rot

Uitspraak

• Geluid:  rot    (hulp, bestand)
• IPA: / rɔt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• rot

Woordherkomst en -opbouw

• [A] erfwoord via Middelnederlands rot van Oudnederlands rot, in de betekenis ‘vuil, modderig’ aangetroffen vanaf 1028 (als onderdeel van de waternaam Rotte), in de betekenis van ‘bedorven’ aangetroffen vanaf 1407.
  Gaat terug op Proto-Westgermaanse werkwoord *rotēn ‘ rotten ww ’ ^{[1] [2] [3] [4]}
  • zn: naamwoord van handeling van  rotten ww  ^[5]
  • ww:  rotten ww  zonder de uitgang -en
• [B] via Middelnederlands rotte van Oudfrans rote / route "bende; weg", in de betekenis van ‘rij militairen van opzij gezien’ aangetroffen vanaf 1285 ^{[6] [7] [4]}
• [C] van Middelnederlands rotte ^{[8] [9]}

Bijvoeglijk naamwoord

[A] rot

1. door bederf aangetast

   • Een rot ei verspreidt een opvallende stank. 

2. (figuurlijk) beroerd, onaangenaam

   • Het was koud en nat en hij voelde zich rot. 

   1. gebruikt als eerste deel van samenstellingen om het tweede deel een negatieve strekking te geven

      • Door de aanhoudende regen was het een rotdag voor een wandeling. 
      • Dat rotland! Die rotregering! 

   2. versterkend voorvoegsel vaak in samenstellingen waarin het tweede deel al een negatieve strekking heeft

      • De bezoekers aan het festival lieten een grote rotzooi achter van flesjes, blikjes, bekers, bakjes en andere verpakkingen. 
      • mijn fiets is gestolen en daarom moest ik vanochtend een roteind lopen 

      ▸ Fijn, kan ik eindelijk weer langs Nederland 3 zappen zonder die rotkop van Claudette de Boer te zien.^[10]

Zelfstandig naamwoord

het rot o

1. alleen verkleinwoord proces waarbij iets bederft, bijvoorbeeld bij etenswaar

   • In die aardappels zit het rot. 

Werkwoord

[A] rot

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van rotten
2. gebiedende wijs van rotten

Zelfstandig naamwoord

[B] het rot o

1. (militair) benaming voor een reeks manschappen uit opeenvolgende gelederen die direct achter elkaar staan opgesteld, ook gebruikt voor vergelijkbare opstellingen zoals van voertuigen

   • Zij moesten zich opstellen in rotten van drie 

2. (historisch) bepaalde manier om 4 geweren tegen elkaar steunend op de grond te zetten

   • Zij zetten de geweren aan rotten. 

3. (verouderd) kleinste eenheid van manschappen in een leger

Zelfstandig naamwoord

[C] de rot v

1. (verouderd) muisachtig knaagdier uit het geslacht Rattus 

Gangbaarheid

• Het woord rot staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rot" herkend door:

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Uitspraak

• Geluid:  rot    (hulp, bestand)
• IPA: /ʀoːt/

Woordafbreking

• rot

Bijvoeglijk naamwoord

rot

1. (kleur) rood

   «Mein Bruder hat rote Haare.»

   Mijn broer heeft rood haar.

Werkwoord

rot

1. onovergankelijk rotten, verrotten [1]
2. onovergankelijk verrotten [2], wegkwijnen

   «I hope he rots in jail.»

   Ik hoop dat 'ie in het gevang verrotten mag.

3. onovergankelijk achteruitgaan, vervallen [1]
4. overgankelijk doen bederven, doen rotten
5. overgankelijk aantasten, beschadigen
6. overgankelijk, (informeel) (BE) plagen, sarren

Zelfstandig naamwoord

rot

1. bederf, het rotten, verrotting
2. achteruitgang, verval
3. (dierkunde) hoefziekte

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• rot

Bijvoeglijk naamwoord

rot

1. (kleur) rood

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• rot

Zelfstandig naamwoord

rot g

1. (biologie) wortel (plant)