moeder

Nederlands

Uitspraak
  • Geluid:  moeder    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈmudər / (2 lettergrepen)
Woordafbreking
  • moe·der
Woordherkomst en -opbouw
  • erfwoord, in de betekenis van ‘vrouw met kinderen’ aangetroffen vanaf 901 [1] [2]
  • van:
Middelnederlands: moder
Oudnederlands: muoder
Germaans: *mōdēr
Indo-Europees: *méh₂tēr
  • Verwant in Germaans:
West: Nedersaksisch: Modder, Mudder (Oudsaksisch: mōdar), Engels: mother (Oudengels: mōdor), Fries: moer, moar, Saterfries: muur (Oudfries: mōder), Duits: Mutter (Oudhoogduits: muotar)
Noord: Zweeds/Deens/Noors: mor, moder, IJslands/Faeröers: móðir (Oudnoords: móðir)
Oost: Gotisch: modar
enkelvoud meervoud
naamwoord moeder moeders
verkleinwoord moedertje moedertjes

Zelfstandig naamwoord

de moeder v

  1. (familie) vrouwelijke ouder
  2. persoon of zaak die op een moeder lijkt omdat dit het oorspronkelijk voortbrengende is bijv. moederbedrijf
  3. het oudste en belangrijkste element van een verzameling
    ▸ En zo was ik ineens klaar voor de moeder aller tochten, de PCT.[3]
Synoniemen
Antoniemen
Verwante begrippen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • Bij moeders pappot blijven
Niet verder kijken dan het eigen huis; thuis blijven wonen
  • Daar helpt geen lieve moeder aan
Daar helpen zelfs lieve woordjes niet
Als beledigend, gemelijk, narrig etc. bedoelde afwijzing van bijv. een verzoek of voorstel
  • Moeders wil is wet
Wat moeder wil, dat gebeurt
  • Niet moeders mooiste
Gezegd van iemand die of iets wat erg lelijk, afstotelijk e.d. is
  • Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast
Door voorzichtigheid wordt schade voorkomen
  • Zo moeder, zo dochter
een vrouw lijkt op haar moeder
Vertalingen

Werkwoord

vervoeging van
moederen

moeder

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van moederen
    • Ik moeder. 
  2. gebiedende wijs van moederen
    • Moeder! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van moederen
    • Moeder je? 

Gangbaarheid

  • Het woord moeder staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
99 %van de Nederlanders;
99 %van de Vlamingen.[4]

Meer informatie

Verwijzingen

Middelnederlands

enkelvoud meervoud
nominatief moedermoeder
genitief moedermoed(e)re
datief moedermoed(e)ren
accusatief moedermoeder

Zelfstandig naamwoord

moeder v

  1. (familie) moeder

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

moeder

  1. (familie) moeder

Veluws

Zelfstandig naamwoord

moeder

  1. (familie) moeder
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.