komen
Nederlands
| naamwoord van handeling | |
|---|---|
| zelfstandig | bijvoeglijk |
| komen | komend |
| komst | gekomen |
Uitspraak
- Geluid: komen (hulp, bestand)
- IPA: / ˈkomə(n) / (2 lettergrepen)
Woordafbreking
- ko·men
Woordherkomst en -opbouw
- erfwoord in de betekenis van ‘een plaats bereiken’ voor het eerst aangetroffen in 901 [1] [2]
- afkomstig van:
- Middelnederlands: comen
- Oudnederlands: kuman
- Germaans: *kwemanan
- Indo-Europees: *gwem-
- West: Engels: come (Angelsaksisch: cuman), Duits: kommen, (Oudhoogduits: queman, kuman), Fries: komme (Oudfries: koma)
- Noord: Zweeds: komma, Deens/Noors: komme, (Nynorsk: koma, kome, Oudnoords: koma), IJslands/Faeröers: koma
- Oost: Gotisch: qiman
- Verwant in Romaans:
| stamtijd | ||
|---|---|---|
| onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
| komen /'komə(n)/ |
kwam /kʋɑm/ |
gekomen /ɣə'komə(n)/ |
| klasse 4 | volledig | |
Werkwoord
komen
- ergatief bewegen van verder weg naar dichterbij
- ▸ Ik voelde me veel minder veilig in de bossen dan in de uitgestrekte, open woestijn. Dat kwam waarschijnlijk omdat je in de woestijn altijd alles om je heen kon zien, maar ook doordat ik uit het vlakke Nederland kom, waar ik gewend ben aan weidse landschappen met vergezichten en hoge luchten.[3]
- ▸ Toen ik de gigantische muur inktzwarte wolken op me af zag komen barstte ik in tranen uit.[3]
- ▸ Het Burning Man-festival in Nevada is de ultieme expressie hiervan en het komt aardig in de buurt van de echte hippielevensstijl van destijds.[3]
- ergatief, (seksualiteit) een orgasme hebben, klaarkomen
- koppelwerkwoord worden, bedijgen
Opmerkingen
- Een overblijfsel uit het Kustwestgermaans is het koppelwerkwoord komen (bet. 3) in plaats van het Standaardnederlandse worden. In het West-Vlaams zegt men dus bijv. ik kom ziek in plaats van ik word ziek.
- Het werkwoord kan worden gepreciseerd door toevoeging van een voltooid deelwoord of een infinitief[4]
- Hij kwam afzakken, hij kwam toegesneld
- Het deelwoord of de infinitief kan "aan-" als prefix krijgen
- Hij kwam aangekeft, hij kwam aanmompelen.
Synoniemen
- [2] klaarkomen
Antoniemen
- [1] gaan
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
bovenkomen
interfereren
krijgen wat diegene graag wilt en fijn/leuk vindt
Als het erop aankomt
Als het eropaankomt
als het eenmaal gebeurd is komt pas de berouw
als het eenmaal gebeurd is komt pas de berouw
goed voorbereid zijn en zeker zijn
hij krijgt wat hij verdient, de gevolgen zal iemand altijd wel een keer moeten gaan dragen
de waarheid wordt duidelijk
als je ouder wordt ga je van alles mankeren
ingewikkelde en vervelende dingen kunnen vanzelf weer voor elkaar komen
iets tussen komen
zeggen wat de precieze bedoeling is
goed bij anderen overkomen
wanneer het werk is gedaan komt de rekening ofwel: na mooie dingen komen vaak de minder fijne dingen
naar mate je ouder wordt, word je wijzer en verstandiger
oudere mensen zijn wijzer en...jongere mensen mogen fouten maken
in groot gevaar, in hoge nood
iemand die erg trots is of hoogmoedig, krijgt gauw de bijbehorende ellende
iemand tegemoet komen
met moeilijkheden te maken krijgen
aan het werk zijn/gaan/komen
iets wat iemand nodig had
iets wordt een modeverschijnsel
onverwacht komen
als men het moeilijkste gehad heeft is de rest eenvoudiger te doen
door het verloop van tijd komt de oplossing vanzelf aanzetten
iemand die vriendelijk is bereikt meer in het leven dan iemand die onaardig en onbeleefd is
erg laat
zeggen wat je bedoelt
met een oplossing komen als het probleem er niet meer is
als er wat naars is gebeurd, wordt het daarna weer beter
niet voorbereid zijn
openbaar op ene veiling verkocht worden
een tegenslag wordt vaak gevolgd door nog meer problemen
zonder afspraak ergens heen gaan
iets kopen zonder direct te betalen
Iets vertellen
helemaal berooid en arm ergens komen
uitrusten en op krachten komen
Het komt vanzelf wel voor elkaar
letterlijk
veel geld moeten betalen
maar pas ergens aan deelnemen
zo nu en dan komen
goed uitkomen
oud genoeg zijn om zelf te weten/mogen wat wel en niet mag
erg plotseling en onverwacht
Hij heeft het bedacht
op een bruiloft kunnen twee mensen elkaar leren kennen die dan weer gaan trouwen
een nieuwtje wordt snel verder verteld
letterlijk, wanneer iets wordt uitgesteld wordt het vaak vergeten en helemaal niet meer gedaan
door een enkele stommiteit kan men vertrouwen of een reputatie die men jarenlang heeft opgebouwd in een keer teniet doen.
bovenkomen
niet goed tot zijn recht komen
interfereren |
Spreekwoorden
- [1] als de berg niet naar Mohammed komt, komt Mohammed wel naar de berg
- [1] als Mohammed niet naar de berg komt, moet de berg maar naar Mohammed
Vertalingen
1. bewegen van verder weg naar dichterbij
|
|
Gangbaarheid
- Het woord komen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "komen" herkend door:
| 100 % | van de Nederlanders; |
| 100 % | van de Vlamingen.[6] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ "komen" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ komen op website: Etymologiebank.nl
- 1 2 3 Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Taaladvies
- ↑ Lemaitre, Pierre"Tot ziens daarboven" 2014 ISBN 9789401601931 pagina 17
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.