kwartel

Nederlands

Uitspraak

Geluid: kwartel (hulp, bestand)

Woordafbreking

kwar·tel

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘hoendervogel’ voor het eerst aangetroffen in 1537 ^[1]
erfwoord: Afkomstig van Vroegnieuwnederlands quartel (1537), met het achtervoegsel -el en uit Indo-Europees *u̯ortokʷ-, zoals Grieks ortíki (ορτύκι ^(el)), Perzisch vartij’ (ورتیج ^(fa)) en Sanskriet vartaka (वर्तका ^(sa)).^[2]

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kwartel	kwartels
verkleinwoord	kwarteltje	kwarteltjes

Zelfstandig naamwoord

de kwartel v / m

(hoendervogels) Coturnix coturnix , vederwild en hoendervogel
▸ Bij een handelaar in Noord-Brabant zijn meer dan 100 vogels in beslag genomen. Het gaat om kerkuilen, Turkmeense oehoes, verschillende soorten kwartels en allerlei soorten tropische vogels, meldt de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID).^[3]

Synoniemen

kwakkel

Hyperoniemen

fazantachtigen, hoendervogels, vogels, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren

Verwante begrippen

bandkwartel, bergkwartel, blauwe kwartel, bonte vechtkwartel, bruinborsttandkwartel, bruine kwartel, bruinmaskertandkwartel, Californische kuifkwartel, cape-yorkvechtkwartel, Chinese dwergkwartel, Chinese vechtkwartel, Douglas' kuifkwartel, fynbosvechtkwartel, Gambels kuifkwartel, gemarmerde tandkwartel, geschubde kwartel, gestreepte vechtkwartel, gevlekte bergkwartel, gevlekte tandkwartel, gevlekte vechtkwartel, grijze tandkwartel, harlekijnkwartel, himalayakwartel, Japanse kwartel, kleine vechtkwartel, langpootkwartel, leeuwerikkwartel, madagaskarvechtkwartel, montezumabergkwartel, natalvechtkwartel, Nieuw-Caledonische vechtkwartel, Nieuw-Zeelandse kwartel, regenkwartel, roodborstvechtkwartel, roodrugvechtkwartel, rosse vechtkwartel, soembavechtkwartel, stippelborsttandkwartel, stoppelveldkwartel, trapvechtkwartel, vechtkwartel, venezuelatandkwartel, vlekbuiktandkwartel, witkeeltandkwartel, witoortandkwartel, Worcesters vechtkwartel, zangkwartel, zwartborsttandkwartel, zwartborstvechtkwartel, zwartkeeltandkwartel, zwartkeelvechtkwartel, zwartmaskertandkwartel, zwartoortandkwartel, zwartrugtandkwartel

Hyponiemen

boomkwartel, boskwartel, dwergkwartel, kuifkwartel, loopkwartel, snipkwartel, tandkwartel

Afgeleide begrippen

Afrikaanse kwartelkoning, bonte kwartelduif, bruine kwartelduif, bruine kwartellijster, Carrikers kwartelduif, Costa Ricaanse kwartelduif, Cubaanse kwartelduif, gevlekte kwartellijster, Goldmans kwartelduif, grote kwartelduif, kwartelastrild, kwartelkoning, kwartelsnippen, kwartelstaalvink, Lawrence' kwartelduif, Nieuw-Guinese kwartellijster, Patagonische kwartelsnip, Sclaters kwartelduif, westelijke kwartellijster
kwarteldoof, kwartelduif, kwartelei, kwartelhond, kwartelkooi, kwartelkuiken, kwartelnet, kwartelslag, kwartelsnip, kwartelvangst, kwartellijster

Uitdrukkingen en gezegden

Zo doof als een kwartel zijn

Erg doof zijn

Vertalingen

1. Coturnix coturnix, vederwild en hoendervogel

Albanees: shkurtë ^(sq)
Arabisch: سمانى ^(ar) v, سماناة ^(ar) v
Baskisch: galeper ^(eu)
Bosnisch: prepelica ^(bs) v
Bretons: koailh ^(br)
Bulgaars: пъдпъдък ^(bg) m
Catalaans: guatlla ^(ca) v
Deens: vagtel ^(da)
Duits: Wachtel ^(de) v
Engels: quail ^(en)
Esperanto: koturno ^(eo)
Estisch: vutt ^(et)
Faeröers: vaktil ^(fo)
Fins: viiriäinen ^(fi)
Frans: caille ^(fr) v, caille des blés ^(fr) v
Fries: kwartel ^(fy)
Friulisch: cuaie
Galicisch: paspallás ^(gl)
Grieks: ορτύκι ^(el) (ortíki)
Hongaars: fürj ^(hu)
Iers: gearg ^(ga)
IJslands: kornhæna ^(is)
Interlingua: qualia ^(ia)
Italiaans: quaglia ^(it) v
Japans: ヨアロッパウズラ ^(ja)
Kroatisch: prepelica ^(hr) v
Ladinisch: caia v
Latijn: coturnix ^(la) v
Lets: paipala ^(lv)
Limburgs: kwartel ^(li)

Litouws: putpelė ^(lt)
Macedonisch: потполошка ^(mk) v, препелица ^(mk) v
Maltees: summiena ^(mt) v
Noors: vaktel ^(no) m
Occitaans: catla ^(oc) v
Oekraïens: перепел ^(uk) m
Perzisch: مرغ ^(fa), ورتیج ^(fa) (vartij’)
Pools: przepiórka ^(pl) v
Portugees: codorna ^(pt) v, codorniz ^(pt) v
Reto-Romaans: quacra ^(rm), quaiglia ^(rm)
Roemeens: prepeliță ^(ro)
Romani: dropya v
Russisch: перепел ^(ru) m
Sami: goaktil
Sanskriet: वर्तका ^(sa) (vartaka)
Sardisch: xrìcchibi ^(sc), trepotès ^(sc), cricchibì ^(sc), guàgliulu ^(sc), cualla ^(sc)
Schots-Gaelisch: gearradh-gort ^(gd)
Servisch: препелица ^(sr) v
Sloveens: prepelica ^(sl) v
Slowaaks: prepelica ^(sk) v
Spaans: codorniz ^(es) v
Tsjechisch: křepelka ^(cs) v
Turks: bıldırcın ^(tr)
Vietnamees: chim cút ^(vi)
Volapük: kotur ^(vo)
Welsh: sofliar ^(cy)
Wit-Russisch: перапелка ^(be) v
Zweeds: vaktel ^(sv)

Gangbaarheid

Het woord kwartel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kwartel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "kwartel" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ kwartel op website: Etymologiebank.nl
↑ Weblink bron “Ruim 100 vogels in beslag genomen in Brabant, 'erbarmelijke omstandigheden'” (16 mei 2022), NOS
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.