ja)

Kroatisch: suprug ^(hr) m, supruga ^(hr) v
Latijn: coniunx ^(la) v, maritus ^(la) m, uxor ^(la) v
Macedonisch: сопружник ^(mk) m, брачен другар ^(mk) m (generic), сопруг ^(mk) m (male), сопруга ^(mk) v (female)
Noors: ektefelle ^(no) m
Pools: małżonek ^(pl) m, małżonka ^(pl) v
Portugees: cónjuge ^(pt), esposo ^(pt) m, esposa ^(pt) v
Russisch: супруг ^(ru) m, супруга ^(ru) v
Schots-Gaelisch: cèile ^(gd) m, fear-cèile ^(gd) m, bean-chèile ^(gd) v
Servisch:
Cyrillisch: супруг ^(sr) m, супруга ^(sr) v

Westers: suprug ^(sr) m, supruga ^(sr) v
Spaans: cónyuge ^(es) v, esposo ^(es) m, esposa ^(es) v
Tagalog: asawa ^(tl)
Tsjechisch: choť ^(cs) m, choť ^(cs) v
Turks: eş ^(tr)
Welsh: priod ^(cy)

Zelfstandig naamwoord

de gade v / m

alleen als deel van scheidbaar samengesteld werkwoord gadeslaan: aandacht, acht
- Hij sloeg het schouwspel met genoegen gade.

Gangbaarheid

Het woord gade staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gade" herkend door:

89 %	van de Nederlanders;
87 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Deens

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /ˈgæːðə/

Woordafbreking

ga·de

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van het Oudnoorse zelfstandige naamwoord gata

Zelfstandig naamwoord

gade, g

(verkeer) weg (een smalle strook grond voor het verkeer )
(verkeer) straat (weg tussen huizen)
(verkeer) rijbaan, straat
(verkeer) straatweg
de openbare weg

Synoniemen

[4]: bygade

Hyperoniemen

vej

Afgeleide begrippen

[1]: gadefest
[1]: gadehandel
[1]: gadeliv
[1]: gademiljø
[1]: gadestøj
[1]: gadetrafik
[1]: busgade
[1]: bygade
[1]: forretningsgade
[1]: gågade

[1]: handelsgade
[1]: hovedgade
[1]: indkøbsgade
[1]: legegade
[1]: motorgade
[1]: ringgade
[1]: sidegade
[1]: sivegade
[1]: stillegade

Uitdrukkingen en gezegden

[3]: gå over gaden

over de rijbaan gaan

[3]: krydse gaden

de straat oversteken

Verwijzingen

gade in:
Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.

[p{{{1}}}-1] "gade" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[qgade-2] gade op website: Etymologiebank.nl

[3] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[4] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	gade	gaden	gader	gaderne
genitief	gades	gadens	gaders	gadernes