achter

Uitspraak

• Geluid:  achter    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɑxtər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ach·ter

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands achter van Oudnederlands ahter, in de betekenis van ‘voorzetsel’ aangetroffen vanaf 876 ^{[1] [2] [3]}

Voorzetsel

achter

1. verder weg dan (gezien vanaf de spreker of anderszins)

   • De zon gaat schuil achter de wolken. 

2. verborgen

   ▸ Het voelde bijna alsof er een diepere betekenis achter zat.^[4]

3. aan de achterkant

   • Bob zit voor zijn werk de hele dag achter de computer. 
   • Piet parkeert zijn auto achter de winkel. 

4. later in rangorde

   • Toen stond PSV achter Ajax en Feyenoord in de eredivisie. 

5. in het laatste gedeelte

   • Hij is achter in de vijftig. 

Bijwoord

achter

1. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   • Hier zit meer achter. 

2. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   • Achterlaten: Hij liet een goed lopend bedrijf achter. 
   • Hij loopt achter met zijn werk, dus hij moet nog veel inhalen. 

Gangbaarheid

• Het woord achter staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "achter" herkend door:

Verwijzingen

Uitspraak

• IPA: /axtɐ/
• Geluid:  achter    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ach·ter

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nedersaksische achter

Bijvoeglijk naamwoord

achter

1. achter, achter-

Hoofdtelwoord

achter

1. onbepaald (zonder lidwoord) genitief van acht

Voorzetsel

achter

1. achter

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ɑ(x)(f)tɐ(r)/ (Etsbergs)

Voorzetsel

achter + accusatief/datief

1. (Hooglimburgs) achter.
2. (Hooglimburgs) na.

   «Achter vief oere, den aere 'ch bie dich.»

   Na vijf uur ben ik bij jou.

Voorzetsel

achter

1. achter; aan de achterkant

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudnederlandse after

Voorzetsel

achter + datief / accusatief

1. achter; aan de achterkant
2. achter, na; later in rangorde
3. na; in tijd volgend op

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal (I)
• Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal (II)
• Middelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederduitse achter

Voorzetsel

achter

1. achter; aan de achterkant

Voorzetsel

achter

1. achter; aan de achterkant

Voorzetsel

achter

1. achter

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederlandse achter

Voegwoord

achter

1. na