kijken
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: kijken (hulp, bestand)
- IPA: / ˈkɛɪkə(n) / (3 lettergrepen)
Woordafbreking
- kij·ken
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘zien’ voor het eerst aangetroffen in 1350 [1]
- erfwoord afkomstig van:
- Middelnederlands: kiken
- Germaans: *kīkanan
- Verwant in Germaans:
| stamtijd | ||
|---|---|---|
| onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
| kijken 'kɛɪkə(n) |
keek kek |
gekeken ɣə'kekə(n) |
| klasse 1 | volledig | |
Werkwoord
kijken
- met de ogen waarnemen
- ~ naar: gericht of met aandacht waarnemen met het oog
- Hij liep weer naar mooie meisjes te kijken.
- ~ naar: een probleem onder ogen nemen (en er eventueel wat aan doen)
- Je moet daar echt naar laten kijken, dat is niet normaal.
- iets ~
- Hij zat videoclips te kijken.
- ▸ Ik wist niet veel over paarden, heb twee weken allemaal YouTube-filmpjes over paarden gekeken.[2]
- ▸ We keken het jaar voorafgaand aan mijn vertrek vaak samen naar documentaires over de PCT en ze verheugde zich erop om via mij een halfjaar door Amerika mee te lopen, maar dan wel veilig thuis op de bank.[2]
Verwante begrippen
Hyponiemen
|
Afgeleide begrippen
|
Uitdrukkingen en gezegden
[1]
Kijken hoe iets (bijv. een organisatie) van binnen werkt, kijken hoe iets in detail in zijn werk gaat
Voorspellingen proberen te doen over iets wat zich niet laat voorspellen
Afwachten alvorens iets te doen, zodat men zich eerst een goed beeld van de situatie kan vormen
Opgehangen worden
Iemand intensief controleren tijdens bep. werkzaamheden
Je moet niet al te kritisch zijn over cadeaus, of koopjes
Beteuterd, sip of treurig kijken (zie ook oor)
Stomverbaasd voor zich uit staren
Niet goed genoeg kijken
Beteuterd of (meestal) onaangenaam verbaasd of verrast zijn
Te veel alcohol drinken en daardoor erg dronken worden
Nadat iets eenmaal gedaan is, is het gemakkelijker aan te wijzen hoe het beter had gekund
Geheimen onbedoeld prijsgeven
Twijfelend, bedenkelijk of ietwat zorgelijk kijken |
Vertalingen
1.
Gangbaarheid
- Het woord kijken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kijken" herkend door:
| 99 % | van de Nederlanders; |
| 100 % | van de Vlamingen.[3] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ "kijken" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- 1 2 3 4 Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.