ei

Nederlands

Uitspraak
  • Geluid:  ei    (hulp, bestand)
  • IPA: /ɛi/ (1 lettergreep)
    • (Noord-Nederland): /ɛɪ/
    • (Vlaanderen, Brabant): /ɛː/
    • (Limburg): /ɛɪ̯/
Woordafbreking
  • ei
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘vrouwelijke geslachtscel, kiem’ aangetroffen vanaf 1230 [1] [2]
    • erfwoord afkomstig van [3]:
    Middelnederlands: ei, ey, mv eyere o
    Oudsaksisch: ei
    Germaans: *ajją, (genitief) *ajjaz, *ajjiz (mv + -en)
    Indo-Europees: *h₂ōwyó- lett. ‘bij de vogel behorend’, evt. met voorzetselverbinding *h1o- 'dichtbij', *h1o-h₂(e)uyó- ‘wat zich bij de vogel bevindt’
    • Verwant in Germaans:
    West: Engels: ey (verouderd), (mv eyren (verouderd) (Angelsaksisch: ǣġ), Duits: Ei o, mv Eier (Oudhoogduits: ei), Fries aai
    Noord: Zweeds: ägg, Deens: æg, Noors: egg (Oudnoords: egg)
    Oost: Gotisch: (Krim) ada
    • Verwant in andere, oudere Indo-Europese talen
    Oudgrieks: ᾠόν (ōión) o
    Avestisch: aēm
    Latijn: ovum
    Klassiek Armeens: ju
    Oudkerkslavisch: jaje
  • tw van Middelnederlands  ei tw  /  ey tw , in de betekenis van ‘uitroep van verrassing’ aangetroffen vanaf 1566 [4] [2]
enkelvoud meervoud
naamwoord ei eieren
verkleinwoord eitje eitjes, eiertjes

Zelfstandig naamwoord

heteio

betekenissen geordend van meest gangbaar naar meest omvattend
  1. (voeding) dierlijk voedingsmiddel voor de mens in een schaal
    • Ik lust wel een lekker zachtgekookt ei. 
     Haar fles cannabisolie stond doodleuk tussen de mayo en de eieren in de ijskast.[5]
  2. (dierkunde) (vogels) ovaal voorwerp met harde schaal waarin een kuikentje groeit
    • De kip zat op een ei te broeden. 
  3. (dierkunde) min of meer ronde huls met daarin een embryo en voedingsstoffen, zoals die door vrouwelijke dieren wordt gelegd of afgezet
    • Een kruisspin maakt een cocon om haar eitjes te beschermen. 
  4. (plantkunde) haploïde cel in de zaadknop
  5. (biologie) vrouwelijke kiemcel die met de mannelijke samensmelt voor de voortplanting
    • Het eitje komt vrij bij de eisprong. 
Synoniemen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
[2] termen uit de ornithologie:
Uitdrukkingen en gezegden
Vertalingen

Tussenwerpsel

ei!

  1. (verouderd) uitroep van verbazing oei, o!
    • "Ei, ei!" riep hij op een' spottenden toon uit, "wildet gij dan, dat het nijmphen, of godinnen waren, of toovergodinnen, zoo als gij ze noemt?"[6] 
Uitdrukkingen en gezegden
  • ei zo na
op een haartje na, bijna, net niet
  1. «Zij belandde ei zo na onder een vrachtwagen.»
    Zij belandde op een haar na onder een vrachtwagen.

Gangbaarheid

  • Het woord ei staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
99 %van de Nederlanders;
99 %van de Vlamingen.[7]

Meer informatie

Verwijzingen

Estisch

Bijwoord

ei

  1. nee

Faeröers

Bijwoord

ei

  1. niet
Synoniemen

Fins

Bijwoord

ei

  1. nee

IJslands

Bijwoord

ei

  1. (archaïsch) niet
Synoniemen
  • ekki

Latijn

Uitspraak
  • IPA: /ˈɛ.jiː/
enkelvoud meervoud
mannelijk vrouwelijk onzijdig mannelijk vrouwelijk onzijdig
nominatief iseaid, eaeea
accusatief eumeameōseās
genitief eiuseōrumeārumeōrum
datief eīs, iīs
ablatief

Persoonlijk voornaamwoord

ĕī

  1. zij; deze/die (nominatief mannelijk meervoud van de derde persoon)
  2. aan/voor hem; aan/voor deze/die (datief mannelijk enkelvoud van de derde persoon)
  3. aan/voor haar; aan/voor deze/die (datief vrouwelijk enkelvoud van de derde persoon)
  4. eraan, ervoor; hieraan/hiervoor, daaraan/daarvoor (datief onzijdig enkelvoud van de derde persoon)

Lets

Tussenwerpsel

ei

Limburgs

Uitspraak
  • IPA: ɪ/ (Etsbergs)

Zelfstandig naamwoord

ei o

  1. ei.
Verbuiging
Synoniemen

Nynorsk

Telwoord (nno)
0
1
1
1
11 10 100 103
2 12 20 200 106
3 13 30 300 109
4 14 40 400 1012
5 15 50 500 1015
6 16 60 600 1018
7 17 70 700 1021
8 18 80 800 1024
9 19 90 900 1027
Uitspraak
  • Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
  • IPA: / æj /

Hoofdtelwoord

ei

  1. een
Schrijfwijzen
  • ein (voor mannelijke en vrouwelijke woorden)
  • ett (voor onzijdige woorden)

Savoenees

Zelfstandig naamwoord

ei

  1. water
Dit artikel is uitgegeven door Wiktionary. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons - Naamsvermelding - Gelijk delen. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.