kennen

Nederlands

Uitspraak

Geluid: kennen (hulp, bestand)
IPA: / ˈkɛnə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

ken·nen

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘weten’ voor het eerst aangetroffen in 901 ^[1]
Van het Proto-Germaanse kannjan-, een causatief van de wortel waar ook kunnen uit is ontstaan. ^[2]

erfwoord afkomstig van:

Middelnederlands: kennen

Oudnederlands: kennen

Germaans: *kannijanan

Verwant in Germaans:

West: Engels: ken (Angelsaksisch: cennan), Duits: kennen, (Oudhoogduits: kennen), Fries: kenne (Oudfries: kenna)

Noord: Zweeds: känna, Deens: kende, Noors: kjenne, (Oudnoords: kenna), IJslands/Faeröers: kenna

Oost: Gotisch: kannjan

Werkwoord

kennen

overgankelijk bekend, vertrouwd zijn met
- Ken je de nieuwe overburen al?
▸ Tijdens het koken zat iedereen elkaar continu te stangen alsof we elkaar al jaren kenden.^[3]
overgankelijk door studie of oefening geleerd hebben
- Ik ken de leerstof grondig genoeg.
het wel moeten ~: vaak ergens door getroffen worden
- Je hebt het de laatste maanden wel moeten kennen, zeg! Eerst die ziekte, nu weer dat ongeluk!
overgankelijk iets ondervinden, doormaken, ervaren
- In de jaren tachtig kende Nederland een langdurige crisis.

Hyponiemen

bekennen, erkennen, herkennen, miskennen, onderkennen, ontkennen, terugkennen, toekennen, verkennen, vrijkennen

Afgeleide begrippen

eenkennig
kenbaar
kenbron
kencijfer
kengetal

Verwante begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: Ik kende geen els uit een eik.

Ik kon geen els van een eik onderscheiden.

Aan de veren kent men de vogel

aan het uiterlijk (verzorging/kleding) kun je zien met wat voor iemand je te maken hebt. De kleren maken de man.

Aan de vruchten kent men de boom

je kunt alleen iemand echt leren kennen door de dingen die doet en de manieren waarop iemand dingen aanpakt

Bij het scheiden van de markt, leert men de kooplui kennen

als de zaken eenmaal gedaan zijn leer je iemand pas kennen

De kaart kennen

De tijd kent geen genade

de tijd gaat sneller voorbij dan je denkt

Geen a voor een b kennen

Het klappen van de zweep kennen

veel ervaring hebben met iets

Het verschil tussen mijn en dijn niet kennen

stelen

Iets kennen als het ABC

Ik ken mijn pappenheimers

In de nood leert men zijn vrienden kennen

als je in moeilijkheden zit merk je wie echt je vriend is

Men moet stegen voor straten kennen

Op zijn duimpje kennen

iets erg goed kennen

Twee kramers kennen elkaar wel

Van haver tot gort (kennen)

volledig, door en door kennen

Wat de boer niet kent dat eet hij niet

onbekend maakt onbemind ofwel: als iets onbekend is eten sommige mensen dat niet

Zijn pappenheimers kennen

Weten hoe diens pupillen zijn

de dood kent geen lieve kinderen

iedereen gaat dood

Vertalingen

1. bekend, vertrouwd zijn met

Duits: kennen ^(de)
Engels: know ^(en), be acquainted with ^(en)
Frans: connaître ^(fr) (orthographe traditionnelle, spelling vóór 1990), connaitre ^(fr) (orthographe rectifiée, spelling ná 1990)

2. door studie of oefening geleerd hebben

Duits: kennen ^(de)
Engels: know ^(en)

Frans: connaître ^(fr) (orthographe traditionnelle, spelling vóór 1990), connaitre ^(fr) (orthographe rectifiée, spelling ná 1990)
Spaans: conocer ^(es), saber ^(es)

Gangbaarheid

Het woord kennen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kennen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[4]

Verwijzingen

↑ "kennen" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ kennen op website: Etymologiebank.nl
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Duits