list

vervoeging
onbepaalde wijs	to list
he/she/it	lists
verleden tijd	listed
voltooid; deelwoord	listed
onvoltooid; deelwoord	listing
gebiedende wijs	list

Nederlands

Uitspraak

Geluid: list (hulp, bestand)
IPA: /'lɪst/

Woordafbreking

list

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘slimheid’ voor het eerst aangetroffen in 1100 ^[1]
list werd al in de 13^e eeuw gebruikt in de betekenis van van kennis, handigheid

Zelfstandig naamwoord

de list v

een oplossing voor een probleem waardoor tegenstrevers worden verrast, in ongunstige zin: slim bedrog
- Het houten paard was een list om Troje binnen te komen.
(verouderd) het vermogen om een oplossing die tegenstrevers verrast, te bedenken

Synoniemen

[1]: slimmigheid, ongunstig: misleiding
[2]: slimheid, ongunstig: sluwheid

Hyponiemen

arglist, krijgslist

Afgeleide begrippen

listig

Citaten

Verzin toch eens een list! (Marten Toonder) - als een moeilijke situatie om een ingenieuze oplossing vraagt, vaak aangehaald in de vorm: "Tom Poes, verzin een list!"

Uitdrukkingen en gezegden

De firma List & Bedrog (aanduiding van een onbetrouwbaar bedrijf)

Vertalingen

1. een oplossing voor een probleem waardoor tegenstrevers worden verrast

Deens: snare ^(de) g
Duits: List ^(de) v
Engels: trick ^(en), ruse ^(en)

Frans: ruse ^(fr)
Noors: list ^(no) m/v
Nynorsk: list ⁽ⁿⁿ⁾ v

2. vermogen om een oplossing die tegenstrevers verrast, te bedenken

Duits: List ^(de) v
Engels: cunning ^(en), artifice ^(en)

Frans: ruse ^(fr)

Gangbaarheid

Het woord list staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "list" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.^[2]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Engels

Uitspraak

Geluid: list (hulp, bestand)

Zelfstandig naamwoord

list

lijst

Hyponiemen

checklist, hitlist, longlist, mailinglist, playlist, shortlist

Werkwoord

list

een lijst [1] maken
(scheepvaart) slagzij maken
(verouderd) aanstaan, behagen, goeddunken

Noors

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / list /

Woordafbreking

list

Woordherkomst en -opbouw

[1-6]: Afkomstig van het Oudnoordse woord lista zn
[7-8]: Afkomstig van het Oudnoordse woord list zn 'slimheid, vaardigheid, inzicht'; huidige betekenis beïnvloed door het Middelnederduitse woord list zn

Naar frequentie	20888

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	list	m: listen v: lista	lister	listene
genitief	lists	m: listens v: listas	listers	listenes

Zelfstandig naamwoord

list

lijst (een relatief smal, dun stuk hout, metaal, rubber en dergelijke)
(bouwkunde) lat (een vooruitspringende rand aan een gebouw)
regel (een houten lat of rib van een bepaalde afmeting)
sierlijst
(sport) (bij het hoogspringen en polsstokspringen): lat
(figuurlijk) lat, meetlat
list
een sluw, ondeugend gedrag; een slim bedacht plan of slimme bedachte vindingrijkheid (vooral als middel om iemand om de tuin te leiden); kneep; kwajongensstreek

Synoniemen

[7]: listighet zn
[7]: lurhet zn
[7]: snedighet zn
[8]: klokskap zn
[8]: kløkt zn
[8]: kunst zn
[8]: lureri zn

Hyponiemen

[2]: feielist zn
[2]: gulvlist zn
[2]: pyntelist zn
[2]: taklist zn
[2]: tetningslist zn
[2]: vinduslist zn
[7]: kvinnelist zn

Spreekwoorden

[7]: Manns list er vel behende, men kvinnelist er uten ende.

Deze mannenlijst is handig, maar de vrouwenlijst is eindeloos.

Uitdrukkingen en gezegden

[6]: legge listen høyt

hoge eisen stellen

[6]: legge listen for høyt

te hoge eisen stellen

[6]: legge listen lavt

geringe eisen stellen

[6]: legge listen for lavt

te geringe eisen stellen

[8]: bruke list

een list gebruiken

[8]: med list

met list

[8]: med list en lempe

voorzichtig en bedachtzaam, met voorzichtigheid, met bedachtzame aanpak (letterlijk: met list en voorzichtigheid)

Nynorsk

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / list /

Woordafbreking

list

Woordherkomst en -opbouw

[1-6]: Afkomstig van het Oudnoordse woord lista zn
[7-8]: Afkomstig van het Oudnoordse woord list zn 'slimheid, vaardigheid, inzicht'; huidige betekenis beïnvloed door het Middelnederduitse woord list zn

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	list	lista	lister	listene

Zelfstandig naamwoord

list

lijst (een relatief smal, dun stuk hout, metaal, rubber en dergelijke)
(bouwkunde) lat (een vooruitspringende rand aan een gebouw)
regel (een houten lat of rib van een bepaalde afmeting)
sierlijst
(sport) (bij het hoogspringen en polsstokspringen): lat
(figuurlijk) lat, meetlat
list
een sluw, ondeugend gedrag; een slim bedacht plan of slimme bedachte vindingrijkheid (vooral als middel om iemand om de tuin te leiden); kneep; kwajongensstreek

Synoniemen

[7]: listighet zn
[7]: lurhet zn
[7]: snedighet zn
[8]: knep zn
[8]: lureri zn
[8]: klokskap zn
[8]: kløkt zn
[8]: kunst zn
[8]: lureri zn

Hyponiemen

[2]: pyntelist zn
[2]: golvlist zn
[2]: taklist zn
[7]: kvinnelist zn
[8]: kløkt zn
[8]: lureri zn

Spreekwoorden

[7]: Manns list er vel behende, men kvinnelist er uten ende.

Deze mannenlijst is handig, maar de vrouwenlijst is eindeloos.

Uitdrukkingen en gezegden

[8]: bruke list

een list gebruiken

[8]: med list en lempe

voorzichtig en bedachtzaam, met voorzichtigheid, met bedachtzame aanpak (letterlijk: met list en voorzichtigheid)

Pools

Zelfstandig naamwoord

list m

brief

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	list	listy
genitief	listu	listów
datief	listowi	listom
accusatief	list	listy
instrumentalis	listem	listami
locatief	liście	listach
vocatief	liście	listy

Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.

[p{{{1}}}-1] "list" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[2] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]