roken

Uitspraak

• Geluid:  roken    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈrokə(n) / (2 lettergrepen); /ˈroːkə(n)/

Woordafbreking

• ro·ken

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands roken, op te vatten als afgeleid van  rook [A] zn  met het achtervoegsel -en ^[1]
  • [1] in de betekenis van ‘rook afgeven’ aangetroffen vanaf 1240 ^[2]
  • [2] in de betekenis van ‘de rook van tabak genieten’ aangetroffen vanaf 1668 ^[2]
  • [3] in de betekenis ‘beroken’ aangetroffen vanaf 1250 ^{[3] [4] [5]}
  • de sterke werkwoorden "rieken" en "ruiken" zijn door herkomst verwant aan "roken", wat bij hun vervoeging zichtbaar wordt.
• [B] afgeleid van rook [B] met het achtervoegsel -en ^[6]

Werkwoord

[A] roken

1. inergatief rook afgeven

   • Die schoorsteen rookt geweldig. 

2. overgankelijk (van sommige genotsmiddelen, zoals tabak) nuttigen door het inhaleren van de rook ervan

   • Hij kan het roken niet voor een dagje laten. 
   • In verschillende landen is het bij wet verboden te roken in openbare gebouwen. 

   ▸ De gesprekken met deze dames waren diepgaander, maar voor de rest vloekten ze evenveel als de gemiddelde man, lieten ze evenveel scheten, rookten ze evenveel wiet en liepen ze even hard.^[7]

   ▸ Ik had geen zin om te beginnen met roken, niet één zwemmer rookte.^[8]

3. overgankelijk (van rauwe vis of rauw vlees) conserveren door langdurige blootstelling aan rook.

   • Hij at paling die lang had liggen roken. 

Werkwoord

[A] roken

1. meervoud verleden tijd van ruiken
   

   • Wij roken. 
     
   • Jullie roken. 
     
   • Zij roken. 

Werkwoord

[A] roken

1. meervoud verleden tijd van rieken
   

   • Wij roken. 
     
   • Jullie roken. 
     
   • Zij roken. 

Werkwoord

[B] roken

1. overgankelijk (landbouw) (historisch) (van hooi) stapelen in oppers

Zelfstandig naamwoord

[B] de roken mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord rook

Gangbaarheid

• Het woord roken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "roken" herkend door:

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen