voet
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: voet (hulp, bestand)
- IPA: / vut / (1 lettergreep)
Woordafbreking
- voet
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘lichaamsdeel waarop men staat’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
- Middelnederlands: voet zn
- Oudnederlands: fuot zn , aangetroffen in 901 [1]
- Germaans: *fōt- m
- Indo-Europees: *pṓds, *pod- m
- Verwant in Germaanse talen:
- Verwant in andere Indo-Europese talen:
- Hettitisch: pāt-, pat-
- Sanskriet: pād, pad- m
- Latijn: pēs, ped- m
- Oudgrieks: πούς, ποδ- m
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | voet | voeten |
| verkleinwoord | voetje | voetjes |
Zelfstandig naamwoord
de voet m
- (anatomie) voortzetting van het been beneden de enkel; lichaamsdeel waar een mens en dier op staan
- Ik heb mijn voet verzwikt.
- (figuurlijk), (geologie), (bouwkunde) de onderkant van een natuurlijke verhoging (zoals een berg of heuvel) of kunstmatige verhoging (zoals bijvoorbeeld een toren)
- ▸ Bij het zwembad ontstond commotie en iedereen begon te speculeren: ‘Zou de brand zijn aangestoken door een van de hikers?’ ’Kunnen we morgen wel richting Kennedy Meadows lopen?’ ‘Is er een alternatieve looproute?’ Het legendarische Kennedy Meadows lag nog maar vier dagen voor me, een kleine, verlaten nederzetting aan de voet van de High Sierra’s.[4]
- We stonden aan de voet van de berg.
- ▸ Bij het zwembad ontstond commotie en iedereen begon te speculeren: ‘Zou de brand zijn aangestoken door een van de hikers?’ ’Kunnen we morgen wel richting Kennedy Meadows lopen?’ ‘Is er een alternatieve looproute?’ Het legendarische Kennedy Meadows lag nog maar vier dagen voor me, een kleine, verlaten nederzetting aan de voet van de High Sierra’s.[4]
- (eenheid), (verouderd) oude lengtemaat, de exacte lengte is streekafhankelijk, bijvoorbeeld de Engelse voet is 0,3048 meter, de Amsterdamse voet was 0,283 meter
- (eenheid), (verouderd) oude oppervlaktemaat, de exacte lengte is streekafhankelijk
- (metonymisch) afdruk van een voet [1]
- (economie) basis op grond waarvan iets berekend of bepaald wordt (ruilvoet)
- (techniek), (gereedschap) basis, onderstuk, voetstuk
Verwante begrippen
Typische woordcombinaties
- Te voet gaan
- ▸ Amateurwielrenners op de Planche des Belles Filles leggen de laatste 200 meter vaak te voet af.[5]
Hyponiemen
|
Afgeleide begrippen
|
| eenheden van lengte (afstand) in het Nederlands (nld) |
|---|
| yoctometer • zeptometer • attometer • femtometer • picometer • nanometer • micrometer • millimeter • centimeter • decimeter • meter • decameter • hectometer • kilometer • megameter • gigameter • terameter • petameter • exameter • zettameter • yottameter |
| parsec • kiloparsec • megaparsec • gigaparsec astronomische eenheid (AE) • lichtjaar • lichtminuut • lichtseconde • lichtuur • mijl • zeemijl |
Uitdrukkingen en gezegden
Uitdrukkingen en gezegden
Aan wal gaan.
niet toegeven, bij de eigen ideeën blijven
aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft
Niet uitgaan
goed kunnen omgaan met
tegenwerken
erg onderdanig naar iemand doen
iemand op gemene manier de baan afnemen
iemand doen verdrinken
alles al zeggen wat een ander eigenlijk zelf had willen zeggen
iemand beschuldigen van iets
zich (bewust) niet aan de regels houden
Ik wil hen niet meer bezoeken
als je in je jeugd erg wordt verwend, krijg je het later erg moeilijk
iemand gaat bijna dood
vallen
erge ruzie hebben
stap voor stap volgen
Op dezelfde manier als voorheen doorgaan met een bepaalde activiteit
op dezelfde manier
moeilijk met elkaar omgaan, ruzie
Vriendschappelijk of vertrouwelijk met iemand om kunnen gaan
veel geld uitgeven
direct
iets gedaan krijgen en/of als gebruikelijk beschouwd gaan worden
veel moeite en tijd kosten
door een enkele stommiteit kan men vertrouwen of een reputatie die men jarenlang heeft opgebouwd in een keer teniet doen.
er van door gaan, gauw weggaan |
Vertalingen
1. voortzetting van het been beneden de enkel
Gangbaarheid
- Het woord voet staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "voet" herkend door:
| 99 % | van de Nederlanders; |
| 100 % | van de Vlamingen.[7] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- 1 2 "voet" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ voet op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Weblink bron Rob Gollin“De helling van de mooie meisjes knijpt de renner de keel dicht” (10 juli 2019), de Volkskrant
- ↑ Lemaitre, Pierre"Tot ziens daarboven" 2014 ISBN 9789401601931 pagina 15
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Nedersaksisch
Zelfstandig naamwoord
voet
Veluws
Zelfstandig naamwoord
voet
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.